4 bakanlık kira artışlarına karşı toplantı yapacak! Fahiş kiraya karşı formül ne olacak? Hollanda modeli mi geliyor?
Çevre Bakanlığında fahiş kira zirvesi yapılacak. 4 bakanlık yüksek kira artışlarına karşı bir araya gelecek ve saat 19'da önemli bir toplantı yapacak. İlgili bakanlıklar ve AK Parti genel merkezinin ortaklaşa yürüttüğü çalışmada üç seçenek üzerinde duruluyor. Bunlar, "TÜFE oranını aşan kira uygulamasını denetleyip ceza vermek, belediye ve şirketlere kiralık konut ürettirmek, büyükşehirlerdeki artışlara sınır getirmek" olarak dile getiriliyor. Ortaya atılan formüller, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a sunulduktan sonra son şeklini alacak ve kamuoyuna açıklanacak. Peki fahiş kiraya karşı formül ne olmalı? Konut fiyatları nasıl denetlenecek? Konut fiyatları nasıl düşürülecek? Masada hangi formüller var? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan gayrimenkul değerleme uzmanı Makbule Yönel Maya değerlendirdi.
Pandemi döneminde kapalı kalan işyerlerinin kira bedellerinin ödenmemesi veya sınırlandırılmasıyla ilgili başlayan ancak yarım kalan çalışmaların ardından, bu kez de yüksek kira artışlarına yönelik seçenekler değerlendirilmeye başladı.
Türkiye'de kira sözleşmeleri ve uygun artış oranlarının uygulanmasıyla ilgili yaşanan sorunlar da çalışmanın konusunu oluşturuyor. Normalde Borçlar Kanununa göre 5 yıla kadar olan kira artışları TÜFE'ye göre yapılıyor. Ancak 5 yıldan sonra ev sahipleri isterse yeni bir kira tespiti yapabiliyor. Yasaya göre, 5 yıldan sonra rayiç bedel üzerinden yeni bir artış isteyebiliyor. Ancak, enflasyondaki hızlı artış nedeniyle ev sahiplerinin kiracıları yüksek artışa zorladığı, bunun denetlenmesi için de mekanizma kurulabileceği belirtiliyor.
Konuyla ilgili konuşan Makbule Yönel Maya canlı yayında şunları söyledi:
"TÜFE üzerinde kira artışı yapanlar denetlenebilir. Sonuç itibariyle kira değerlerinin üzerinden gelir vergisi ödeniyor. 5 yıl içerisinde yapılan zamlar TÜFE'nin üzerindeyse bu artışı çok rahat tespit edebiliriz. Denetim mekanizmasında görülebilir.
TOKİ ve belediyeler konut üretimi yapabilir. Bu nitekim dünyada da özellikle Avrupa tarafında çok önemli bir yatırım aracı. Sadece kiralamak için konut üretilen bir model var. Kurumsal olarak mülkiyet sahibi oluyorsunuz ve bunların satışını yapabiliyorsunuz. Bu adım çok önemli bir adım olabilir.
Hollanda modeli konuşuluyor. Burada kira değerleme puanları ve alt yapı çok önemli. Burada kiralardaki artışları alt ve üst sınır olarak belirleyebilirsiniz. Hollanda'da uygulanan sistemde bir değerleme merkezi var. Bu ajans her konut için vergiye esas bir değer biçiyor. Toplu değerleme modeliyle bu sistem çalışıyor.
Burada her binanın özellikleri var. Kaç odası olduğu ya da manzarası gibi unsurlar söz konusu. Bu belirleyici unsurlar bir data içerisinde toplanıyor. Burada puanlama sistemi çok kolay oluyor. İşte Hollanda'daki vergiler de bu altyapıdan geliyor."