CANLI YAYIN 
İstanbul'a atılması planlanan yağmur bombası nedir? Yağmur bombası ne işe yarar? Nasıl uygulanır?
Türkiye genelinde yaşanan kuraklık nedeniyle İstanbul'a yağmur bombası atılarak megakentteki sorunun çözülmesi önerisi getirilmişti. Son 10 yılın en az yağışlı kış ayını geçiren İstanbul'a uygulanması düşünülen yağmur bombası ne demektir? Yağmur bombası ne işe yarar? Nasıl uygulanır?
Kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya olan İstanbul için yağmur bombası kullanılması gündeme geldi. Son 10 yılın en az yağışlı kış aylarını geçiren Megakent, kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya. Peki İstanbul'a atılması planlanan yağmur bombası nedir?
YAĞMUR BOMBASI NEDİR?
İnsanların bulutlara fişek atarak, olgunlaşmış fakat yağış bırakmayan bulutların yağmur yağdırmasını sağlamasına 'yağmur bombası' ya da 'yapay yağmur' adı veriliyor. Temel hedef; enerji ihtiyacını karşılamak, kurak bölgelere su temin etmek, sisi dağıtmak, hava olaylarını kontrol altına almaktır.
UÇAKTAN BULUTLARA ATILDI
'Bulut tohumlaması' da denilen ilk uygulamayı Irving Langmuir ve Vincent Schaefer 1940'ların sonlarında yapmıştır. Uçaktan bulutlara CO2 buzu atarak denediler. Bulut tohumlama işini Bernard Vonnegut gümüş iyodür kullanarak uyguladı (1947). Gümüş iyodür kuru buzdan (CO2 buzu) daha kolay kullanıma sahiptir ve günümüzde de halen çoğunlukla o kullanılmaktadır.
ATILMASI İÇİN HANGİ ŞARTLAR GEREKLİ?
Yağışın oluşabilmesi için öncelikle bulutun olması gerekir. Bulut yeterince soğuduktan sonra havada doğal olarak bulunan ve yoğunlaşma çekirdeği adı verilen zerreciklerin üzerinde su birikmeye başlar. Büyüyen damlalar yerçekimine karşı koyamayarak yere doğru düşmeye başlarlar. Yoğuşmanın başlaması için yeterince soğumasına rağmen ortamda yoğunlaşma çekirdekleri yoksa yağış oluşmaz. Suni yağışta bulutlara buz parçacıkları vererek yağış oluşturulmaya çalışılır. Bulut tohumlamada; amonyum nitrat, kadmiyum iyodür, bakır sülfür, kurşun iyodür, CO2 buzu ve gümüş iyodür kullanılabilir.
OLUMSUZ SONUÇLARI ORTAYA ÇIKAR MI?
Bulut tohumlamada dikkat edilmez ise olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: dolunun artması veya yağışın azalması gibi. Uygulama sırasında; rüzgar durumu, hava şartları, havanın yükselme hızı, soğumuş su damlacıkları, damlacıkların birleşerek büyüme özellikleri, çekirdek konsantrasyonu özellikleri göz önüne alınır. Tohumlamadan 15 dakika ile 1 saat içinde yağış alınabilir. Genellikle yaz mevsimindeki kümülüs bulutları ile kışın görülen alçak bulutlar suni yağış için uygundur.
YAĞMUR BOMBASI NE İŞE YARAR?
Bir yamaçtan yükselmekte olan orografik bulutlarda bulut tohumlamanın yağış artışına neden olduğu tespit edilmiştir. Stratiform bulutları ise ince bulutlar oldukları için tohumlama ile yağış bırakır ve yok olarak yerlerini açık havaya bırakırlar.
YERDEN HAVAYA PÜSKÜRTME
Tohumlama işlemi birkaç türlü yapılır. Genelde uçaklar, yerden havaya atılan roketler ve jeneratörler kullanılır. Jeneratörler yerden havaya yoğunlaşma zerreciklerini püskürtürler. Bulut tohumlamanın yağışı yüzde 5 ile yüzde 20 arasında artırdığı görülmüştür. Türkiye'de bulut tohumlamaya itiraz eden bilim adamları da mevcuttur.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN 
