CANLI YAYIN
Son dakika: Başkan Erdoğan'dan Şanghay İş Birliği Teşkilatı Zirvesi'nde önemli açıklamalar
Son dakika haberi... Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları 22. Toplantısı, Özbekistan’ın tarihi Semerkant şehrinde yapıldı. Zirveye katılan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, önemli açıklamalarda bulundu. Başkan Erdoğan, "Ukrayna'daki çatışmaların diplomasi yoluyla bir an evvel sona ermesi için yoğun gayret gösteriyoruz." dedi. Erdoğan, "Doğu ile batı arasındaki köprü konumumuz emsalsiz imkanlar sunuyor. Güvenlikten ekonomiye, enerjiden ulaşıma, tarımdan turizme her alanda iş birliğine hazırız." mesajı verdi.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, özel konuk olarak katıldığı ŞİÖ 22'nci Devlet Başkanları Zirvesi'nde, Gözlemci Üye ve Özel Konuk Heyet Başkanlarının da yer aldığı geniş katılımlı oturumda konuştu.
Zirveye katılmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'e daveti için teşekkür etti. Erdoğan, Özbekistan'da kendilerine gösterilen misafirperverlik için müteşekkir olduğunu belirtti.
Başkan Erdoğan, ŞİÖ üyeliğine yeni kabul edilen İran'ı da kutladı.
Türkiye'nin "en batıdaki Asyalı, en doğudaki Avrupalı olarak müstesna bir konuma sahip olduğunu" ifade eden Erdoğan, Asya ile binlerce yıla dayanan beşeri, kültürel ve siyasi bağları bulunduğunu söyledi.
"2019 yılında ilan ettiğimiz Yeniden Asya Girişimimizle ata yurdumuz Asya ile ilişkilerimizi her alanda güçlendirmeye çalışıyoruz." diyen Erdoğan, ŞİÖ'yü Asya'nın hoşgörü ikliminin ve sorunlara ortak çözüm bulma anlayışına dayalı kadim kültürünün bugünkü temsilcisi olarak gördüklerini bildirdi. Bunun için de teşkilatla ilişkileri geliştirmeye önem verdiklerini dile getiren Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Son 10 yıldır sahip olduğumuz Diyalog Ortağı statümüz sayesinde burası Asya'ya açılan pencerelerimizden biri haline gelmiştir. Teşkilatın enerji kulübü üst düzey grubunun dönem başkanlığını 2017 yılında üstlenmiştik. Bu kapsamdaki 3. yüksek düzeyli grup toplantısını Ankara'da gerçekleştirmiştik. Üye olmayan bir devletin böyle bir görevi icra etmesi teşkilat için de bir ilki teşkil etmiştir. Üstlendiğimiz sorumluluk, teşkilatla Türkiye arasındaki ilişkilerin ne kadar geliştiğini de göstermiştir. Bundan sonra müşterek çabalarımızla iş birliğimizi çok daha yukarıya çıkaracağımıza inanıyorum."
NİCE İMTİHANLA KARŞI KARŞIYAYIZ
İmkanlarla beraber sorunların da küreselleştiği bir çağın yaşandığını işaret eden Erdoğan; iklim değişikliği, salgın, enerji ve gıda arzı güvenliği, terörizm, yabancı ve İslam düşmanlığı, ırkçılık, düzensiz göç, ekonomik durgunluk ve tedarik zincirlerindeki aksamalar gibi nice imtihanla karşı karşıya olunduğunu söyledi.
Bu sınamaların üstesinden ancak tesis edilecek küresel iş birliği ve çözüm anlayışıyla gelinebileceğini dile getiren Erdoğan şöyle konuştu:
"Bu dönemde daha çok birlik olunması gerekirken maalesef bazı ülkeler duvarlarını yükseltmeyi, içe kapanmayı tercih etmişlerdir. Duvarlar yükseldikçe vicdanlar da çölleşmekte mazlumların sesleri daha da duyulmaz hale gelmektedir. Bunun en son ve acı örneği koronavirüs salgınında yaşanmıştır. Tüm insanlığın aynı gemide olduğunu bir kez daha hatırlatan bu küresel salgın sürecinde maalesef uluslararası kuruluşlar ve gelişmiş ülkeler iyi bir imtihan veremediler. Hatta kimi ülkeler tıbbi malzeme temininde çatışma noktasına kadar geldiler. Biz ise Türkiye olarak koronavirüsle mücadele kapsamında 161 ülke ve 12 uluslararası kuruluşa yardım sağladık. Kendi imkanlarımızla geliştirdiğimiz yerli ve milli aşımız olan Turkovac'ı tüm ihtiyaç sahiplerinin hizmetine sunduk. Yaklaşık 3,7 milyonu geçici koruma altındaki Suriyeliler olmak üzere 4 milyondan fazla yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapmayı sürdürüyoruz. Yaptığımız 8 milyar doları aşkın insani yardımla milli gelire oranla dünyada ilk sıradayız. Gayrisafi milli gelirimizin yaklaşık yüzde 1'ini insani yardımlara ayırarak dünyanın en cömert ülkesi unvanını taşımanın gururunu yaşıyoruz."
Erdoğan, "Dünya 5'ten büyüktür" diyerek İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan düzenin krizleri çözme kabiliyetini yitirdiğine dikkati çektiklerini ifade etti.
Küresel sistemin reform ihtiyacını vurgularken bir yandan daha adil, temsil kabiliyeti yüksek, kapsayıcı ve etkin bir düzenin tesisi için çalıştıklarını belirten Erdoğan, "Bunu yaparken bölgemizde ve ötesinde barış, güvenlik, istikrar ve refahın hakim kılınması için her türlü çabayı sergiliyoruz. Amacımız insanı ve insani değerleri merkeze alan girişimci bir diplomasi anlayışıyla bölgemizde ve ötesinde bir barış kuşağı tesis etmektir. Bu kapsamda Ukrayna'daki çatışmaların diplomasi yoluyla bir an evvel sona erdirilmesi için yoğun gayret gösteriyoruz. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden sevkiyat noktasında Birleşmiş Milletler ve taraflarla verimli bir iş birliği yürütüyoruz. Tahılın, Afrika'daki kardeşlerimiz başta olmak üzere özellikle en çok ihtiyaç duyanlara ulaştırılması noktasında da samimi çaba harcıyoruz." dedi.
"TERÖRİZM MAALESEF KÜRESEL DÜZEYDE SINIR TANIMAMAKTA"
Terörizmin maalesef küresel düzeyde sınır tanımadığını ve tüm devletleri olumsuz etkilediğini vurgulayan Erdoğan, "Türkiye on binlerce vatandaşını terör örgütlerine kurban vermiş, terörün kanlı yüzünü çok iyi bilen, tanıyan bir ülkedir. 40 yılı bulan bölücü terörle mücadelemizde çoğu zaman yalnız bırakılsak da PKK, PYD, YPG, FETÖ, DEAŞ dahil terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelemizi kararlı şekilde sürdürüyoruz. Ortak güvenliğimizi ilgilendiren hususlarda ŞİÖ ile diyaloğumuzu daha da güçlendirmeye hazırız." diye konuştu.
Güvenliğin önemli bir boyutunu, tedarik zincirlerinde sürekliliğin sağlanmasının oluşturduğunu belirten Erdoğan, "G20 kulvarındaki girişimlerimiz başta olmak üzere küresel gıda güvenliğine yönelik çabaları destekliyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Başkan Erdoğan, küresel tedarik zincirlerinde devamlılık bakımından doğu ve batı arasındaki bağlantının güçlendirilmesinin öneminin bugün daha fazla anlaşıldığını ifade ederek şunları kaydetti:
"Orta Koridor adını verdiğimiz girişimin Kafkaslar, Orta Asya ve Çin Halk Cumhuriyeti hattında mühim bir arter görevi gördüğü bölgemizde ve ötesinde refahın ve istikrarın tesisinde büyük rol oynadığı aşikardır. Türkiye son 20 yılda gerçekleştirdiği devasa ulaşım ve altyapı yatırımlarıyla bu alanda çok önemli bir başarıya imza atmıştır. Ülkemizin doğu ile batı arasındaki köprü konumu bizlere emsalsiz imkanlar sunmaktadır. Bu anlayışla güvenlikten ekonomiye, enerjiden ulaşıma, tarımdan turizme kadar her alanda iş birliğine hazırız. ŞİÖ içinde devam eden siyasi ve ekonomik süreçlere de katkı sağlamaya devam edeceğiz. Teşkilat üyesi ülkelerin ekonomik ve insani kalkınmalarından temel hak ve hürriyetlerin geliştirilmesine kadar her konudaki çabalarını yakından takip etmeyi ve iş birliği yapmayı sürdüreceğiz."
Erdoğan, konuşmasının sonunda zirvenin düzenlenmesinde emeği geçenleri tebrik ederek toplantının hayırlara vesile olmasını diledi.
BAŞKAN ERDOĞAN ÖZBEKİSTAN'DA
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi'nin düzenlendiği Ebedi Şehir kompleksine geldi. Burada gözlemci üye ve özel konuk heyet başkanları için düzenlenen selamlama törenine katılan Başkan Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından karşılandı.
Başkan Erdoğan, daha sonra çektirilen aile fotoğrafında yer aldı. Erdoğan, diğer liderlerle geniş katılımlı oturuma geçti.
BM ÖNCESİ KRİTİK ZİRVE
Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları 22. Toplantısı, Özbekistan'ın tarihi Semerkant şehrinde başladı. Semerkant'ta yeni inşa edilen "İpek Yolu Semerkant" uluslararası turizm bölgesindeki kongre merkezinde Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ev sahipliğinde başlayan zirveye, örgüte üye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, gözlemci ülkeler Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaa Khurelsukh, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, davetli liderler Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katılıyor.
ZİRVE ÖNCESİ FOTOĞRAF
Mirziyoyev, ŞİÖ üyesi Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Pakistan ve Hindistan liderlerini kongre merkezinde karşıladı. Daha sonra liderler, zirve öncesinde birlikte fotoğraf çektirdi.
MİRZİYOYEV AÇILIŞ KONUŞMASI YAPTI
İlk olarak ŞİÖ üyesi ülkeler liderlerinin katılımıyla başlayan toplantıda Mirziyoyev, açılış konuşması yaparak, toplantının gündemi hakkında bilgi verdi ve başarılı geçmesini diledi.
Toplantı daha sonra gözlemci ve davetli ülkeler liderlerinin de katılımıyla devam edecek.
3 YIL SONRA BİR İLK
Kovid-19 salgını nedeniyle son 3 yıldan bu yana yüz yüze yapılan ilk zirve olmasıyla dikkati çeken ŞİÖ'nün Semerkant Zirvesi'nde örgütün faaliyetlerinin geliştirilmesi, bölgesel ticaret hacminin artırılması, sanayi ve ulaştırma alanlarında karşılıklı iş birliklerinin geliştirilmesi ve yeşil ekonomi, inovasyon, dijital teknolojiler, lojistik, tarım, tıp ve diğer alanlardaki ortak proje ve faaliyetleri kapsayan 30'a yakın belgenin kabul edilmesi öngörülüyor.
SEMERKANT DEKLARASYONU İMZALANDI
Özbekistan'ın Semerkant kentinde yeni inşa edilen "İpek Yolu Semerkant" uluslararası turizm bölgesindeki kongre merkezinde Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ev sahipliğinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları 22. Toplantısı sona erdi. Zirveye örgüte üye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, gözlemci ülkeler Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagiin Khurelsukh, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile davetli liderler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı.
ŞİÖ üyesi Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan ve Özbekistan liderleri zirve sonuçlarına ilişkin Semerkant Deklarasyonu'nu imzaladı. Deklarasyonda liderler, ŞİÖ'nün diğer devletlere ve uluslararası kuruluşlara yönelik olmadığını teyit etti ve karşılıklı çıkarları dikkate alarak iş birliğine açık olduklarını kaydetti. Liderler, ekonomik gerçekler dikkate alınarak Dünya Ticaret Örgütü'nün etkinliğinin artırılması ve organizasyonda reform yapılması çağrısında bulundu. Deklarasyonda savunma ve güvenlik alanında iş birliğini geliştirme, terörist ve aşırılık yanlısı örgütlerin tek bir listesini oluşturma niyetlerini beyan eden liderler, ayrıca terörle mücadeleye yönelik örgütün "Barış Misyonu" ortak askeri tatbikatlarının yapılmasının önemini vurguladı.
KİMYASAL SİLAH VURGUSU
Küresel füze savunma sistemlerinin bazı ülkeler tarafından tek taraflı olarak geliştirilmesini kınayan liderler, bunun uluslararası güvenlik ve istikrarı olumsuz etkilediğini dile getirdi. Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmha Edilmesine İlişkin Sözleşme'ye uyulması çağrısında bulunan liderler, uzayın silahlardan arındırılmasından yana olduklarını ve uzayda bir silahlanma yarışının önlenmesini garanti edebilecek uluslararası, yasal olarak bağlayıcı bir belgenin imzalanması gereğini vurguladı. İran'ın nükleer programına ilişkin eylem planının uygulanmasının önemine dikkati çeken liderler, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'nın hükümlerine sıkı sıkıya uyulması gerektiğinin altını çizdi.
Zirvede, üye ülkeler tarafından uzun vadeli iyi komşuluk, dostluk ve iş birliği anlaşmasının uygulanması için kapsamlı bir eylem planı da dahil toplam 40 belge imzalandı.
2023 TURİZM YILI İLAN EDİLDİ
Liderler, Afganistan'da tüm etnik, dini ve siyasi grupların temsilcilerinin katılımıyla kapsayıcı bir hükümete ihtiyaç duyulduğunu kaydetti. Ayrıca "ŞİÖ'nün İyi Niyet Elçisi" unvanını onaylayan liderler, 2023'ü Turizm Yılı ilan etti.
Bu zirvenin ardından ŞİÖ dönem başkanlığı Hindistan'a geçerken, bir sonraki ŞİÖ Zirvesi 2023'te Hindistan'da yapılacak.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
