CANLI YAYIN
İstanbul Boğazı'ndaki gemi trafiği nasıl? Kanal İstanbul Boğaz'daki riski nasıl önleyecek?
Dünya deniz ticareti için önemli bir nokta olan İstanbul Boğazı'ndan 2022 yılında 35 bini aşkın gemi geçti. Bu gemilerden yüzde 40'ının tehlikeli yük taşıdığı kaydedildi. Yani 149 milyon 987 bin ton tehlikeli yük geçişi sağlandı. Bu rakamların her sene artması, İstanbul Boğazı'nı tehlike altına sokuyor. Boğaz’da yaşanan kazalar ise her seferinde faciayı Türkiye’nin kapısına getiriyor. Hükümet bunun önüne geçmek için Kanal İstanbul projesini başlattı. Ancak 6’lı koalisyon iktidara gelirse Kanal İstanbul projesini bitireceğini vaat etti. Peki Kanal İstanbul neden gerekli? İstanbul Boğazı'ndaki kazaların sebebi ne? En çok kaza nerelerde oluyor? Kanal İstanbul Boğaz'daki riski nasıl önleyecek? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı değerlendirdi.
İstanbul Boğazı'ndan geçen yıl 35 bin 146 gemi geçerken yüzde 40'ının tehlikeli yük taşıdığı kaydedildi. Bununla beraber birçok kaza haberi de geldi. Bu rakamların her sene artması, İstanbul Boğazı'nı tehlike altına sokuyor. Hükümet bunun önüne geçmek için Kanal İstanbul projesini başlattı. Yerleşim birimlerinin yer aldığı Boğaz'ı korumak için bu adım atıldı.
Peki Kanal İstanbul neden gerekli? İstanbul Boğazı'ndaki kazaların sebebi ne? En çok kaza nerelerde oluyor? Boğaz'dan geçen gemiler hangi yükleri taşıyor? Kanal İstanbul Boğaz'daki riski nasıl önleyecek? Boğaz'daki tehlikenin çözümü ne? Kanal İstanbul neden önemli? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı değerlendirdi.
Mustafa Ilıcalı'nın öne çıkan sözleri:
"İstanbul Boğazı'nda olan kazalar malum. Dün bir sis oldu ve gemi trafiği durduruldu. Bazı zamanlar oluyor ki 2/3 geçişler olmuyor. Bunun da ekonomiye olan etkisi var. Benim asistan olarak çalıştığım zamanlarda yani 1979 yılında 100 bin ton akaryakıt yüklü tankerde patlama oldu, 43 mürettebat hayatını kaybetti. Günlerce yangının sönmesi beklendi.
Boğaz'ın geçişi çok tehlikeli. Dünyada ortasından deniz geçen tek şehir İstanbul. Boğaz'ın bu kadar muntazam bir avantajı var. Onlarca iskele var ve günlük 500 bin yolcu normal olarak bunu kullanıyor. Bu sadece kent için ulaşım için yaşanan hareket. İstanbul Boğazı çok kıvrımlı. Dip akıntılar ve rüzgar var. Dolayısıyla Boğaz'ı geçişte kazanın meydana gelmesi ihtimali çok yüksek. İstanbul Boğazı'nda acayip derecede gemi trafiği artıyor.
Geçtiğimiz yıl 35 bin 146 gemi Boğaz'dan geçti. Buranın emniyetli geçiş kapasitesi ise 25 bin. Sene 2022'de bu rakamı 10 bin fazla olarak görüyoruz. Gemilerin sayılarını eleştiriyorlar ama burada sayı değil gemilerin boyutları da çok önemli. Çok büyük boyutlu gemiler gelince durumlar değişiyor. Geçen sene 383 milyon ton yükse geçişi olmuş ve bunun 149 milyon 987 bin ton tehlikeli yük. Ülkemizdeki gelişmeler arttıkça bu gemiler artacak. Öyle zamanlar gelecek ki gemiler kuyruk olacak. Bunlar Marmara Denizi'ni kirletecek. Bunun yanında bir de karbon emisyonu var.
Karbon emisyonun denizde etkisi çok daha fazla. Bu tarihi yarım adadaki binalara kadar vuracak. Bu gemilerin bir günlük yüküne bağlı olarak binlerce dolarlık kayıp var. Suveyş Kanalı'nda bir arıza oldu milyarlarca dolarlık kayıp oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2011 yılında bir öngörüyle bunları kamuoyu ile paylaştı. Tüm risklerin yanında kıyıda yaşayan vatandaşlarımızın hayatı tehlikesi de söz konusu.
6'lı masa Ortak Mutabakat Metni'ni açıkladıktan sonra orada çıkıp sunum yapanlara soruyorum; bu Kanal İstanbul ile ilgili bu kadar emek verilmiş 'raporu okudunuz mu?' diye soruyorum. Bu proje üzerinde 200'ün üzerinde uzman çalışmış. Bunu incelediniz mi? Bakın rakamları burada gösteriyorum. Yüzde 40 yanıcı madde taşınmış. Şu anda gemi trafiği 1,5 katına çıkmış. 'Kaza riski yok, bir şey olmaz' diyen var mı? Bu yapılan çalışmaları bir okusunlar ondan sonra Kanal İstanbul projesine itiraz etsinler.
Boğaz'da çok ciddi riskler var. Bizim kent için gemi ulaşımı yapılıyor ve Boğaz'dan geçen gemilerle 32 tane kesişme noktası var. Boğaz'ın da dezavantajını düşünürsek kaza riski ihtimali giderek artıyor. Bu neden bir alternatife ihtiyaç var. Burada tek yönde gidecek. Yani iki geminin kafa kafaya gelme ihtimali yok. Akıllı sistemlerin hepsi devrede olacak. Bir gemi geçerken diğer geminin geçeceği yer ayarlanacak. İşte bunları sağlayarak kaza riskini sıfıra indireceğiz.
Dünyadaki ticaretin yüzde 90'ını denizden yapılıyor. 50 bin tane gemi ve 20 bin liman arasında ticaret dönüyor. 17 trilyon dolarlık bir hacimden bahsediyoruz. Bunun büyük bir kısmı da Boğaz'dan geçiyor. En az yüzde 25'i buradan sağlanıyor."
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
