Asgari ücrette zam pazarlığı! Taraflar hangi rakamları teklif etti?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Vedat bilgin, asgari ücret ile ilgili açıklamalarda bulundu. Rakam vermedi ancak "emekçilerimizden yana tavır alacağız'' dedi. Peki masada hangi formüller var, rakam ne zaman belli olacak? Asgari ücrette kim, ne talep ediyor? İşçi ne istiyor, işveren ne diyor, zam oranı ne kadar olacak? 2023'te asgari ücret 8.000 TL olur mu? Asgari ücret toplantısında konuşulan zam oranı ne? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cemal Zehir değerlendirdi.
Milyonların gözü devam eden asgari ücret pazarlığında. İlk toplantı 7 Aralık'ta yapıldı. Masaya gelen rakamlar var ama henüz kamuoyu ile paylaşılmadı. Toplantı öncesi TÜRK-İŞ kırmızı çizgiyi çekti ve pazarlığın 7 bin 785 TL'den başlayacağını söyledi ve bunun altında bir rakamın kabul edilmeyeceğini iletti.
Öte yandan Çalışan ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın asgari ücret anketinde de sonuçlar geldi. İşçinin beklentisi en az 7 bin 500 TL olarak görünürken kamuoyunun beklentisi ise 7 bin 845 TL olarak göz çarptı. Asgari ücret için 2. toplantı 14 aralık tarihinde yapılacak.
Asgari ücret için önemli verilerden biri olan enflasyon rakamları ise hafta başında açıklandı. 5 aylık enflasyon yüzde 14,05 olarak ortaya çıkarken uzman isimler 56 aylık enflasyonun yüzde 20'ler civarında olacağını ve asgari ücretinde refah payı ile beraber en az yüzde 40 oranından artacağını belirtiyor.
Geçmiş dönemler incelendiğinde ise Türkiye'de 2002 yılından beri asgari ücrete enflasyonun hep üstünde zamlar yapıldı. 2021 yılında asgari ücrete yüzde 50 zam yapılırken vergiler kaldırıldı. Temmuz ayında enflasyonun işçi ve dar gelirli üzerindeki etkisini kaldırmak için yeni bir hamle yapıldı ve asgari ücrete yüzde 30 zam yapıldı. Asgari ücret 5 bin 520 TL seviyesine çekildi.
Yeni dönemde ise asgari ücret için beklentiler ortay kondu ve artık toplantılardan çıkacak sonuç bekleniyor. Oranlar üzerinden ise hesaplamalar devam ediyor. Uzmanlar ise asgari ücretin 7 bin 850 TL bandından aşağı olmayacağına dikkat çekiyor.
Peki asgari ücret toplantısında hangi rakam konuşuldu? Komisyon hangi formüller üzerinde duruyor, neler bekleniyor? Asgari ücret masasında ne konuşuldu? Asgari ücrette kim, ne talep ediyor? İşçi ne istiyor, işveren ne diyor, zam oranı ne kadar olacak? 2023'te asgari ücret 8.000 TL olur mu? Asgari ücret toplantısında konuşulan zam oranı ne?
Prof. Dr. Cemal Zehir'in canlı yayında öne çıkan sözleri:
"İşçi kesiminin rahat olması gereken bir konu var. Çalışma Bakanlığı işçinin tarafında duruyor. Enflasyon sorunu devam ediyor ama 5 aylık enflasyon rakamları yüzde 14,05 olarak geldi. Bu Türkiye geneli bir enflasyon. Bazı yerlerde mandalina 10 lirayken İstanbul'da bu rakam 20 lira. Trabzon hurması 10 lira bandında satılırken İstanbul'da bu rakam 25-30 TL civarında seyrediyor.
Burada şunu söylemek istiyorum; Türkiye'nin bazı bölgelerinde enflasyon daha düşük hissediliyor. Şu anda Türkiye yıllık hesaplanan enflasyon yüzde 84,36. İstanbul'da ise hissedilen enflasyon daha fazla. İş dünyası işçiyi yine İstanbul'da çalıştırıyor. Türkiye'de çalışanları yüzde 40'ında fazlası İstanbul'da çalışıyor. Kocaeli ve Trakya bölgesinde çok fazla sayıda çalışanlar var. Burada enflasyon daha fazla artıyor. Bu da masaya getirilmesi gereken bir konudur.
Maaş artışlarına karşı işten çıkarmalara olabilir endişesi var. Bakan Bilgin bununla ilgili örgütlenin çağrısı yaptı. Bu çok önemli. Sendikalı olan işletmelere beyaz bayrak uygulaması da geliyor. İşveren kesimi 7 bin 50 TL'den pazarlığı açıyor. Ama ben bunun adil olduğu düşüncesinde değilim. Çalışandan yüksek performans alabilmek için çalışan memnuniyetini sağlamanız gerekiyor. Patronlar işçilere verdikleri ücret zamlarını kendilerinin aleyhine bir durum olarak görmesinler. Memnun bir çalışanın performansı kalite ve gelir olarak patrona geri döner.
TÜRK-İŞ yoksulluk sınırı olarak 7 bin 785 TL'den başlıyor. Patronların da bu en az bu rakama çıkması gerekiyor. İş gücü maliyetleri yüzde 5 ve yüzde 10 etki yaratabilir. Maliyetleri belirleyen diğer faktörlerdir. Bunun getirip işçinin sırtına vurmak doğru bir yaklaşım değildir. Düşük bir rakamla masaya oturmak aslında patronların kendi ayağına sıkmasıdır. Memnun çalışan herkesi memnun eder.
Benim beklediğim ve AK Parti iktidarının 2002 yılında beri uygulamalarını göz önüne aldığımız zaman 400 dolar ile 450 dolara arası bir rakam olabilir. Seçime giderken AK Parti'nin adımı önemli olacaktır. Asgari ücret aynı zaman yoksulluğun belirleyicisidir. Yoksulluk noktasındaki parasal miktarı biraz daha yukarıya çıkarmak gerekir. Refahın daha fazla paylaşılması gerekir. Bunun için ben 8 bin ila 8 bin 250 lira arasında bir ücret bekliyorum. Daha fazlasını gönlüm tabi ki ister. Tarafları da tatmin etmesi için uygun bir rakamdır."