CANLI YAYIN
2022 yılında ekonomide neler yaşandı? İhracat, faiz, borsa ve altında beklentiler neler?
2022 yılı özellikle ekonomide çok farklı değişimlerin yaşandığı ihracat politikasının, faizin ve borsanın öne çıktığı bir dönem oldu. Bu sene içerisinde ekonomide köklü değişimler görüldü. Peki 2022 yılında ekonomide neler yaşandı? İhracat, faiz, borsa ve altında beklentiler neler? Gelişmeleri A Para Yayın Koordinatörü Özlem Doğaner canlı yayında anlattı.
Özlem Doğaner'in canlı yayında aktardıkları:
"2022 zor bir yıldı ama aynı zamanda Türkiye'nin yılı oldu diyebiliriz. Pandemiden sonra dünya toparlanacak diye beklerken Rusya-Ukrayna savaşı ortaya çıktı. Bu aslında bir kırılma noktası oldu. Savaştan öte Doğu ile Batı arasındaki çekişme gibi bir noktaya getirdi durumu. Hem ABD hem AB tarafından Rusya'ya yaptırımlar yapılmaya çalışıldı ama Rusya'nın enerji ile karşılık vermesi durumu daha zor hale getirdi.
Avrupa'nın Rus gazına bağımlı olması beklenen fotoğrafı değiştirdi. Dolayısıyla Avrupa kendini bir enerji krizinin içinde buldu. Dünya bir gıda krizine sürüklenmeye başladı. Türkiye bu noktada 'bu savaşı kabul etmediğini ilan ederek, hem Rusya'yı hem Ukrayna'yı kaybedemeyiz' diyerek barışçıl bir diplomasi yolu seçti. Bu yol bütün dünyayı kurtaran bir yol oldu. Dünyanın her kesimi ile iletişim kurabilen tek ülke Türkiye oldu.
İşte Türkiye'nin bu diplomasi başarısı ekonomiye yansıdı. Putin'in açıklamalarıyla Türkiye'nin enerji merkezi olma planı bir yandan tahıl koridoru anlaşması ile dünyanın açlığını ve yoksunluğunu önlemiş oldu. İşte tüm bunlar önemli dönüm noktaları oldu.
Türkiye aynı zaman İsrail, BAE, Suudi Arabistan, Mısır ve Suriye ile temas kurarak pek çok anlamda diplomatik olarak barışçıl tavır ve adımları ile ekonomiyi başka bir modele soktu. Tüm bunlar konuşulurken Türkiye ekonomi modeli devreye girdi. İhracat, üretim, istihdam ve yatırım öncelikli cari fazla hedefleyen model ile yol alındı.
Bu modeli bir süre kimse anlamadı. Dünya bildik yoldan gitmeye çalıştı ve faiz artırımını seçti. Bununla beraber yüksek faiz, yüksek enflasyonun yanı sıra resesyonun içine girme durumuna geldiler. Faiz artırımları işe yaramadı ve 40-50 yılın zirveleri görüldü. Dünya kendini içinden çıkılmaz bir hale soktu. Aldıkları önlemler enflasyona engel olmadığı gibi ülkelerin büyümesine engel oldu. Üretim ve işsizlik noktasında ciddi sıkıntılar içine düştüler."
2022 YILINDA NELER YAŞANDI?
*Türkiye dünyanın en hızlı büyüyen ülkeleri arasında yer aldı
*İhracat her ay rekorlar kırdı, yıl sonu hedefi olan 250 milyar dolar Ağustos ayında aşıldı
*Merkez Bankası faizleri tek haneye indirdi
*Merkez Bankası rezervleri 8 yılın zirvesine çıktı
*KKM hesabı büyük ilgi gördü 1 trilyonu aştı
*DTH'lar çözüldü liralaşma başladı
*Altın sertifikaları ile yatırımcıya yeni ürünler sunuldu
*Borsa İstanbul 5 bin puanın üzerine çıkarak tarihi rekor kırdı
*Borsa yatırımcısı 3,7 milyona yaklaştı, piyasa değeri 6,1 trilyon lirayı aştı
*Türk İHA'ları dünyaya ihraç edildi, Kızılelma ilk uçuşunu gerçekleştirdi
*Karadeniz'de keşfedilen doğalgaz 710 milyar metreküp yani 1 trilyon dolar değerine ulaştı
*Gabar Dağı'nda 150 milyon varillik net petrol rezervine sahip saha keşfedildi
*2022'de karada yapılan en büyük 10 keşiften biri olan bu sahadaki rezerv değeri 12 milyar dolar oldu
*Dünyanın en büyük 5. barajı Yusufeli devreye girdi
*Silivri'de Avrupa'nın en büyük gaz depolama tesisi açıldı
*Milli otomobil TOGG tanıtıldı
*Dünyanın sayılı köprülerinden 1915 Çanakkale Köprüsü açıldı
*İstanbul Havalimanı Avrupa'nın en yoğun havalimanı seçildi
*Vatandaşın temel ihtiyaç maddelerinde vergi indirildi
*Tarım Kredi Kooperatifleri ile ucuz ürün satışı başladı
*Evi olmayanlar için tarihin en büyük sosyal konut projesi başlatıldı
*5 milyondan fazla vatandaş başvurdu, kuralar çekildi
*Aile Destek Programı başlatıldı
*Dar gelirlilere elektrik ve doğalgaz ödemeleri başlatıldı
*Öğrencilerin 23 milyar liralık KYK borçları silindi
*Kira artışları yüzde 25 ile sınırlandırıldı
*Vatandaşın enerji faturaları için 205 milyar liralık destek sağlandı
*Esnaf, çiftçi ve sanayici özel kredi paketleri ile desteklendi
*Evim sistemi yeniden belirlendi mağduriyet bitti
*23 yıllık EYT sorunu çözüldü
*Vergisiz asgari ücret devreye alındı
*Asgari ücrete rekor artış yapıldı, yıllık artış yüzde 95'i geçti
*İlk kez ikinci asgari ücret belirlendi
*Emekliye memura refah payı ile artış yapıldı
*3600 ek gösterge yasası çıkartıldı
*Sözleşmeliler kadroya kavuştu
*Çalışanların yemek ve enerji gideri vergi dışı bırakıldı
*İstihdam 33 milyonu aşarak rekor kırdı
*Emekli ikramiyelerine zam yapıldı
*Öğretmenlere kariyer imkanı tanındı
*Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu görevi için 36 bin başvuru yapıldı
TÜRKİYE VE DİĞER ÜLKELERİN YILLIK BÜYÜME ORANI (2022)
ÜLKELER 1. ÇEYREK 2. ÇEYREK 3. ÇEYREK
TÜRKİYE 7,5 7,7 3,9
ABD 3,7 1,8 1,9
AVRUPA 5,5 4,2 2,3
ÇİN 4,8 0,4 3,9
2022'DE İHRACAT HER AY REKOR KIRDI
TARİH İHRACAT TUTARI (Milyar Dolar)
OCAK 17,6
ŞUBAT 20
MART 22,7
NİSAN 23,4
MAYIS 19
HAZİRAN 23,4
TEMMUZ 18,6
AĞUSTOS 21,3
EYLÜL 22,6
EKİM 21,3
KASIM 21,9
TCMB FAİZ
TARİH FAİZ ORANI (%)
20 OCAK 14
17 ŞUBAT 14
17 MART 14
14 NİSAN 14
26 MAYIS 14
23 HAZİRAN 14
21 TEMMUZ 14
18 AĞUSTOS 13
22 EYLÜL 12
20 EKİM 10,5
24 KASIM 9
22 ARALIK 9
BİST 100 KÜRESEL BORSALARDAN POZİTİF AYRIŞTI
ENDEKSLER DEĞİŞİM (Son 1 yıl)
BORSA İSTANBUL %194
DOW JONES -%8,6
S and P 500 -%19,2
NASDAQ -%33
ALMANYA DAX -%11,4
PARİS CAC 40 -%8,1
ÇİN ŞANGAY -%15
HONG KONG -%15
2022 GETİRİLERİ %
BIST100 198
BIST SINAYİ 162
BIST BANKA 220
USDTRY 39
EURTRY 32
GRAM ALTIN 40
AY İŞSİZLİK ORANI
OCAK 11,2
ŞUBAT 10,7
MART 11
NİSAN 10,9
MAYIS 10,6
HAZİRAN 10,3
TEMMUZ 10,2
AĞUSTOS 9,8
EYLÜL 10,1
EKİM 10,2
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
