Tarihteki belgeler Kılıçdaroğlu’nu yalanlıyor

Gaflarıyla meşhur ana muhalefet partisinin başkanı yine şaşırtmadı. CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu hafta sonu Parti Okulu Konuşmaları kapsamında Gaziantep'teki bir otelde yaptığı "Atatürk'ü Anlamak" başlıklı sunumunda "Osmanlı'yı eleştireyim, Atatürk'ü savunayım" derken rezil oldu. Kılıçdaroğlu toplantıda "1 Haziran 1930'da Merkez Bankası'nı kurarak kendi paramızı basmaya başladık. Öncesinde paramızı yabancılar basıyordu" dedi. Belgeler ise Kılıçdaroğlu'nun cehaletini ortaya koydu.



İLKİ ABDÜLMECİD DÖNEMİNDE
Merkez Bankası'nın internet sitesinde paranın tarihçesi anlatılıyor. Buna göre, Türkiye'de banknot basımının tarihi Osmanlı İmparatorluğu'na dayanıyor. İlk kağıt paralar (kaimeler) 1840'ta Sultan Abdülmecid döneminde tedavüle çıktı. Kaimeler bugünkü banknotlardan biraz daha farklıydı. Bunlar el yazısı ile yazılmış, üzerinde maliye nazırının resmi mührü kullanılan, nakit yerine geçen kağıtlardı. Taklitleri çıkmaya başlayınca sahteciliğin önüne geçilmesi için bu paralar tedavülden kaldırıldı. 1842'den itibaren kaimeler matbaada basılıp, üzerine de sahteciliği önlemek için seri numaraları eklendi. 1850'de faizsiz kaimeler tedavüle sunuldu. 1861'de yaşanan kriz sonrasında kaimeye güven azalıp altın fiyatları artınca, bunlar 1862'de tedavülden kalktı.

Osmanlı, kağıt para ihracı imtiyazını 1863'te 30 yıllığına İngiliz ve Fransız ortak sermayesi ile kurulan Osmanlı Bankası'na bıraktı. Ancak devlet '93 Harbi' sırasında piyasaya yeniden kaime sürdü. 1878'e kadar da bu paraların basılmasına devam edildi. 1879'da 4 kaime 1 altına eşit kabul edilerek tamamen kaldırıldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Bankası hükümetin avans ve banknot ihraç istediğini geri çevirince devlet 1915'ten itibaren 4 yıl boyunca piyasaya 160 milyon lira banknot bastı. Osmanlı Bankası'nın banknot basma imtiyazı askıya alındı. Bu imtiyaz Duyun-i Umumiye'ye verildi. 1917'de Osmanlı İtibarı Milli Bankası kurulması çalışmalarına başlandı. Ancak banka savaşı nedeniyle ulusal statüye kavuşamadı.

TÜRKİYE'DE PARA BASIMI 1958'DE
Cumhuriyet'in ilan edilmesinin ardından 1925'te Meclis'te çıkan kanunla ilk Türk banknotlarının bastırılmasına karar verildi. Banknotları İngiliz firması olan Thomas De La Rue bastı. Harf Devrimi öncesinde basılan paraların ana metinleri eski yazı Türkçe, küpür değerleri ise Fransızcaydı. 10 sene bu banknotlar tedavülde kaldı. 3 Ekim 1931'de Merkez Bankası (TCMB) kuruldu. Banknot basma yetkisi TCMB'ye verildi. Latin alfabesiyle basılan ilk banknotlar 1937'den itibaren dolaşıma çıktı. Banknotların bir kısmı Almanya, bir kısmı da İngiltere'de basıldı. Daha sonraki emisyon grubunda yer alan banknotlar da ABD'de basıldı.Türkiye'de banknot basım süreci Banknot Matbaası'nın kuruluşuyla oldu. 1930'larda çalışmalarına başlanan ancak İkinci Dünya Savaşı nedeniyle kurulamayan Banknot Matbaası 1955'te faaliyete geçti. Ondan sonra İngiltere, Almanya ve ABD'de bastırılan banknotlar ülkemizde basılmaya başlandı. Banknot Matbaası'nda basılan ilk banknotlar 1958'de dolaşıma girdi.

Sabah