CANLI YAYIN
Son dakika: Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'den yeni ekonomi modeliyle ilgili flaş açıklamalar
Son dakika haberleri... Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, katıldığı canlı yayında, ekonomideki gelişmeler ve alınan kararlar, mevduata kur desteği modeli, döviz mevduatlarındaki çözülme sürecine dair önemli değerlendirmelerde bulundu. Kur destekli mevduat sistemine girişle ilgili kafadaki soru işaretlerini yanıtlayan Bakan Nebati, ''etiketler ne zaman düşecek?'' sorusuna da yanıt verdi.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati yeni ekonomi modeli, kurdaki son gelişmeler ve genel iktisadi olaylarla ilgili açıklamalarda bulundu.
"Hem bir model öne sürüyoruz hem sayın Cumhurbaşkanımız adeta bir manifesto yayınladı. Birçok şey değişti. Bu değişim bir normalleşme. Şimdi normale döndük. Artık kişiler, kurumlar, kamu yönetimi, siyasetimiz herşeyin normal seyrettiği bir sürece giriyoruz. Reel sektörün önünü görmeye gayret eden aktörlerin önünü görebileceği çok önemli sürece girmiş olduk. Önümüzdeki yıl bunun semerelerini açık görebileceğimiz yıl olacak.
NİÇİN TÜRKİYE MODELİ?
Gelişmiş olan ekonomiler 1990'larda yüzde 65, gelişmekte olan yüzde 35'ti. Daha sonra ise gelişmekte olan ülkelerin dünyadaki ticaretin büyük kısmını almaya başladıkları, bazı ülkelerin öne çıktığını görebiliyoruz. 2007-08'de bu yüzde 50'lik bir çakışma noktasına geldi. Sonrasında gelişmekte olan ülkelerin dünyadaki ticaretin büyük kısmını ele almaya başladıklarını görebiliyoruz. Bu yüzyıl egemenlerinin tahtlarının sarsıldığı, sarsılmanın bir dönüşüm ortaya koyduğu bir süreç. Bu dönemde birileri güçlü şekilde geliyor. Örneğin Çin, Türkiye.
2010-2020 arasında dünya 3.1 büyürken küresel ticaret büyümesi 3.4'e gelerek daralıyor. Ortada birlikte hareket edemeyen, ticaretin azaldığı bir dönem. Sıcak paraya dayanan ekonomilerin bir çıkmazla karşı karşıya olduğu malum. Türkiye 2020'de çok önemli bir şey yaptı. Krizde fırsatları en iyi şekilde kullanan bir ülke oldu.
"SICAK PARAYI İSTEMİYORUZ"
Bunun temel sebeplerinden biri coğrafya, ikincisi 19 yıldır yapılan altyapı yatırımlarının tamamlanması, üçüncüsü her türlü pazara yakın olması. Türkiye 2020'de doğrudan yatırımları 12.7 milyar dolara ulaşmış durumda. Sıcak para biz sevmiyoruz, istemiyoruz. Ne zaman geleceği belli fakat ne zaman gideceği belli değil. Giderken de yapacağı tahribatı birçok defa gördük.
"BİZ ORTA GELİR TUZAĞINDAN ÇIKMAK İSTİYORUZ"
Tabii ki kırılganlıklarımız var, bunların üzerinde çalışıyoruz. Orta gelir tuzağından çıkmak istiyoruz. 2013 yılındaki şartlar içerisinde hepimizin memnun olduğu bir durum vardı. TL'nin değeri tarihi olarak çok yüksekti fakat ithalatın ihracatı karşılama oranı yüzde 56. Bu ekonomik model Türkiye'nin şartlarına uygun bir hale gelirse özgün olacaktı. Değerini karşılarken ülkenin ürettiklerini dışarıya katma değeri yüksek şekilde satmasını gerçekleştirecek oranı yakaladığı takdirde optimal noktaya ulaşmış oluyor. Şimdiki anlayışımız o optimal noktayı yakalamakla dışarıya vereceğimiz gücümüzü aslında dışarıdan alacağımız imkanlarla değerlendirmek.
"ENFLASYONU TEK HANELİ SEVİYELERE GETİRMEYİ PLANLIYORUZ"
Bu ekonomik model Türkiye'nin şartlarına uygun hale gelirse özgün ve özgür olacak. Bu 20 yılda çok önemli işler becerdik. Küresel ekonomiden aldığımız pay yükseldi. İhracattan aldığımız pay da yükseldi. Tarihinde ilk defa 1,1'e geldi. Son bir yılda aslında bir büyüme yok, sıçrama var. Her alanda bir sıçrama var. Türkiye'nin en önemli özelliklerinden bir tanesi, herhangi bir düşüş yaşandığında çok hızlı bir şekilde toparlanabiliyor.
Enflasyonu tek haneli seviyelere getirmeyi planlıyoruz.
Cari işlemler dengemize baktığımızda, ülke büyürken cari açık üst seviyede. Bir kolerasyon yaptık, 1990'lardan bugüne... Artık bir model geliştirmemiz gerekiyordu. Bütün dünya küçülürken, aldığımız tedbirlerle bir istisna geliştireceğiz dedik. Türkiye'yi küçülecek ülkelerin başında geleceğini söylüyorlardı. Ama salgın döneminde büyüyen ülkeler arasında yer aldık.
"GELECEĞİ ÇOK İYİ ŞEKİLDE PLANLIYORUZ"
Bir psikolojiyi iyi yönettik ama birileri kötüye gidiyor dedi. Kötüye giden bir ülkede işletme sayısı azalır. Ama bir insan bir dükkandan bir fabrikaya kadar bir işe girişiyorsa geleceği yönelik olarak bir umudu, güveni olduğu için yapar. Türkiye de 2020 yılında 18 bin artarak 103 bine çıkıyor. Kapanan şirket sayıları çok düşük bir oranda, yüzde 14'ten 15.9'a çıkıyor. Bilgiler bize şunu söylüyor: 2021'de de biz büyüyoruz, umudumuz var ve geleceği çok iyi şekilde planlıyoruz.
İhracatta ülke çeşitliliği 1 milyar doların üstüne çıkan ülke sayısı 46. İhracatta ülke çeşitliliği 1 milyar doların üstünde olan ürün çeşitliliği de 48. Türkiye geldiği noktaya kadar bu şekilde geldi. Bundan sonra yapılması gereken katma değeri yüksek, ihracatın artırılmasına katkı sağlayacak ürünleri üretme vaktini yakaladı. Dünya cari açıkla, bütçe açıklarıyla uğraşırken Türkiye yüzde 3.5'un altında bir bütçe açığıyla gidiyor.
"BÜYÜME HEDEFİNDE ÇİFT HANEYE DOĞRU GİDİYORUZ"
Büyüme ile ilgili yıl sonu tahmininde, hedeflerimizin üstünde gidiyoruz. Çift haneye doğru gidiyoruz. Türkiye'de büyük bir canlanma var. İhracatımız çok kuvvetli. Bütçe açığımız ise yüzde 3,5'in altında.
"MB'DE BAŞKANLIK YAPMIŞ KİŞİ 'BU BİR MÜDAHALEDİR' DİYOR"
Cumhurbaşkanımızın açıklaması piyasa deyimiyle "satın alındı". Büyük bir heyecan var, bazı internet siteleri kilitlendi. Çünkü doğruların ve gerçeklerin olduğu ana geldik. Cumhurbaşkanımızın söylediği bir şey mutlaka karşılık buluyor. Türkiye Cumhuriyeti'nde Merkez Bankası'nda başkanlık yapmış bir beyefendi çıkıp diyor ki "Bu bir müdahaleyle yapılmıştır." Kesinlikle, hiçbir şekilde müdahale olmadı. "Bireyler saldırmaya başladı" ifadesini kullanıyor. Bu spekülatif değil de nedir? Diyor ki "Bu bir alım fırsatıdır. Piyasa Erdoğan'ın bu söylemlerini 'satın almadı'." Anında aldılar, kürsüden indiğinde fiyatlar düşmeye başladı. Bir köpüktü, bu köpüğün gitmesinin zamanı dün akşamdı.
SOSYAL MEDYADA DÖVİZ SPEKÜLASYONU
Bu tür ihanetlere asla izin vermeyeceğiz.
Türkiye modeli güçlü bir şekilde geliyor. Bu ülkede bölünmüş yollar 6 binden 28 bin km'ye çıkmış. Otoyol uzunluğu iki katına çıkmış. 56 tane havalimanımız var, 4 tane daha geliyor. Türkiye'yi, dünyanın havalimanı merkezi haline getirdik. 2053, 2071 vizyon belgemiz var.
Türkiye sağlık alanında dünyanın en güçlü ülkelerinden biri oldu. Bu salgında dünyaya örnek oldu.
YENİ MODELİN TEMELİ
2002 ile 2020 döneminde yüksek cari açık, yüksek büyüme var, risk vardı. Şimdi yüksek büyüme ve düşük cari açık, modelimizin temeli bu. Şimdiye niye Güney Kore niye Çin değil. Güney Kore seçilen bir ülke. Bazı egemen güçlerin desteği ile Kuzey Kore'ye denge olsun diye. Çin nüfusuyla uzun yıllardan sonra geldi. Türkiye şu anda 9 bin dolarlar civarında. Türkiye'nin bir demokratik geleneği var. Serbest piyasa tecrübemiz yadsınamaz. Çok iştahlı, dinamik ekonomimiz var. Durduramıyorlar bizi. Hem harcıyor, hem dünyaya üretiyoruz.
Güçlü bir iş dünyamız var. Bu model ihracat eksenli kalkınma ve dikey büyümeyi getiriyor. Ana politikası ihracata destek, çevre dostu yatırımlara, argeye destek. Temel bilimler, mesleki eğitime destek vergi politikası ve sosyal politikalar. Sürdürebilir dengeli maliye politikası. Maliye politikamızdan asla taviz vermeyeceğiz. Yenilenmiş altyapı, dinamik reel sektör, siyasi istikrarla Türkiye serbest kambiyo rejimine tam bağımlılıktan vazgeçmeden piyasalardaki oynaklığı azaltamaya yönelik tedbirlerle bir model.
Bu modelin sonu finansal piyasalarda güven, beklentilerde iyileşme, risk priminde düşüş, kurda istikrar, daha fazla yatırım, üretim, istihdam, ihracatın artmasına sebep olan dış finansman ihtiyacın azaltılması, doğrudan yatırımların daha fazla alındığı ve toplam talepte içeride ve dışarıda artışın sağlanmasıdır.
TÜSİAD'A TEPKİ
Sevgili TÜSİAD, sakın muhalefetin gazına gelmeyin. Muhalefet Haziran 2023'te sizi yarı yolda bırakacak.
ETİKETLER NE ZAMAN DÜŞECEK?
Döviz fiyatları yüzde 100'e yakın artmıştı. Şimdi bu artışı, siz her şeyi dövizle satmıyorsunuz. Maliyet artışının döviz kurundaki artış kadar mı olması lazım? Döviz fiyatları yüzde 100 arttı, onlar da fiyatları yüzde 100 artırdı.
KUR DESTEKLİ MEVDUAT SİSTEMİNE GİRİŞ BİR DEFA MI?
Döviz hesabı olma şartı yok. Bir defaya mahsus bir uygulama da yok. 3 ay kaldınız, sonra sisteme bir daha girmek istediniz, girersiniz. Bir kereye mahsus falan değil. Nerden ne uyduracaklarını şaşırdılar
KDV KARARI
KDV'nin sadeleştirilmesi hayalini gerçekleştiriyoruz. Özellikle de KDV iadelerini hızlandırıyoruz.
Döviz tevdiat hesaplarından ve döviz cinsinden Türk lirası vadeli hesaplara dönülmesi halinde Merkez Bankası mevduat ve katılım fonu destek sağlayacak. Bakanlığımız da vadeli faiz tutarı ile kur karşılığı arasındaki farkı karşılayacak.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
