Kiraları düşürecek yeni formül mü? GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu A Haber’de
Dar ve orta gelirliler için konut geliştirmeyi planlayan özel sektör temsilcileri kira bedellerini aşağı çekecek yeni bir öneri getirdi. Açıklama ise Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Başkanı Mehmet Kalyoncu'dan eldi. Mehmet Kalyoncu A Haber muhabiri Rıfat Fırat'a özel açıklamalarda bulundu.
Özel sektörden erişilebilir konut için öneri geldi. Hayata geçerse, devlet arazisinde geliştirilecek konutlar, 5 yıllık kontratlarla kiralanacak. Bu durumda, 3+1 dairelerin kirası 4 bin TL'ye kadar inebilecek. Dar ve orta gelirli vatandaşlar için konut geliştirmeyi planlayan özel sektör oyuncuları, yeni bir öneri getirdi. Buna göre, devlet arazilerinde sosyal konutlar yapılacak, yıllık üst limiti belirlenen oranlarla kiralanacak.
Peki orta gelirli için konut üretimi ne zaman başlayacak? Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Başkanı Mehmet Kalyoncu A Haber'e özel açıklamalarda bulundu. Kalyoncu, "Dün devletimiz çok vicdani bir yaklaşımla halkımızın barınma sorununa çözüm bulabilmek için belki de olabilecek en ulaşılabilir en erişebilir şekilde konut projesinin temel atma törenini yaptı." dedi.
Sivil toplum örgütü olarak özel sektörün bu yöne odağını getirmek ve özel sektör kabiliyetlerini de bu yöne aktarmak için 1 yıldır bir çalışma yaptıklarını belirten Mehmet Kalyoncu, "Ocak ayında erişilebilir bir komite kurduk ve burada bir model geliştirildi. Bu model Türkiye'de bugüne kadar uygulanmış kamu-özel iş birliği modellerine uygun dünyada erişebilir konut geliştirme modellerini inceleyerek bizim oluşturduğumuz özgün bir model önerisi sunuyor." diye konuştu.
Sivil toplum ne için çalışması sorusuna cevap verdiklerinin altını çizen Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Başkanı Mehmet Kalyoncu, "Modelimizde kiralık konut geliştirmesi için özel sektör şirketlerinin ihtiyaç duyduğu erişilebilir arsa temini ve ilişki içerisinde en büyük menfaati kiracıya sağlayacak bir kontrol mekanizması sunuyoruz. Özel sektör Türkiye 'de konut geliştiriyor fakat satma amacıyla bunu yapıyor. Konutu elinde tutup uzun dönemli önemli bir kira geliri oluşturmak mümkün değil. Bunun tek sebebi arsa maliyetlerinin yüksel olmasıdır." sözlerine yer verdi.
Arsaların erişilmez olduğunu bu nedenle konutun da erişilebilir olması konuşulamaz diyen Mehmet Kalyoncu sözlerine şöyle devam etti:
"Türkiye'de şu anda yüzde 50 olan arsa payını yüzde 20 ve altına indirdiğimiz modeller de geliştirilecek. Kiralık konutlar geliştirilsin gayrimenkul şirketleri ve bunu devletin belirlediği tarifelerle kiralasın. Dolayısıyla son kullanıcıya biz buradaki yüzde 50'den 20 ve altına düşmekte yakaladığımız tasarrufu kullandıralım ve bu sayede aslında kiracıların ev sahibi ile yaşadığı olumsuz ilişkilere de yeni bir paradigma getirelim. Çünkü bu firmalar kurumsal firmalar. Bunlar SPK denetimine tabii olan firmalar. Kurumsal şirketler en başta kendi itibarlarını önemsediği için kirasına karşı bir zorbalık veya onu zor durumda bırakacak bir durumda olmak istemez. Zaten bu kamu-özel iş birliği olduğu için bahsettiği gibi bir tarifeyle bu kira rakamlarını devlet belirleyecek."
İşin finansman boyutunun önemine değinen ve çözülmesi gerektiğini söyleyen Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Başkanı Mehmet Kalyoncu, "Burada biraz daha uzun vadeler olmalı. Konutu sattığınızda 3-5 yıl içerisinde geri dönüşü oluyor fakat kira daha uzun bir projeksiyon 15 yıla yaklaşan vadelere ihtiyaç duyabilir ama bu finansmanın arsa maliyeti olmayacak. Dolayısıyla devletimiz de her hangi bir fonlama yaparken arsayı da fonladığı alternatiflere göre otamatikmen daha az bir yük kapsamdan bahsediyoruz." ifadelerini kullandı.
Konuta erişim konusunun uluslararası bir kriz noktasına taşındığını belirten Mehmet Kalyoncu sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu artık bir milli mesele, bunlarda bir araya gelmeliyiz. O yüzden Türkiye'mizin diğer ülkelere göre bu zor dönemi daha rahat atlatması için iş birliği yapmalıyız. Sadece devletin üzerine bu sorumluluğu bırakmak yerine özel sektörün devreye girmesi gerektiğini düşünüyoruz. Özel sektörüne ne faydası olacak? Burada satılan sayılarına bakalım… 3-5 yıl öncesine göre yüzde 50 veya yüzde 30'una kadar düştü. Dolayısıyla biz eskiye göre daha az üretiyoruz. Kapasitemizi kanalize edebileceğimiz ve bugün en çok ihtiyaç duyulan hayırlı bir işte kullanacağımız bir imkan olacak.
Yeni bir iş modeli sunmuş olacağız. Artık Türkiye'de sadece satmak için değil kiraya vermek maksatlı da konut geliştiriciliği başlamış olacak. Devlet içinde bunun faydası var. Devlet arsalarını ekonomiye kazandıracak. İstihdam etkisini göreceğiz. Toplumsal problemi çözmekte sadece kendi kaynaklarını değil özel sektör sermayesini finansal kuruluşlar ve hatta sermaye piyasalarının kaynak geliştirme de aktif rol olacağı bir model söz konusu.
Fahiş kiraları kesinlikle dengeleyecek. Bu nokta da önemli bir potansiyeli olduğunu düşünüyoruz. İstanbul zaten çok yoğun bir kent. Burayı daha fazla yoğunlaştırmamak gerekir. Bu program için yeni bir uydukent oluşturma kararı verilirse ve örneğin bizim modelimiz de 2+1 3 bin TL, 3+1 4 bin TL lira oluyor. Bunlar yepyeni inşa edilmiş, sürdürülebilir binalar olacak.
Enerji maliyetleri de çok düşük Bunları biraz daha uzak yerlerde inşa etsek bile insanlar tercih edebilir. Aslında İstanbul'un geleceği açısında da kritik bir kullanılması gereken unsur diye düşünüyoruz. İstanbul'daki yoğunluğu çeperlere taşımak içinde ve daha az enerji tüketen karbon salınımı daha düşük çevreci yeşil unsurlara göre tasarlanmış yeni yerleşim birimleri yatay mimari prensiplerine uygun bizim GYODER olarak 4T dediğimiz tabiatı koruyan, teknolojiyi koruyan iyi tasarlanmış toplumsal fayda üreten yeni mahalleri İstanbul'a kazandırabiliriz.