CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Son dakika: Bu balık türü dünyada sadece Burdur Gölü'nde yaşıyor! Gölle beraber nesli tükenmek üzere
Son dakika haberi... Son 50 yılda su varlığının 3'te 1'inden fazlasını kaybeden, tamamına yakını kuruma tehlikesi altındaki Burdur Gölü'nde sadece bir balık türü yaşıyor. Dünyada sadece bu gölde bulunan ve halk arasında 'Burduricus' olarak bilinen Burdur yosun balığı, gölle birlikte hızla yok oluyor.
Göller Yöresi'nin en önemli göllerinden Burdur Gölü'nün hızla su kaybetmesiyle birlikte, dünyada sadece bu gölde yaşayan tek balık türü olan Burdur yosun balığının nesli de tehdit altında. 1948 yılında 'Aphanius burduricus' adı verilen balık, 1982 yılında 'Aphanius burduricus anatoliae' ve son olarak 1993'te 'Aphanius sureyanus' olarak değiştirilen ismiyle biliniyor. Ancak Burdur'da halk arasında yaygın olarak 'Burduricus' adı kullanılıyor.
DÜNYADA SADECE BU GÖLDE
Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı emekli akademisyen Dr. Erol Kesici, Burdur Gölü ve bu balığın geleceğinin büyük tehlike altında olduğuna dikkat çekti. Burdur Gölü'nün 1'inci Derece Doğal Sit Alanı, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve Ramsar Alanı içerisinde yer aldığını söyleyen Kesici, "Doğal göl olan Burdur Gölü'nün suyunun tuzluluk ve göle has iyonik bileşiklerinin özelliği nedeniyle göle uyum sağlayan sadece bir balık türü, Burdur yosun balığı dağılım göstermektedir. Gölle bağlantılı olan kaynak ve derelerde de etçil istilacı tür olan gümüşi havuz balığı (Carassius gibelio) ve sivrisinek (Gambusia holbrooki) yaşadığı bilinmektedir" dedi.
BU BALIK YENMİYOR
Dünyada sadece Burdur Gölü'nde yaşayan Burdur yosun balığının albenili, süslü görünümlü, boyunun da en fazla 5-6 cm kadar olduğunu belirten Kesici, "İnsanların besin olarak tüketememesi nedeniyle ekonomik değeri yok. Gölün biyolojik çeşitliliği, besin ağı ve temizliği bakımından büyük önem arz ediyor. Akvaryumlarda süs balığı olarak da bilinen tür, bir zamanlar akvaryumcular tarafından yoğun bir şekilde toplanıp üretimi yapılmak istenilmişse de Burdur Gölü gibi çok özel ortam ve çevre koşullarına karşı hassas olduğundan, akvaryum ortamlarında bırakınız çoğaltılmasını, yaşama süreleri bile çok kısa olmaktadır" dedi.
HAVZASINDA 19 BARAJ VE GÖLET
Havzada gölü besleyen akarsular üzerine 1970'li yılların başından bugüne kadar 17 gölet, birer rezervuar ve baraj olmak üzere 19 adet su tutma yapısı kurulduğuna dikkat çeken Kesici, "Göl çevresindeki yasal olmayan çok sayıdaki pompaj ve kuyu düzenlemeleri, gölün su seviyesinde ve yüzey alanında yüzde 40 oranında azalmaya neden olmuştur. Gölün kurumasına karşı önlem alınmaması, doğal özelliklerinin giderek yok olması, çevresindeki tarım alanları, sanayi kuruluşlarının etkisiyle birleşen su seviyesi azalmaları kirliliğin artmasına da neden olmuştur" dedi.
KIRMIZI LİSTEDE
Burdur yosun balığının da yok olmak üzere olduğunu belirten Kesici, "Ayrıca birçok göçmen ve yerli kuşun beslenme, barınma, üreme yeri olan göldeki su kuşlarının sayısı, tuzluluk artışı ve besin ağı değişimi nedeniyle giderek azalıyor. Son 20 yıldır Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin (IUCN) nesli tehlikedeki türlerin, yok olma tehdidi altındaki hayvan türleri arasında gösteriliyor. Başka hiçbir yerde yaşama imkanı olmayan endemik türün sayıları yok denecek seviyeye düştü. IUCN kırmızı kitabında en tehlikede ve oldukça yüksek risk altında ve yakın gelecekte yok olma tehlikesi altında olan türler grubunda yer alıyor" dedi.
EN SON 10 YIL ÖNCE GÖRÜLDÜ
Mozaik kuyruklu sıçanın mevcut durumuna dair 2014 yılından bu yana yapılan araştırmanın sonuçlarını paylaşan Avustralya Çevre Bakanlığı, türün son örneğinin yaklaşık 10 yıl önce bir balıkçı tarafından görüldüğünü ve o tarihten bu yana resmi olarak görülmediğini belirtti.
Torres Boğazı'ndan bulunan hava durumu istasyonundan deniz suyu seviyesi ve hava durumuna dair elde edilen veriler, insan etkisi sebepli iklim değişikliğinin mozaik kuyruklu sıçanın neslinin tükenmesine sebep olduğunu ortaya koydu.
2 TÜR DAHA TEHLİKEDE
Avustralya Çevre Bakanı Melissa Durack, bölgede nesli tükenme tehdidi altında bulunan diğer iki sıçan türünün ve uçan tilkinin iklim değişikliği kurbanı olmaması için daha güçlü önlemler alınacağını duyurdu.
Mozaik kuyruklu sıçanın neslinin tükendiği açıklaması ilk kez bölgede araştırma yapan bilim insanları tarafından 2016 yılında duyurulmuş fakat Avustralya hükümeti o dönem bu bilgiyi doğrulamaktan kaçınmıştı. 1845 yılında varlığı tespit edilen ve nesli tükendiği doğrulanan mozaik kuyruklu sıçanın 1970'lerden bu yana sayılarının birkaç yüze kadar düştüğü biliniyordu.
İşte nesli tükenen ilginç hayvanlar
1.Olm
Orta ve Güneydoğu Avrupa'da yaşayan bu ilginç canlı su altında yaşayan nadir amfibiklerden birisidir.
2. Proboscis Maymunu
Proboscis Maymunu veya Latince adıyla Nasalis larvatus, ağaçta yaşayan, Güney-Doğu Asya'daki Borneo adasında bulunan endemik bir türdür.
3. Ağaç Kangurusu
Bu sevimli hayvanlar; kanguruları, valabileri, ağaç kangurularını, pademelonları içeren "Büyük Ayaklıgiller" (Macropodadiae) ailesi içerisinde bulunmaktalar.
4. Balonlu Fok
Balonlu Foklar yalnızca Kuzey Atlantik'in küçük bir kısmında yaşamaktadırlar.
5. Hindistan Cevizi Yengeci
Dünyanın en büyük eklem bacaklılarına örnek gösterilebilecek olan bu yengeç türü adından da anlaşılacağı üzere hindistan cevizi ağaçlarına tırmanmasıyla ünlüdür.
6. Hint Gharial Timsahı
Dünya üzerindeki toplam nüfusu 250'nin altında olan ve sadece Hindistan'da yaşayan bu ilginç timsah türü usta bir balık avcısıdır.
7. Kakapo
Dünyanın tek uçamayan papağanı olan kakapo aynı zamanda dünyanın en şişman papağanıdır.
8. Dugong
Pasifik Okyanusu'ndan Afrika'nın batı kıyılarına kadar türüne çok az rastlanan bir deniz ineğidir.
9. Aksolotl
Aksolotl (Ambystoma mexicanum), kaplan semenderi grubuna ait Meksika köstebek semenderlerinin en tanınmışlarındandır.
