CANLI YAYIN
Maden kazaları nasıl önlenebilir? Su torbaları madencileri nasıl koruyor?
Tüm Türkiye'nin madenden sağ çıkan işçilerle teselli bulduğu patlamada, ikinci bir faciayı önleyen su torbalarının ne kadar önemli olduğunu gözler önüne serdi. Peki maden kazaları nasıl önlenebilir? Su torbaları madencileri nasıl koruyor? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan iş güvenliği uzmanı Dr. Nuri Bingöl değerlendirdi.
Son dakika haberi... Bartın'da Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessese Müdürlüğü'ne bağlı maden ocağında cuma günü patlama meydana geldi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu cumartesi günü öğle saatlerinde can kaybı sayısının 40'a yükseldiğini açıkladı. Bakan Soylu hayatını kaybeden madencilerin kimliklerinin belli olduğunu da ifade etti. Soylu, "11 yaralımız hastanelerde. 6'sı Çam ve Sakura Şehir Hastanesinde, 3'ü Bartın Devlet Hastanesinde, 2'si özel hastanede. Bir yaralımız taburcu edildi." dedi.
Facianın yalandığı Bartın'da incelemelerde bulunan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, ''Vefat eden işçi sayımız 41 olmuştur'' dedi. Başkan Erdoğan maden şehitlerinin emanetlerine sahip çıkılacağının ve gerekli araştırmaların yapılacağının mesajını verdi.
Peki maden kazaları nasıl önlenebilir? Su torbaları madencileri nasıl koruyor? İşte Dr. Nuri Bingöl öne çıkan ifadeleri:
"Su torbaları facianın boyutunu azaltmak için son önlem olarak devreye girer. Bu noktada patlama olduğu için su torbasının devreye girdiğini anlıyoruz. Kömür madenlerinde bilindiği gibi kömür tozu da var. Burada grizu patlamasında söz ediyoruz.
İşte patlama meydana geldiğinde kömür tozu havalanır ve toz patlamasına yol açar ki en kötü şartlar da budur. Çünkü toz patlamaları büyük yıkımlara yol açar. Dolayısıyla yerdeki tozun kalkmaması için kalkıp patlamaması için su torbaları devreye girer. İlk patlamanın hayatta kalan işçilerin çıkışa doğru kolay şekilde ulaşmasını sağlar.
Su torbası son bariyerdir. Patlama olmuştur ve devreye girmiştir. Burada patlama olmaması için tüm önlemler alınır ama son bariyer olarak bunlar kullanılır. Bu tür patlamalar sanayilerde de olur bunun için patlama kapakları yapılır basıncı rahatlamak için. Bu son nokta önlemidir. İşte madende böyle bir kapak olmadığı için basıncı rahatlatamadığımız için son bariyer olarak su torbaları kullanılır.
Kömür madenlerinde metan gazı birlikte bulunur. Bunlara krom ya da başka bir metal madeninde rastlayamazsınız. Madendeki kömür ne kadar verimliyse metan gazı da o oranda çok olur. Kazı esnasında mutlaka madenin içine sızar. Az miktardayken tahliye yapmak en iyi yöntemdir ve bu tür madenlerde de havalandırma mutlaka olur. Yeterli havayı sağlamak için bu hızda bir havalandırma yapılır.
Soma'da yaşananlardan sonra özel tüm madenlere sensörler ve alarm cihazları kondu. TTK'da bunlar zaten olan şeylerdi. Bunlar sürekli olarak ölçümlenir. Yönetmelik, "metan gazı yüzde 1 olduğunda patlatma yapmayın" der. Kömür madenlerinde patlatma ile sert zemini alma yöntemi vardır. Burada metan gazı yüzde 1'e ulaşmışsa bu patlatma yapılmaz. Yüzde 1,5'e gelirse elektrikli aletlerin elektriği kesilir. Patlama üçgenin son noktası tutuşturucu bir kaynaktır. Hassas önlemler buna göre alınır.
Metan gazı yüzde 2'ye ulaştığında çalışma tamamen durdurulur ve tahliye edilir. Ancak bir göçük olursa kurtarma ekipleri çalışabilir. Burada yüzde 2'ninde üzerine ani bir çıkış olduğunu gösteriyor. Yani metan gazının yüzde 5'e gelmesi lazım ki patlayıcı ortama ulaşsın bu da en az rakamdır. Yüzde 2 olduğunda bir patlama meydana gelmez ancak tutuşturucu kaynak ile bu yaşanır. Büyük bir alev çıkarabilir ama patlamaz. Demek ki burada ani bir çıkış var. Kısa sürede hızlı bir çıkışa cevap verilemez buradaki olay da böyle yaşanmış olabilir. Bunlar tabi bir varsayım üzerine.
Madenlerde tutuşturucu kaynak olmaması için bütün önlemler alınır. 3 aşama vardır madenler. Bunlar Patlayıcı ortamı oluşturmamak, (Metan gazı ile oksijeni buluşturmamak) tutuşturucu kaynakları bertaraf etmek (Literatürde 13 tane tutuşturucu kaynak var. Buradaki elektrikli aletlerin hepsi özel yapımdır, alev sızdırmaz özelliği vardır) patlamanın etkisini azaltacak önlemlerdir. İşte su torbaları da bu önleme giriyor. Bariyerler, kurtarma odaları bunlardan bazılarıdır."
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
