2024’te mi 2025’te mi emekli olunmalı? Faruk Erdem "fark yok" diyerek açıkladı: İşte emeklinin yeni maaş hesabı…
Son günlerde emeklilik maaş hesaplamalarındaki farklar, gündemin en sıcak başlıklarından biri oldu. 2024 ve 2025 yıllarında emeklilik başvurusu yapanlar arasında oluşan emekli maaş farkı tartışmaları gündemde yerini aldı. Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, emekli maaş farkına dair merak edilenleri açıklığa kavuşturdu. İşte detaylar!
- Gündem
- Giriş Tarihi: 09.10.2024 | 12:45
Bütün emekli maaşları 2025'te %30-35 düşecekmiş gibi yanlış anlaşılmaların önüne geçen Faruk Erdem, böyle bir şeyin olmasının mümkün olmadığını dile getirdi. Konuya açıklık getiren Erdem, "Emekli maaşları biliyorsunuz her 6 ayda bir enflasyon artışı veya gelirse refah payıyla yükseliyor. Düşmesi diye bir şey söz konusu değil. Dolayısıyla konunun emekli maaşlarıyla bir ilgisi yok." dedi.
Konunun emeklilik için müracaat edecek olanların hesaplanacak maaşlarıyla ilgili olduğunu vurguladı. Erdem, maaş hesaplamaları ile ilgili açıklamasında şu sözlere yer verdi: "2024'te emeklilik için dilekçe verenlerin hesabıyla 2025'te emeklilik için dilekçe vereceklerin hesabı arasında %30'luk bir fark oluşuyor. Bu %30'luk fark da tamamen güncelleme katsayısından dolayı ortaya çıkıyor. Yani emekli maaş hesaplamasında bir değişiklik yok. 2024'te de emekli maaşınız yine üç dönem olarak aylık bağlama oranlarıyla çarpılıyor ve hesaplanıyor. Yani sizin ödediğiniz primlere göre bir emekli maaşı hesaplanıyor. 2025'te de aynı şekilde yine üç dönem için aylık bağlama oranlarıyla çarpılıyor, ödediğiniz primlere göre bütün çalışma hayatınız boyunca bir maaş ortaya çıkıyor.
Bu maaşlar güncelleme katsayısı denilen bir katsayısıyla çarpılarak son şeklini alıyor. İşte bu çarpılacak sayıda enflasyon ve büyüme rakamlarıyla hesaplanıyor. 2024'te müracaat eden bir emekli adayının maaşı hesaplanıyor. Güncelleme katsayısı ise 2023'te ortaya çıkan o %64'lük enflasyon %4,5'luk büyümeye göre çarpılıyor. Baktığınız zaman 2023'te %60'ın üzerinde bir enflasyon %4,5 büyüme var, güncelleme yüksek. 2024'te ise açıklanıyor %40'larda bir enflasyon olacak %3'lerde de bir büyüme olacak. Arada fark var mı var. İşte bu fark iki tarih arasındaki maaş farkını da ortaya çıkartıyor. "
2025 yılında emekli maaşlarında asla bir düşüşün olmayacağını vurgulayan Erdem, 2024'te müracaat edenle 2025'te müracaat eden emekli adaylarının maaş hesaplaması arasında fark olduğunu belirtiyor. Meclisin bu konu ile ilgili çalışmalara başladığını, çalışmaları hem Çalışma Bakanlığı hem de Hazine ve Maliye Bakanlığı ile birlikte yürüdüğünü söylüyor.
Bu noktada bir çözüm önerisi sunduğunu belirten Erdem açıklamalarına şu şekilde devam etti:
"Şimdi burada iki türlü çözüm var aslında. Bir sadece 2024 ile 2025'in arasındaki fark mı giderilecek yoksa bir daha bu sorun ortaya çıkmasın diye kalıcı bir çözüm mü bulunacak? Bana sorarsanız ikincisi önemli çünkü önümüzdeki yıllarda yine benzer sorunlar ortaya çıkacaktır. Çünkü enflasyon düşecek, enflasyon farkları oluşacak, büyüme değişecek dolayısıyla bu güncellemeler değişmiş olacak."
Sabit Güncelleme Katsayısı Kaç Olmalı?
"Burada güncelleme katsayısı sabitlenirse bundan sonra bütün emekli maaşlarının hesaplamasında hep aynı güncelleme katsayısı kullanılır. Böylece emekliler hangi tarihte dilekçe vereyim bu tarihte verirsem yüksek mi olur düşük mü olur kaygısı yaşamaz, bu sorunlar da ortadan kalkmış olur. Bu bir yasal düzenlemeyle de olabilir bir yönetim değişikliğiyle de olabilir. Ancak burada bize gelen bir bilgilere göre konu en yüksek güncelleme katsayısı bulunarak sabitlenmesi yönünde. Bu konuda çalışmalar devam ediyor. Burada da öne çıkan oran 1,8 gibi bir güncelleme katsayısı şimdiye kadar uygulanmış en yüksek güncelleme katsayısı alınarak yapılacak bir hesaplama. Bundan sonraki sorunları ortadan kaldıracaktır. Dolayısıyla 2024'te dilekçe vererek emekli olanla 2025'te dilekçe vererek emekli olacak olan arasında bir fark da kalmayacaktır. Bu sene uygulanacak güncelleme katsayısı 2025'te de aynen uygulanırsa bu aradaki % 30'luk fark ortadan kalkar. Ondan sonra da sabit bir güncelleme katsayısıyla bütün emekli maaşları hesaplanır. Ancak tabii bizim daha önce de bir videoda anlattığım gibi 5 tane soruna bulduğumuz 5 tane çözüm önerimiz vardı."
"Sadece Güncelleme Katsayısı Değil Başka Sorunlar da Var"
"Emekli maaş sistemini değiştirecek bir yasal düzenlemenin de hazırlıkları yapılıyor. Orta vadeli programda bunun işaretlerini de aldık. Üçlü bir hesaplama yöntemi var: 99 öncesi, 99 ile 2008 arası ve 2008 sonrası. Üç ayrı kanuna bakılarak yapılan bu hesaplamalar, farklı aylık bağlama oranları, farklı güncellemeler dolayısıyla emekliler arasında bir fark da oluşturuyor. Öncelikle bu karmaşık yapının bir kere değişmesi lazım. Daha sabit tek dönem için yapılacak bir yeni hesaplamayla emekli maaşları ortaya çıkarılabilir. Yine emekli maaşlarında primler evet çok önemli yani sizin yatırdığınız paralar önemli netice itibarıyla size de bir para dönüşü oluyor ama gün sayısı da önemli olmalı. Burada bu gün sayısının da hesap katılacağı yeni bir sistem olmalı."
"Bir başka sorunun ise altı ayda bir yapılan artışlardan bahsetmiştik. Bu da aylığa döndürülebilir. Yani her ay bir önceki ayın enflasyonu kadar artış yapılırsa emeklilerin maaşlarındaki erime önleneceği gibi yıl sonunda ya da zam dönemlerinde ortaya çıkan refah payı tartışmaları ya da emekliler, emekli memurlar ile SSK ile Bağkur emeklileri arasındaki maaş farklılıkları gibi sorunlar da ortadan kalkacaktır. Hem bu çözümler aynı zamanda 'ben daha çok çalışıyorum ama daha az maaş alıyorum' algısını da ortadan kaldıracak ve kayıt dışılığını, gizli kayıt dışılığını önleyecektir."
Erdem insanların sigortasız çalıştığını ya da firmaların çalışanları asgari ücretten gösterip gizli kayıt dışılık yaptığını belirtti, bu nokta ise devletin vergi ve prim kaybı yaşadığını vurguladı. İnsanların geleceği çalınıyor şeklinde ifade eden Erdem, "bütün bunları da ortadan kaldıracağı bir sistem üzerinde öyle gözüküyor ki çalışılacak ve emeklilik değil çalışma hayatının daha teşvik edici olduğu yeni bir maaş bağlama sistemi gelecek. Önümüzdeki dönem bunları çok konuşacağız öyle gözüküyor. " dedi.