2 günde Orta Doğu’yu sarsan 2 büyük saldırı! Arkasında kimler var? Bölgeyi ateşe verme planında kim, kiminle?
İran'da 4 yıl önce ABD operasyonuyla öldürülen Kasım Süleymani'nin mezarının yakınında art arda iki patlama oldu. Terör saldırısında 100’den fazla kişinin öldüğü duyuruldu. Bu saldırıdan saatler önce de Hamas’ın 2 numarası Aruri İsrail tarafından Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta Dahiya bölgesinde 7 kişiyle beraber öldürüldü. Peki Hamas liderini Lübnan'da öldüren İsrail şimdi de İran'ı mı vurdu? Bölgeyi ateşe verme planında kim, kiminle? Önce Lübnan sonra İran, saldırıların amacı bölgesel savaş mı? Orta Doğu'da savaşı kimler körüklüyor? Saldırıların faili İsrail mi, yoksa başka planlar mı devrede? Büyük bir savaşın ayak sesleri mi? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan uluslararası ilişkiler uzmanı Doç. Dr. Levent Ersin Oralı değerlendirdi.
SAVAŞ ÇEMBERİ GENİŞLİYOR MU?
Peki bu olaylarında arkasında ne var hangi mesajlar veriliyor? Savaş çemberi genişliyor mu? İran'daki saldırıda olağan şüpheli İsrail mi? Hamas liderini Lübnan'da öldüren İsrail şimdi de İran'ı mı vurdu? Bölgeyi ateşe verme planında kim, kiminle? Lübnan ve İran saldırılarının amacı bölgesel savaş mı? Gelişmeleri A Haber canlı yayınına katılan uluslararası ilişkiler uzmanı Doç. Dr. Levent Ersin Oralı değerlendirdi.
LÜBNAN'IN İÇİNDE BULUNDUĞU DURUM
Levent Ersin Oralı: Burada 2 temel soru var. İsrail sınırlarını genişletmek adına daha ne kadar büyüyeceğine dair bir hesap yapmış vaziyette mi? Lübnan'daki iç karışıklığın sebebi kimler? Uzun yıllardır devam eden bir iç savaş söz konusu. Ardından "cumhurbaşkansız" kalan bir devlet ardından Refik Hariri suikastı ve 2005'ten beri toparlanamayan bir Lübnan var. Bunun yanında 4 Ağustos 2020'da Beyrut Limanı'nda yaşanan ve 235 kişinin öldüğü büyük patlamada iktisadi anlamda çöken günlük 2-3 saat elektrik verilen bir ülke var. Kaotik ortamda olası saldırılara cevap veremeyen anayasanın derme çatma bir yönetim öngördüğü bir durum var. İşte bu duruma kim sebep olduysa İsrail'in Gazze'deki işgali Ürdün Suriye ve diğer kaotik ortamlara bakıldığı zaman kimin bundan beslendiğini anlayabiliriz.
KAOS KİME YARIYOR?
Beyrut'taki saldırıyı İsrail yaptı. ABD bu saldırılarda yer almadığını söyledi. Bu coğrafya bu denli bir kaosa gebe olduğu süreçte istikrarsızlaştırma politikaları kime yarıyor? Buna iyi bakmak lazım. Lübnan'da 10 yıllık bir iç savaş var. Beyrut'taki patlama ve 1,5 yıl boyunca "başbakansız" kaldılar. İşte bu kime yaradı? Güney Lübnan'da güçlü bir Hizbullah var. Onların kalesi olarak görülen Dahiya bölgesinde operasyon yapıldı ve Hamas'ın 2 numarası vuruldu. Merkezi hükümet güçsüzleştirildiği zaman bu tarz saldırılar yaşanır. Suriye bunun bir örneğidir. Ülke bölünmeye çalışıyor, Türkiye Suriye'nin toprak bütünlüğünü savunuyor.
BÖL MUHATAP BUL
Lübnan'da nüfusun çoğunluğu olan yapı devre dışı bırakıldı. Şii olan Hizbullah yapısına Meclis bırakıldı sonra söz söyleme hakkı verildi. Kimse Lübnan Cumhurbaşkanı kim ya da ne söylüyor diye bakmıyor ya da bilmiyor. Ülkenin başbakanı kim ve ne söylüyor bilinmiyor. Bahreyn, Irak, İran ve diğer bölgelerde Şii grupları ne diyor biz onu dinliyoruz. Birileri etnik köken üzerinden zaman zaman da mezhep üzerinden coğrafyada yeni muhataplar yaratıyor. Hizbullah da bu muhataplardan bir tanesi. Yemen'de Husiler, Suriye'de Haşdi Şabiler, Irak'da Kataib Hizbullah ile Bedir örgütü ve diğerleri…
APARAT YAPILAR KİME HİZMET EDİYOR?
Bu harita bir gerçeklik var. İsrail çatışmasal bağlamda eylem ve söylem düzeyinde kimi karşısında görmek istiyor? Şii yapıları karşısında buluyor ve görmek istiyor. Yemen'de Husiler Kızıldeniz açıklarında ticaret ve diğer gemilere saldırı düzenliyor. İsrail bunu kullanıyor ve Şii Hilal yapılanması olduğunu iddia ediyor. Lübnan'da da Hizbullah yine muhatap burada, İsrail bunu propagandaya çeviriyor ve Şii Hilal yapılar tarafından çevrelendiğini söylüyor. İşte tüm bunların arkasında İran'ın olduğunu bildiğimiz için yaşananlar sürpriz değil.
İSRAİL AYAK OYUNLARI! ÇİN HAKİMİYETİ
Çatışma alanının genişlemesi İsrail'in işine gelecektir. Burada yaptığı bir propaganda ve yaydığı bir algı var. Tehdit altında olduğunu iddia ediyor ve meşru müdafaa hakkının sorgulanmasını istemiyor. Olanlara sessiz kalanlar vekalet savaşları ile karşı karşıya. İran ile Suudi Arabistan arasındaki gerginlik İsrail ile normalleşme dönemleri. Burada artık Çin sahada tamamen hakim. Çin'e karşı Batı'nın bir üretim yapması mümkün olmadığı için burada Hindistan devreye sokuldu. G20 zirvesinde açıklanan yeni yollar ve ABD Başkanı Biden'ın ayakta alkışlaması bunlara örneklerdir. Bir Hindistan ve Çin gerilimi de yaşanıyor.