O ilimizde önemli keşif! 5 bin yıl öncesine ait kase bulundu

Kültür ve Turizm Bakanlığı izni, İzmir Büyükşehir ve Bornova belediyelerinin desteğiyle Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zafer Derin başkanlığında yürütülen kazılar kapsamında 2022 yılında arkeolojik değere sahip 100'den fazla buluntuya rastlandı. İzmir Arkeoloji Müzesi'ne bu yıl gönderilen eserler arasında yaklaşık 8 bin yıllık baltalar, 5 bin yıllık koku ve merhem kabı ile kemikten yapılmış iğneler de yer aldı. Yeşilova Höyüğü'ne bağlı yürütülen Yassıtepe kazılarında da 5 bin yıllık, pişmiş topraktan yapılmış kaseye rastlandı. SOFRALARINDA HAYVANSAL VE BİTKİSEL GIDALARA YER VERMİŞLER Yeşilova Höyüğü Kazı Başkanı Doç. Dr. Zafer Derin, AA muhabirine, 2005 yılında başladıkları kazı çalışmalarında bugüne kadar binlerce yıllık birçok çanak ve çömlek bulduklarını söyledi. Yassıtepe'de 5 bin yıl önceki yerleşim yerinde kazı yaptıkları sırada önemli bir buluntuya rastladıklarını kaydeden Derin, şu bilgileri verdi: 'Olasılıkla bir kuzu, keçi gibi bir küçükbaş hayvandan yapılmış yemeği, felaket veya başka nedenle yiyemeden bıraktıklarını tahmin ediyoruz. Kemiklerinin de yer aldığı artığı, bu kap içinde bulabiliyoruz. Zaten çeşitli bulgulardan da saptadığımız gibi hem hayvansal hem bitkisel gıdalara mutfaklarında yer veriyorlardı ama hayvansal gıdaları, küçükbaş, büyükbaş hayvan gibi hayvanların etlerini de çok sevdiklerini ve yediklerini görebiliyoruz.' Derin, kasenin, toprak altındaki korunaklı bir alanda bulunduğu için zarar görmediğini ifade ederek, 'İnsanlar afet anında bulundukları yeri terk edebiliyorlar. Belki de bu son yemekleri olmuş.' diye konuştu. Zafer Derin, kalıntıların incelenerek 5 bin yıl önceki gıdalar ve yemek kültürüyle ilgili yeni bilgilere ulaşmayı hedeflediklerini söyledi. - DİĞER BULUNTULAR Doç. Dr. Zafer Derin, 2022 kazılarında 19 gramlık bir taş buldukları bilgisini de verdi. Daha önce alanda ticari bir mühür ele geçirdiklerini hatırlatan Derin, 'Hem kentleşme hem ticari olguyu yansıtan bulgulara sahibiz. Bulduğumuz bir taşın özellikle hassas olan birtakım şeyleri, belki bronz, metal, altın, gümüş gibi şeyleri ölçtüğünü düşünüyoruz.' diye konuştu. Derin, benzer taşların Beycesultan Höyüğü gibi kazı alanlarından da çıkarıldığını, bunun bölgede etkin bir ticari hayata işaret ettiğini anlattı. Kazılarda elde ettikleri diğer özel buluntuların da 'güzelliğe ilişkin' olduğunu anlatan Derin, şöyle konuştu: 'Kadın her zaman güzelliğine düşkün. Bu anlamda onlar için üretilmiş içine kokuların ya da çeşitli merhemlerin konulduğu özel kaplar bulduk. Yine elbiselerin desenlerini neredeyse kabın üzerine işleyerek özel kaplar yapmışlar. Bu her yerde rastlanan bir şey değil, çoğunlukla mezarlarına kadar götürüyorlar. Bizim burada çift bölümlü özel bir kap var. Kemikten iğneler var hatta belki saç tokası olarak kullandıkları iğneler. Bunları da küçükbaş hayvan kemiklerinden yapmışlar.' Derin, bölgede irili ufaklı taş baltalara da rastladıklarını, bu baltaların deri kesmek, kasaplık faaliyetleri ya da ahşap oymacılığı gibi alanlarda kullanıldığını düşündüklerini belirtti. Zafer Derin, Yeşilova Höyüğü ve çevresinde kazı çalışmalarını sürdüreceklerini, alanın ören yeri statüsüne kavuşmasını istediklerini dile getirerek, sözlerini şöyle tamamladı: 'Temel amacımız bölgenin turizm merkezine dönüştürülmesi. Yeşilova Höyüğü tam olarak kamulaştırılamadı. Çalıştığımız arazi Çimentaş'ın, onların özel izinleriyle kazı yapılıyor. Takas işlemleri de son aşamaya geldi, tıkandı. Gerçekleşirse burayı ören yeri statüsüne kavuşturarak Efes, Agora gibi kente önemli bir kaynak kazandırılacağını düşünüyoruz.' URARTU MEDENİYETİNİN EN GÖRKEMLİ YAPILARINDAN BİRİ Urartu medeniyetinin en görkemli yapılarından biri olan Ayanis Kalesi'ne 3 kilometre ve kent merkezine 25 kilometre uzaklıkta bulunan Garibin Tepe'de definecilerin kaçak kazı yaptığı ihbarı üzerine bölgede koruma çalışmaları başlatıldı. Koruma altına alınan bölgede yapılan incelemelerde, kazılan 16 metre uzunluğundaki tünelde ise Urartuların daha önce benzerine rastlanılmadığı 2 bin 700 yıllık mavi ve bordo renklerdeki freskler dikkat çekti. Kültür ve Turizm Bakanlığı adına Garibin Tepe'deki Urartu yapıların ortaya çıkarılması için Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı danışmanlığında kurtarma kazıları başlatıldı. Yaklaşık 2 buçuk ay süren kurtarma kazıları bu yıl tamamlanırken, koruma önlemleri çerçevesinde resimlerin zarar görmemesi için de tünelin havayla teması kesildi. 'DÜNYA ÜZERİNDE BİR BENZERİ OLMAYAN DUVAR RESİMLERİYLE KARŞILAŞIYORUZ' Arkeolojik ve kültür değeri olarak uzun süre önce alanın farkına vardıklarını ifade eden Prof. Dr. Işıklı, 'Göl kıyısında muhteşem bir Urartu yerleşimi olan Ayanıs Kalesi'nde yaklaşık 35 yıldır kazı çalışması yürütüyoruz. Bu kazı çalışmalarında muhteşem bir Urartu kenti ortaya çıkarıldı. Dini yapıları, tapınakları, saray ve buluntularıyla Ayanıs Kalesi, Urartu'nun anahtar yerleşimlerinden bir tanesidir. Ne yazık ki kaçak kazıcılar durmuyor. Bu dünyanın her tarafından büyük bir sorundur. Geçtiğimiz yıl bütün bir kış boyunca çalıştıklarını tahmin ediyoruz. Kuzey tepede 16 metre uzunluğunda bir tünel kazarak kaçak kazı girişiminde bulunmuşlar. Sonrasında buradan bir ihbar müzemize geliyor. Müze müdürlüğümüz ve yetkili uzmanlar hemen gelip kontrol ediyorlar. Daha sonra birlikte inceledik. Olay Kültür ve Turizm Bakanlığı'na da yansıyor. 16 metrelik kaçak kazı tünelinin girişinde duvarlarda çok iyi şekilde korunmuş, dünya üzerinde bir benzeri olmayan duvar resimleriyle karşılaşıyoruz. Bu bizi çok heyecanlandırdı. Ardından bakanlık devreye girdi ve yasal prosedürü oluşturdu. Burada temmuz ayı içerisinde hemen kazılara başladık. Yaklaşık 2 buçuk aydır arazideyiz. Eylül ayı itibariyle bölgede çalışma koşulları ne yazık ki mümkün değil. Koruma önlemlerini alarak ve bu alanı kapatarak kazı çalışmamızı tamamlıyoruz' dedi. 'KORUYABİLMEK İÇİN OLAĞAN ÜSTÜ ÇABA SARF ETTİK' 'ÖRNEKLERİ DÜNYA ÜZERİNDE OLAN POMPEİİ VE YA EFES YAMAÇ EVLERİNDE' 'KALDIĞIMIZ YERDEN DEVAM EDECEĞİZ' HATTUŞA'DA HEYECANLANDIRAN KEŞİF! Anadolu'nun ilk medeniyetlerinden Hititlerin başkenti Çorum'un Boğazkale ilçesindeki Hattuşa Ören Yeri'nde 1907 yılında başlayan arkeolojik kazılar, Alman Arkeoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Andreas Schachner başkanlığında sürüyor. 3 BİN 500 YIL ÖNCESİNE AİT… Farklı ülke ve üniversitelerden arkeolog, Hititolog ve benzeri uzmanlık alanından bilim insanlarının birlikte yürüttüğü kazılarda 80 metre uzunluğunda, binlerce taş kullanılarak inşa edilen Yerkapı Tüneli'nde yaklaşık 3 bin 500 yıl önce çizildiği tahmin edilen yeni simgeler bulundu. Kazı ekibinden Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Genç, 13 Ağustos'ta öğrencilerle fotoğraf çekmek için ören yerinde gezdiği sırada Yerkapı Tüneli'nin orta kısmındaki taşlara kök boya ile çizildiği tahmin edilen simgeleri fark etti. TAM 249 ADET Tünelde 249 simgeyi tespit eden Genç, keşfini kazı başkanı Schachner ile paylaştı. Schachner de Yerkapı ve simgelerin 3 boyutlu taramasını yaptırarak, hiyeroglifleri bilim dünyasına kazandırdı. BİNLERCE SENEDİR AYNI KALMIŞ Simgelerin, tünelin her mevsim ortalama sıcaklığa sahip olması, güneş ve yağmur girmeyen karanlık bir ortamda bulunması gibi nedenlerle binlerce yıldır bozulmadan günümüze ulaştığı tahmin ediliyor. İNCELEME DEVAM EDİYOR Schachner, tanrıların betimlendiği değerlendirilen 249 hiyeroglifle ilgili farklı uzmanlık alanlarından bilim insanlarının incelemesinin sürdüğünü söyledi. SİMGELERİN ANLAMLARIYLA İLGİLİ ÇALIŞMA BAŞLATILDI Hattuşa'da arkeolojik kazı çalışmalarının 1907'de Yerkapı'dan başladığını, bugüne kadar kendisi de dahil kazı yapan herkesin onlarca kez tünelden geçtiğini ancak kimsenin hiyeroglifleri fark etmediğini dile getiren Schachner, keşfin ardından İstanbul Üniversitesinden Hititolog Doç. Dr. Metin Alparslan'ın simgelerin hangi anlamları taşıyor olabileceğini belirlemek üzere çalışmalara başladığını aktardı. TÜNEL NE AMAÇLA KULLANILIYOR? Hattuşa'nın zirvesinde yer alan Yerkapı Tüneli'nin Hititler için son derece önemli olduğunu vurgulayan Schachner, yeni bulunan hiyerogliflerle tünelin ne amaçla kullanıldığını daha iyi anlama imkanı bulacaklarına işaret etti. 'GRAFİTİ TARZINDA YORUMLAMAMIZ LAZIM' Tüneldeki hiyerogliflerin benzerlik gösterdiğine dikkati çeken Schachner, 'Simgeleri bilim dünyasıyla paylaştığımızda Hititlerle ilgili çalışan arkadaşlar fikir yürütecek ve buna göre belki bir, belki birkaç fikir oluşacak. Burada toplam 249 Anadolu hiyeroglifi belirledik fakat hepsi birbirinden farklı değil. Toplam 8 gruba ayırabiliyoruz. Onlar bize şöyle yenilik katıyor toplumsal açıdan. Boya ile yazıldıkları için daha çok grafiti tarzında yorumlamamız lazım. Hızlı yapılmış ve hızlı da anlaşılsın diye yapıldığını düşünüyoruz.' dedi. HİTİTLER HİYEROGLİFİ YAYGIN KULLANMIŞ Anadolu'da bulunan hiyerogliflerin çoğunun kendi anlamlarını barındıran anıtsal yazıt ya da mühürlerde görüldüğünü anlatan Schachner, tüneldeki simgelerin keşfi ile Hitit döneminde hiyeroglifin çok daha yaygın şekilde kullanıldığı görüşünün oluştuğunun altını çizdi. HİTİTLERDEN SONRA 400 YIL DAHA KULLANILMIŞ Arkeolojik açıdan yeni bir şey keşfetmenin heyecanını yaşadıklarını dile getiren Schachner, şunları kaydetti: 'Hititleri en çok çivi yazılı metinlerden biliyoruz ancak görüyoruz ki Hititler ve Hitit kültürünün içinde apayrı ve Anadolu'ya özgün bir yazı sistemi de var. İşin ilginç tarafı, Hitit devleti yıkıldıktan sonra çivi yazısı kayboluyor ama Anadolu hiyeroglifleri kullanılmaya devam ediyor. İç Anadolu'nun güney kısmında, özellikle Güneydoğu Anadolu'da demir çağı döneminde, yani Hititleri takip eden zamanlarda 400 sene daha bu tarz yazıtların kullanıldığını görüyoruz.' Avustralya'nın Coober Pedy kasabası, bir asırdır dünyanın opal başkenti adıyla biliniyor... Coober Pedy ortalama 43°C'lik bir sıcaklığa, dayanılamayacak bir kuruluğa ve devamlı süregelen toz fırtınalarına ev sahipliği yapıyor. Coober Pedy, Avustralya'nın güneyinde yer alan Adelaide şehrinin 846 km kuzeyinde ilginç bir yer. Kasabanın iki bine yakın nüfusu var. Coober Pedy'nin halkı bölgede bulunan opal madenininden kalan tünellerde bin 500 ev inşa edip bunları birbirine bağlamış. Kasaba, dışarıdaki herhangi bir yerleşim yerinde bulunan modern ulaşılabilir imkanların hemen hemen hepsine sahip. Peki bu kasaba sakinlerinin buna çözümü ne oldu? Tabii ki toprak altında yaşamlarını sürdürüyorlar! Mağara duvarlarından ortama toz inmemesi için mat bir cila bile yapılmış. Bunların yanında kasabada birçok mağaza, kilise, müze, sanat galerisi ve hatta bir otel bile var. Coober Pedy bir turist noktasından ziyade tam anlamıyla bir kasabayı andırıyor. Bu mağaraların güvenlik, barınma ve konforlu bir ısı ortamı oluşturması bir yana duvarlarında gerçek opaller bulunuyor. Bu sayede de iç mimarisi çarpıcı bir hal alıyor. Bazı yeraltı evleri, ilk bakışta sıkıcı gibi düşünülse de oldukça keyifli mekanlar olarak tasarlanmış. İşte, birbirinden güzel muhteşem yeraltı evleri; Cave Pool, Santorini, Yunanistan Cave dwelling, Sicilya Domus Civita, İtalya Mağara Evler, Kapadokya, Türkiye House Cave, Sacromonte, İspanya Rock houses, İzlanda Hogan, Arizona Vardezia Mağara Şehri, Gürcistan Bad Blumau, Avusturya The Brochs of Coigach, İskoçya Sala Gümüş Madeni, İsveç Kandovan Köyü, İran Kandovan Köyü, İran Nas montanhas de Fafe, Portekiz Nas montanhas de Fafe, Portekiz Dietikon, İsviçre Malator in Druidstone, Galler Taş Ev Matmata Köyü, Tunus Mağara Evi, Festus, Missouri Mağara Evi, Troo, Fransa OUTrial Evi, Polonya Dune Evi, Atlantic Sahili OUTrial Evi, Polonya Spiritual Retreat Evi, Seville, İspanya Bolton Eco Evi, İngiltere Beckham Creek Cave Lodge, Parthenon, Arkansas Ailesiyle birlikte yer altında yaşayan ve evin mimarı olan Arthur Quarmby, evini 700 bin pounda satışa sundu. İngiltere'nin batısında bulunan Holme Valley'de yer altında inşa edilen ev, görenleri büyülüyor 41 sene boyunca ailesiyle birlikte bu özel evde yaşayan Arthur Quarmby, aynı zamanda bu evi tasarlayan kişi. Evde 4 yatak odası, lavabo, havuz ve muhteşem bir teras yer alıyor. Yeni sahibini bekleyen evde, muhteşem bir havuz da yer alıyor. Özel olarak tasarlanan ev, 700 bin pounda satılıyor.

O ilimizde önemli keşif! 5 bin yıl öncesine ait kase bulundu

İzmir'in tarihini 8 bin 500 yıl öncesine çeken Yeşilova Höyüğü kazıları, tarihe ışık tutmaya davam ediyor. İzmir'in Bornova ilçesinde Yeşilova Höyüğü'ne bağlı yürütülen Yassıtepe kazılarında 5 bin yıl öncesine ait, pişmiş topraktan yapılmış kase bulundu.