Fay hattında can kurtaran izolatör sistemi! Her yapıya izolatör koyulur mu? İzolatör nedir, nasıl çalışır?
Şehir hastanelerinin depremden etkilenmemesi gözleri izolatörlere çevirdi. Peki inşaatlarda kullanılan deprem izolatörleri nedir, nasıl çalışır? İşte A Haber ekiplerinden Pınar Özenç ve Barış Türel’in özel haberi…
Kahramanmaraş merkezli 2 büyük depremden sonra Malatya Şehir Hastanesi'nin depremden etkilenmesi gözleri izolatör sistemine çevirdi. Sarsıntıyı 5 kata kadar azaltan ve fay hattı üzerinde can kurtaran sistemler sayesinde hastaneler görevlerini hiç aksatmadan çalışmalarını sürdürebiliyor.
Battalgazi Devlet Hastanesi iki depremde izolatörle ayakta kaldı. İzolatör ile sarsıntı 5 kat azalıyor. Battalgazi Devlet Hastanesi'nde 222 izolatör var. İstanbul'da hizmet veren Başakşehir Çam ve Sakura Hastanesi'nde de 2068 tane izolatör var. Şehir hastanelerinin inşasında da izolatör sistemi kullanıyor.
Deprem izolatörleri hayat kurtarıyor. Başakşehir Çam ve Sakura hastanesinde de kullanılan bu yöntem sayesinde sağlık merkezleri her türlü sarsıntıya dayanacak şekilde inşa edildi. Hastanede tam 2068 izolatör var. Burası dünyanın en fazla sismik izolatör bulunan hastanesi.
Sismik izolatörlerin çalışma prensibini makine mühendisi Mehmet Buğra Öztürk anlattı. Öztürk, "Deprem anında yer küreden yüzeye doğru güç ve enerji yayılım başlar. Bizim izolatörlerimiz temele entegre edilmiş kolonlarımız üzerinde yer alır. Deprem anında temele bağlı kolonlar sallanırken izolatörleri absorve ettiği güç sayesinde yukarı katlarda herhangi bir sallantı olmaz. Sadece aşağıda sallantı olur. Sismik izolatörler zemindeki sarsıntıyı kolonlara iletmiyor." dedi.
Başhekim Prof. Dr. Nurettin Yiyit tüm şehir hastanelerinde bulunan sismik izolatörlerin öneminin altını çizdi. Nurettin Yiyit, "Çam ve Sakura Hastanesi dünyanın en fazla izolatör bulunan hastanesi. Diğer hastanelerimizde de bu sistem bulunuyor. Ayrıca tüm hastanelerimiz afete hazırlıklı olduğu için kapasitesinin çok üstünde hastaya bakabiliyor." ifadelerini kullandı.
Malatya'daki Battalgazi Devlet Hastanesi'nde de kullanılan izolatör sistemi sayesinde bina hasar almadı. 222 adet izolatör sayesinde depremin sarsıntısı hissedilmedi. Öyle ki deprem sırasında yapılan ameliyatta hiçbir aksama olmadı.
Mimar Hamza Keser bu durumun nasıl gerçekleştiğini A Haber ekranlarında yorumladı. İşte Mimar Hamza Keser'in sözlerinde öne çıkanlar:
"Deprem izolatör sisteminden bu binada 222 adet var. Bu sistem depremin yıkıcı kuvvetlerini bir sarkaç misali salınım yaparak önlüyor. Hastane projesine özel olarak üretildi.
4 tip izolatör bulunuyor. Normal bir binada kolonların temellerden yukarıya doğru kesintisiz şekilde gitmesini bekleriz. Bu sistemde ise bir boşluk var. Burada sarkaç devreye giriyor. Depremin şiddetini yüzde 80-90 oranında azaltıyor. 45 santimetre oynama payı var. Bu iki yıkıcı depremde 16 santimetre bir oynama sağladı. Bu bir rekor olabilir. Depremin yıkıcı özelliğini yüzde 90 oranında azaltıyor.
Merdivenin yıkılması 6 adet izolatörle engellendi. Her birinin kaldırabileceği belli kuvvetler var. Bizim hesaplamamız 8.0 şiddetindeki bir depremi izole edeceği yönde. Otopark kısmında da boşluklar var. Burada baktığınızda bina izolatörlerle kesilmiş. Burada büyük bir başarı var."
YARARLARI NELER?
- Yüksek düzeyde can güvenliği
- Aynı oranda minimum düzeyde bakım gerekliliği
- Araştırma ve geliştirmeye ait projelerin korunması
- Yapıda bulunan mimari ve taşıyıcı elemanlarda minimum hasar
- Şiddetli deprem sonrasında hemen kullanım olanağı
- Köprü ve viyadükler de hasar görmeksizin kullanımına devam edilmesi
- Ulaşım yapılarında devam eden süreklilik
- Yapı içerisinde yer alan eşya ve cihazların korunması
ZORUNLU MU?
2013 Yılında yayınlanan genelge ile 1.derece ve 2. derece deprem bölgelerinde 100 yatak ve üzerin tüm kamu hastanelerinde deprem izolatörü kullanımı zorunlu kılınmıştır.