Başkan Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Iğdır-Nahçıvan doğal gaz boru hattının temelini attı
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in daveti üzerine günübirlik çalışma ziyaretinde bulunmak için Nahçıvan'a gitti. Başkan Erdoğan'ı İlham Aliyev uçaktan inişinde karşıladı. Baş başa görüşme sonrası Başkan Erdoğan ile İlham Aliyev tarafından Iğdır-Nahçıvan doğal gaz boru hattının temeli atıldı. 3 anlaşmaya dair atılan imzalar ardından Başkan Erdoğan ve İlham Aliyev ortak basın toplantısı düzenledi. Aliyev, "Karabağ'daki desteğinden dolayı Türkiye'nin kardeşliğini unutmayacağız" dedi. Başkan Erdoğan ise, "Iğdır-Nahçıvan Doğalgaz Hattı Azerbaycan'la enerji alanındaki ortaklığımızı derinleştireceği gibi Avrupa'nın enerji arz güvenliğine de katkı sağlayacaktır" ifadelerine yer verdi. “Ermenistan'ın kendisine uzatılan barış elini tutmasını ve artık samimi adımlar atmasını bekliyoruz." diyen Başkan Erdoğan, Karabağ'daki antiterör operasyonu ile ilgili “Son zaferle birlikte bölgede kapsamlı bir normalleşme için yeni fırsat pencereleri açılmıştır." mesajını verdi.
Baş başa görüşme sonrası Başkan Erdoğan ile İlham Aliyev tarafından Iğdır-Nahçıvan doğal gaz boru hattının temeli atıldı.
Anlaşmalara dair atılan imzalar ardından Başkan Erdoğan ve İlham Aliyev ortak basın toplantısı düzenledi.
Aliyev şunları kaydetti:
"NAHÇIVAN GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ PLANIMIZ VAR"
"Nahçıvan güneş enerjisi santrali planımız var. Ermenistan ordusu teslim oldu. Bizim şartlarımızı kabul etti. Karabağ bölgesine orada yaşayan Ermeni ahalisine insani yardımlar gönderilmeye başlanılmıştır. Gıda, erzak ve diğer insani yardımlar yapılıyor. Ermenistan ordusu Karabağ'da 24 saatte teslim oldu. Yevlah'tan sonra Hankendi'de ikinci görüşme yapıldı. Karabağ'dakilerin güvenliğini Azerbaycan temin ediyor.
"AZERBAYCAN DESTEĞİNİZİ UNUTMAYACAK"
Aziz kardeşim bu hadise olduğunda siz ABD'deydiniz. BM kürsüsünde Azerbaycan'ın çıkarlarını savunan adil, uluslararası hukuka dayanan açıklamalarda bulundunuz. Siz ve Türkiye halkı yanımızdaydınız. Azerbaycan halkı bu desteğinizi unutmayacak. Türkiye ile birbirimize destek vererek biz bölgesel konuları da doğru istikamete yöneltiyoruz. Bölgede barış ve istikrar olsun, savaş olmasın istiyoruz.
TİCARETTE YENİ HEDEF
Ticaret hacmimiz 6 milyar dolardan fazladır. Bu yıl yüzde 40 arttı. 15 milyar dolar hedeflemiştik. Yakın gelecekte buna da ulaşacağız.
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN FLAŞ AÇIKLAMALAR
Aliyev ardından kritik mesajlar veren Başkan Erdoğan, Cumhurbaşkanı seçiminin ardından ilk ziyaretini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'yle birlikte haziran ayında Bakü'ye gerçekleştirdiğini hatırlatarak, bu defa da Türkiye'yi Türk dünyasına bağlayan Nahçıvan'da birlikte olmaktan büyük bir memnuniyet duyduğunu söyledi.
Başkan Erdoğan, 2008 yılındaki son ziyaretinden bu yana Nahçıvan'ın kaydettiği gelişmeyi gururla müşahede ettiğini anlatarak, Nahçıvan'ın bugün geldiği noktada büyük payı olan Azerbaycan'ın Umummilli Lideri Haydar Aliyev'i doğumunun 100. yılında bir kez daha rahmetle yad ettiğini belirtti.
Türkiye ve Azerbaycan ilişkilerinin dünyada eşi benzeri bulunmayan müstesna bir konumda olduğuna işaret eden Başkan Erdoğan, "tek millet iki devlet" şiarı çerçevesinde ilişkileri ve işbirliğini her alanda güçlendirmek üzere çalışmaları sürdürdüklerini ifade etti.
Başkan Erdoğan, Aliyev'le imzaladıkları Şuşa Beyannamesi'nin ilişkileri müttefiklik seviyesine yükselten bir dönüm noktası olduğunu dile getirerek, Nahçıvan'ın tarih boyunca taşıdığı stratejik önemle Azerbaycan'la ilişkilerde özel bir yere sahip olduğunu söyledi.
"DOĞAL GAZ HATTI AVRUPA'NIN ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİNE KATKI SAĞLAYACAK"
Nahçıvan'ın bugün de ekonomi, ulaştırma ve enerji hatları açısından büyük bir potansiyel barındırdığını belirten Başkan Erdoğan, şunları kaydetti:
"Bölgesel ulaştırma hatlarının tesisiyle birlikte bu potansiyeli tam manasıyla hayata geçirme imkanına kavuşacağız. Hazar geçişli uluslararası doğu batı orta koridorun önemi koronavirüs salgını ve bölgemizde yaşanan savaşlar neticesinde çok daha iyi anlaşılmıştır. Bu vesileyle biraz önce temelini attığımız Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Azerbaycan'la enerji alanındaki ortaklığımızı daha da derinleştireceği gibi Avrupa'nın enerji arz güvenliğine de katkı sağlayacaktır. Kars-Nahçıvan Demir Yolu projesinin yanı sıra toplu konut ve elektrik enerjisiyle ilgili alan anlaşmalar az önce imzalandı. Böylece ulaştırma, lojistik ve enerji alanlarındaki ilişkilerimizi geliştirme irademizi tekrar ortaya koyduk."
Erdoğan, Azerbaycanlı kardeşlerine 6 Şubat depremlerinin yaralarının sarılmasına verdikleri güçlü destek için bir kez daha teşekkür ettiğini ifade ederek, "Varını yoğunu otomobilinin üzerine yükleyip milletimize yardım etmek için yola koyulan kardeşlerimizin samimiyetini hiçbir zaman unutmayacağız. Basın toplantımızın ardından modernizasyonunu gerçekleştirdiğimiz askeri bakım ve onarım fabrikasının açılışını yapacağız. Bu proje de savunma sanayi işbirliğimize ciddi katkılar sunacaktır." diye konuştu.
"KARABAĞ OPERASYONU iFTiHAR VESiLESi"
Son günlerde bölgede kritik gelişmelerin yaşandığına vurgu yapan Erdoğan, Azerbaycan'ın İkinci Karabağ Savaşı'nın ardından geçen üç yıla yakın süre boyunca defaatle dile getirdiği meşru ve haklı endişelerine gereken karşılığı maalesef bulamadığını söyledi.
Erdoğan, Azerbaycan'ın kendi egemen topraklarında bir antiterör operasyonu gerçekleştirmek durumunda kaldığını belirterek, "Operasyonun son derece kısa bir süre içerisinde sivillerin haklarına azami hassasiyet gösterilerek başarıyla tamamlanması bizler için iftihar vesilesi olmuştur. Operasyon sırasında şehit olan kardeşlerimize Allah'tan rahmet yakınlarına başsağlığı diliyorum. Yaralılarımıza acil şifalar temenni ediyorum." ifadelerini kullandı.
"ERMENİSTAN'IN SAMİMİ ADIMLAR ATMASINI BEKLİYORUZ"
"Nahçıvan'ın mümtaz şairi Mehmet Akif'in, yol ve dava arkadaşı merhum Hüseyin Cavit'in bir asır önce yaptığı şu duasının kabul olduğunu görmenin bahtiyarlığını yaşadık." diyen Erdoğan, şunları kaydetti:
"Her beladan esirge yurdumuzu, kamuran eyle şanlı ordumuzu. Muzaffer Azerbaycan ordusunu gerek tarihi başarısı gerekse sivillere yönelik sergilediği insani tavrı dolayısıyla canıgönülden tebrik ediyorum. Azerbaycanlı kardeşlerimiz, Türk milletinin adalet ve merhametini bir kez daha tüm dünyaya göstermişlerdir. Son zaferle birlikte bölgede kapsamlı bir normalleşme için yeni fırsat pencereleri açılmıştır. Bu fırsatın değerlendirilmesi gerektiğine inanıyorum. Ermenistan'ın kendisine uzatılan barış elini tutmasını ve artık samimi adımlar atmasını bekliyoruz. Her zaman vurguladığım gibi barışın kaybedeni olmaz. Bölgemizde barış, huzur ve refahın tesisi halklarımıza olan borcumuzdur. Biz bu borcu ifa etmek noktasında kararlıyız, samimiyiz. Temennimiz, muhataplarımızın da aynı samimiyeti göstermesidir."
RESMİ KARŞILAMA TÖRENİ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in daveti üzerine günübirlik çalışma ziyaretinde bulunmak için gittiği "TUR" uçağıyla Nahçıvan'a ulaştı.
TÜRKİYE İLE AZERBAYCAN ARASINDA 3 ANLAŞMA İMZALANDI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev huzurunda iki ülke arasında çeşitli alanlarda 3 anlaşma imzalandı.
Başkan Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, "Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında Kars-Nahçıvan Demiryolu Projesi'ne İlişkin Niyet Protokolü"nü imzaladı.
İmzaların atılmasının ardından Başkan Erdoğan ve Aliyev imza protokollerini birbirlerine vererek tokalaştı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki ile Azerbaycan Şehir Planlama ve Mimari Devlet Komitesi Başkanı Anar Guliyev, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti'nin Kahramanmaraş İlinde Konut Binaları, İlkokul, Anaokulu, Kültür Merkezi İnşaatına İlişkin İşbirliği Anlaşması"na imza attı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Azerbaycan Enerji Bakanlığı arasında elektrik enerjisiyle ilgili mevcut işbirliğinin devamını içeren metin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ve Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov tarafından imzalandı.
ALİYEV KARŞILADI
Başkan Erdoğan'ı, Nahçıvan Havalimanı'nda Aliyev'in yanı sıra Azerbaycan Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Fuad Necefli, Nahçıvan Yüksek Meclisi Başkan Yardımcısı Anar İbrahimov, Nahçıvan Valisi Mirsenani Seyidov, Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Reşad Memmedov, Türkiye'nin Bakü Büyükelçisi Cahit Bağcı ve Türkiye'nin Nahçıvan Başkonsolosu Asip Kaya ile ilgili yetkililer karşıladı.
Başkan Erdoğan ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ve bazı yetkililer Nahçivan'a geldi.
NAHÇIVAN ÖZERK CUMHURİYETİ YÜKSEK MECLİSİ'NDE RESMİ TÖRENLE KARŞILANDI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi'ne gelişinde resmi törenle karşılandı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in davetlisi olarak çalışma ziyareti kapsamında Nahçıvan'a gelen Başkan Erdoğan, havalimanından Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi'ne, Aliyev ile aynı araçla geçti.
Tören alanına Aliyev'le birlikte gelen Başkan Erdoğan, burada askerleri selamladı.
Başkan Erdoğan ve Aliyev'in, tören alanındaki yerlerini almasının ardından iki ülke milli marşları çalındı.
Tören sonunda iki lider, baş başa görüşme gerçekleştirdi.
KRİTİK PROJE İÇİN TÖREN
Baş başa görüşme sonrası Başkan Erdoğan ile İlham Aliyev tarafından Iğdır-Nahçıvan doğal gaz boru hattının temeli atıldı.
Liderler ortak basın toplantısı ve imza töreni sonrasında Onarım Üretim Askeri Kompleksi Açılış Töreni'ne iştirak etti.
Görüşmede Nahçıvan ve Azerbaycan arasındaki kara bağlantısını sağlayan böylece Türkiye ile Azerbaycan arasında kesintisiz gidişi mümkün kılacak Zengezur Koridoru da gündemde olacak.
Başkan Erdoğan, BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada "Zengezur Koridoru hakkında verilen sözlerin yerine getirilmesini bekliyoruz." ifadesini kullanmıştı.
ZENGEZUR KORİDORU NEDİR?
Zengezur Koridoru veya Nahçıvan Koridoru, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nın Azerbaycan tarafından kazanılmasının ardından Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan ateşkes antlaşmasının 9. maddesi gereğince Azerbaycan ile eksklav parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında bağlantıyı kuracak olan koridordur.
Zengezur Koridoru, Ermenistan'a kendisinin ördüğü jeopolitik kuşatmadan çıkış yolu sunuyor. Türkiye ve Azerbaycan'la ilişkilerini düzelterek Kafkasya'da doğmakta olan süreçten yararlanması için jeopolitik bir olanak sunuyor.
ZENGEZUR KORİDORU'NUN AÇILMASI NEDEN ÖNEMLİ?
2020 yılında, 2. Karabağ Savaşı Azerbaycan'ın mutlak üstünlüğüyle sona erince, bölgedeki güç dengesinin yeniden şekillenmesinin de yolu açılmış oldu. Savaş sonrasında imzalanan anlaşmada, Ermenistan'ın yaklaşık 30 yıldır elinde tuttuğu topraklardan geri çekilmesi öngörülmüş ve burada oluşacak güven atmosferi sayesinde yeni ulaşım koridorlarının hayata geçirileceği belirtilmişti. Azerbaycan ile Nahçıvan arasında açılacak yeni ulaşım bağlantısı, bu anlaşmanın en önemli maddelerinden biri oldu. Öyle ki Orta Asya'dan Azerbaycan'a ulaşan ulaşım koridorları tam da bu noktada bıçak gibi kesiliyor ve Azerbaycan'ın Nahçıvan ve sonrasında Türkiye ile bağlantı kurması engellenmiş oluyordu. Ulaşım koridorunun yeniden tesis edilmesi uzun ve meşakkatli bir süreç. Ancak bu gerçekleşirse, bahse konu güzergah boyunca kesintisiz şekilde Orta Asya ve Avrupa arasında Hazar ve Türkiye üzerinden geçecek bir güzergah hayata geçirilmiş olacak. Bu durumda, Türkiye'nin sadece Azerbaycan ile değil, tüm Orta Doğu ile ticaret hacminin artması söz konusu. Zengezur Koridoru'nun hayata geçirilmesiyle Türk Dünyası'nın ticari, lojistik ve siyasi bağları güçlenecek. Zengezur, Türk Dünyası'nın parlayan yıldızı olma potansiyeline sahip.
KORİDORUN AÇILMASI NELERİ DEĞİŞTİRECEK?
Zengezur Koridoru üzerinde birçok aktörün birbirinden farklı çıkar alanları olduğundan, çarpışan çıkarlar coğrafyadaki gerginliğin artmasına da sebep oluyor. Zengezur'un açılması, bütün bölge ülkelerinin kendi aralarında ve diğer coğrafyalarla bağlantı kurmasını kolaylaştıracak, ticaret ve lojistik ilişkilerinin güçlendirilmesiyle, refahın artmasına paralel olarak gerginliklerin yerini yeni iş ilişkileri alacak. Trans Hazar Ulaşım Güzergahı (CTN) ve Uluslararası Kuzey-Güney Ulaşım Koridoru'nun (INSTC) geliştirilmesi Avrasya'nın tedarik hatlarının ve transit konumunun güçlenmesi anlamına geliyor. Bahse konu faydaların elde edilmesi amacıyla bütün bölge ülkeleri için faydaların ön plana çıkarılacağı bir söylemin geliştirilmesi gerekli. İlaveten hiçbir bölgesel aktörü dışlamadan, ortak akıl çerçevesinde ticari ve siyasi bağları geliştirmenin yolları aranırsa yeni fikirler ve çözüm önerileri hayata geçirilebilir.
Zengezur'un geleceğinin ve burada güvenliğin nasıl sağlanacağının, bölge ülkelerinin ajandalarında olması önemli. Zengezur, Türk Dünyası'nın parlayan yıldızı olabilir ancak potansiyelinin ortaya çıkarılması için üzerindeki gölgelerin, belirsizliklerin ortadan kaldırılması gerekiyor. Tarihi Türk yurdu olan bu coğrafyanın parlayan bir yıldız haline getirilmesi; bölgede zenginliğin, refahın ve çok boyutlu işbirliklerinin geliştirilmesi, sürdürülebilir kılınmasıyla doğrudan bağlantılı.