Seçim barajı için yüzde 7 teklifi ne anlama geliyor? Meclis'te grup şartı kalktı mı?
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ve MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız seçim kanunu taslağını bugün Meclis’te açıkladı. Hayati Yazıcı, "Seçim barajının yüzde 7'ye indirilmesini talep ediyoruz" dedi. Feti Yıldız ise, "Kanun teklifinin ülkemize, milletimize hayırlar getirmesini diliyorum. Kanun teklifi ile milletvekilleri seçim kanununda yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7'ye indirilmesi önerilmektedir. Dava fazla partinin, görüşün Meclis'te bulunması hedeflenmiştir" ifadelerini kullandı. Peki seçim kanunu ne getirecek? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan Sabah gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu değerlendirdi.
Okan Müderrisoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar:
"Bu düzenlemenin şifreleri diyebileceğimiz kodlarını çözmemiz gerekiyor. Önemli sonuçlar doğurmaya aday. Özellikle yakın tarihteki bazı seçimlerde yaşanan olaylardan da ders çıkarılarak atılan adımlar ve yine ittifak zinciri içinde küçük partilerin marjinal oylarına rağmen büyük sistemi ipotek altına almasının da önüne geçebilecek bir takım hamleler var.
Siyasetteki hülleleri ortadan kaldıracak çok net düzenlemeler dikkati çekiyor. Öncelikle yaygın ve yoğun olarak seçmenin iradesinin Meclis'e yansıması için seçim barajının yüzde 7'ye indirilmesi zaten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ve MHP lideri Devlet Bahçeli'nin deklare ettiği bir orandı. Bu konu artık netleşmiş oldu.
Farklı partiler bir araya gelerek yüzde 7 seçim barajını ittifak olarak aşabilirler ancak ittifakın sağladığı güç bazı küçük partilere hak etmedikleri ölçüde o ittifakın içinden kaynaklanan artık oylarla milletvekilleri çıkarma yani milletvekili sayısını artırma imkanı veriyordu. Şimdi her parti barajla ilgili sorun olmaksızın ama çıkaracağı milletvekili noktasında aldığı oya göre performansını yani deyim yerindeyse siyaseten boyunun ölçüsünü almış olacak.
Küçük oylara sahip partiler bir araya gelerek seçim barajını aşabilirler ama vekil çıkarırken tüm partilerin o seçim bölgesinde aldığı oylar yukarıdan aşağıya doğru sıralanacak ve ona göre hangi partinin ne kadar milletvekili çıkaracağı belli olacak. İttifak zinciri içinde o ittifakla bağlantılı farklı oylar bir araya gelebiliyor sonra ittifak partileri içinde esasen o partiye verilmemiş olsa bile artık oylar dediğimiz bir sıralaması var. Bunlar küçük partilere eklenince çoğu parti aslında aldığı oyun ötesinde hak etmediği vekilleri kazanıyordu.
Burada barajla ilgili problemin aşılmasına temsilde yaygın bir tabloya evet denilirken marjinal ya da küçük oranları olan partilerin bütün sistemi ipotek altına almasının önüne geçiliyor. İşte burada en dikkate değer husus budur.
Burada diğer önemli husus bunu CHP ve İYİ Parti iş birliğinde görmüştük. Seçime katılmak için gurubu bulunmak önemli bir husus. Yani bir parti Türkiye genelinde örgütlenmesini il ve ilçe kongrelerini tamamlamamış ise eğer gurubu varsa seçime otomatik katılma hakkı elde ediyordu. Son seçimde İYİ Parti açısında böyle bir belirsizlik söz konusuydu.
CHP'li 20 vekili bir hülle yoluyla İYİ Parti'ye gönderip İYİ Parti'nin gurubu oluşmasına imkan sağlayacak bunu da demokratik dayanışmanın bir simgesi olarak sunan aslında siyaseten etik dışı olan bir hadise vardı. Artık bu ortadan kaldırılıyor. Yani seçime girmek için gurubu bulunmak yeterli kabul edilmiyor Partilerin il ve ilçede örgütlenmiş olması ve kongrelerini bitirmiş olması gerekiyor. Yani bu ülkeyi yönetmeye istediğini göstermesi gerekiyor.
İl, ilçe seçim kurulları Adalet Komisyonları dediğimiz adliyelerdeki 1. sınıfa ayrılmış hakimlerden kura yoluyla seçilecek deniyor şu anda. Önceki uygulamada ise en kıdemli hakimler üzerinden bu kurullar oluşturuluyordu. Bunun anlamı o ildeki seçim sonucuna itiraz edilirse bu konuda nihai kararı kurullar verir.
Burada eski sistem içerisinde olanlar siyasi sayikleriyle bir takım işleri kitaba uygun hareket ediyor gibiydi. Burada bu risklerinde önüne geçilecek. Artık kıdemli hakim olmak yeterli ve bunlar adrese teslim değil kura yoluyla belirlenecek. Burada yeni bir çerçeve ortaya çıkacak."