CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
MTA diri fay haritası | Türkiye'de aktif kaç fay hattı var? Hangi iller tehlikede?
Marmara bölgesine unutulmaması gereken deprem gerçeği hakkında yeni bilgiler ortaya çıktı. Bursa'da 7'den büyük şiddette deprem üretebilecek aktif bir fay olduğu ileri sürüldü. Bilim insanları bu zamana kadar bilinmeyen Bursa'daki yeni fay hattının Kayapa'dan Yenişehir'e 90 kilometre uzunluğunda olduğunu ve olası depremde ise 7.3 büyüklüğünde bir deprem oluşturacağını ileri sürdü. MTA Genel Müdürlüğü ise Türkiye'deki aktif fay haritasını güncelledi. Harita üzerinde toplam 485 diri fay hattı olduğu belirtilirken, haritada aralarında Aydın, Bursa, Kocaeli, Hatay, Düzce, Manisa ve Sakarya gibi illerin de olduğu 45 ilde diri fay bulunduğu bildirildi.
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) diri fay hatları haritasını güncelleyerek kamuoyuyla paylaştı. Haritayı değerlendiren Yüksek Jeofizik Mühendisi Mehmet Sarper Celasun, "Bizim ülkemizde olan depremler 7 büyüklüğünde 7.6 büyüklüğüne kadar olabiliyor ama bunlar ana kırıklar üzerinde. Dolayısıyla ikincil kırıklarda belki 2 ya da 3 büyüklüğünde 4'e kadar küçük depremler beklenebilir. Bunu tam olarak bilmek mümkün değil. Kırıkların üzerinde yapılaşma olmaması gerekir ama her kırık da yüzeyden anlaşılmıyor" ifadelerini kullandı.
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) diri fay hatları haritasını güncelleyerek kamuoyuyla paylaştı. Harita üzerinde toplam 485 diri fay hattı belirtildi. Haritada aralarında Aydın, Bursa, Düzce, Hatay, Kocaeli, Manisa ve Sakarya'nın da olduğu 45 il diri fayların geçtiği alan üzerinde bulunuyor. Haritayı değerlendiren Jeofizik Yüksek Mühendisi Mehmet Sarper Celasun, yeni fayların paniğe sebep olmaması konusunda uyarılarda bulunarak, "Genellikle büyük deprem üreten kırıklar bizim ülkemizdeki ana kırıklarımız. Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı. Kırıkların üzerine yapılaşma yapmak uygun değil, dolayısıyla bu haritaların güncel olması oralara yapılaşmadan kaçınmak adına çok faydalı bir şey" ifadelerini kullandı. Celasun, yapılaşmaların belirtilen alanlardan uzakta gerçekleşmesi gerektiğini de vurguladı.
"DİRİ FAYLAR DEPREM ÜRETEBİLECEK POTANSİYELE SAHİP"
Celasun, "Bu çalışmalar çok ciddi jeofizik araştırmaların sonucunda oluyor ve çok maliyetli. Bunlara ücretsiz olarak herkesin erişim sağlaması, hem depreme dayanıklılık bilinçliliği açısından, hem biz mühendislerin bu konularla alakalı çalışma yapması açısından çok olumlu birşey. Bahsedilen yeni diri faylar da, bizim kırıklarda ölü ve diri kırıklar dediğimiz iki ana başlık var. Bunlardan diriler günümüzde deprem üretebilecek potansiyele sahip kırıklar. Kırık haritasından anlamamız gereken depremde güvenlik açısından yapıların tasarlanmasında, nerelerden deprem beklenmesi konusunda bize çok önemli bilgiler veriyor. Birçok yeni kırık ekleniyor ama kimse paniğe kapılmasın" şeklinde konuştu.
"ANA KIRIKLARA DİKKAT; İKİNCİL KIRIKLARDA 4'E KADAR DEPREMLER BEKLENEBİLİR"
Celasun, "Genellikle büyük deprem üreten kırıklar bizim ülkemizdeki ana kırıklarımız. Nedir bu ? Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı gibi. Büyük kırık hatları boyunca üretilen depremler, diğer ikincil kırıklara göre daha büyük oluyor. Kırıkların üzerine yapılaşma yapmak uygun değil, dolayısıyla bu haritaların güncel olması oralara yapılaşmadan kaçınmak adına çok faydalı birşey. Bizim ülkemizde olan depremler 7 büyüklüğünde 7.6 büyüklüğüne kadar olabiliyor ama bunlar ana kırıklar üzerinde. Dolayısıyla ikincil kırıklarda belki 2 ya da 3 büyüklüğünde 4'e kadar küçük depremler beklenebilir. Bunu tam olarak bilmek mümkün değil. Kırıkların üzerinde yapılaşma olmaması gerekir ama her kırık da yüzeyden anlaşılmıyor" ifadelerini kullandı.
"NASIL YAPI TASARLANMASI GEREKTİĞİNİ HESAPLAYABİLİYORUZ"
Celasun, "Bu kırıklar bizim için neden önemli ? Depreme dayanıklılıkta birinci konu, depremin büyüklüğü ve depremden uzak olma. Bu çalışmalarla biz hem kırıkların yerini, ne kadar büyüklükte deprem üretebileceğini, bu büyüklükteki depremlere göre nasıl yapı tasarlanması gerektiğini hesaplayabiliyoruz. Kendi yaptığımız çalışmalarla da hem yapıların güvenliğini, hem yerde deprem güvenliğini ölçebiliyoruz. Yerde titreşim ölçüleri alarak yerin bir deprem büyütmesi var mı, rezonansa giriyor mu? Yapıların bileşenleri sağlıklı mı? Bunlara bakılıyor. Kırıkların da yerleri bilindiği zaman burası bu kadar deprem üretebilir, o zaman bu dayanıklılığa göre yapı yapılması lazım, burada şehirleşme kırıklardan uzak olması lazım gibi birçok konu açığa çıkmış oluyor" dedi.
"MARMARA'YA YAKIN İLLERİN TAMAMINDA BU DEPREM HİSSEDİLECEK"
Celasun, "Önce deprem beklenen yeri tespit etmemiz lazım, kırıkların önemi buradan geliyor. Kırıkları buluyoruz ki buralarda deprem beklenebilir, buralarda deprem olabilir.Önemli olan ikincil kırıklar veya buna bağlı küçük kırıklar değil ana kırık hatları çok önemli. İstanbul için konuşulacak olursa Kuzey Anadolu kırığının Marmara'daki kırılmasını beklediğimiz kısım şu anda öncelikli ama sadece İstanbul değil Marmara'ya yakın illerin tamamında bu deprem hissedilecek. Dolayısıyla burada en kötüye hazırlanmak önemli. Biz önlemlerimizi almalıyız.Bu kırıklar mühendisler için önemi ama insanlar açısından da oturduğu yeri bilmesi, inceleyip karar vermesi için tabii ki önemli" diye konuştu.
AKTİF FAYLARIN 31'İ BU İLDEN GEÇİYOR
Afyonkarahisar İl Afet ve Acil Durum (AFAD) Müdürü Mehmet Buldan, Türkiye'nin karmaşık jeolojik yapısı ve jeodinamik konumundan dolayı çok sayıda aktif fay bulunduğunu ifade etti.
Buldan, bu fayların 31'inin ise Afyonkarahisar'da olduğuna dikkat çekti.
Buldan, Dinar ilçesinde 28 yıl önce yaşanan 94 kişinin öldüğü ve 250 kişinin de yaralandığı 6.1 büyüklüğündeki depremin yıldönümünde yazılı bir açıklama yaptı.
Buldan açıklamasında aktif faylara dikkat çekerek şunları kaydetti:
"Can ve mal kayıplarına neden olan Dinar depreminde ve bugüne kadar yaşanan tüm afetlerde hayatını kaybedenleri rahmetle anıyor, yaralananlara Allah'tan şifa diliyor ve geçmiş olsun diyorum.
Ülkemiz dünyanın önemli deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya kuşağı üzerinde yer almaktadır. Ülkemizin, karmaşık jeolojik yapısı ve jeodinamik konumundan dolayı çok sayıda aktif fay bulunmaktadır.
"AKTİF FAYLARIN 31'İ AFYONKARAHİSAR'DA"
Bu fayların 31'i de Afyonkarahisar ilimizde bulunmaktadır. Devletimiz tarafından ülke genelinde, afetlere ve özellikle de depremlere karşı gerçekleştirilmeye çalışılan zihinsel ve yapısal dönüşüme dahil olarak tedbirli bir il olmak zorundayız"
İŞTE TÜRKİYE'NİN DİRİ FAY HARİTASI
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından ülkemizde bulunan diri fay hatlarının haritası güncellendi. 6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen 2 büyük depremin ardından aktif fay haritası sıklıkla araştırılan konular arasına girdi. Diri fay haritası sayesinde aktif fay hatları ve potansiyel deprem olabilecek riskli bölgeler kolaylıkla görülebiliyor. İşte 2023 diri fay haritası....
Türkiye aktif, diri fay haritası sıklıkla araştırılan konular arasında yer alıyor. Deprem gündemdeki sıcaklığını korurken vatandaşlar bulundukları bölgelerin risk durumunu ve potansiyel deprem olabilecek bölgeleri öğrenmeye çalışıyor. Peki, hangi illerin altında diri faylar bulunuyor? Riskli deprem bölgeleri nereler?
MTA tarafından 2004-2011 yılları arasında yürütülen "Türkiye Diri Fay Haritası'nın Güncellenmesi ve Diri Fay Veri Tabanı Oluşturulması Projesi" kapsamında, tüm Türkiye anakarasında hava fotoğrafı ve uydu görüntüleri destekli 1/25.000 ölçek hassasiyetinde detaylı arazi çalışmaları yapıldı. Bu çalışmanın ürünü olan haritalar ise 2010 ile 2013 yılları arasında 1/250.000 ve 1/1.250.000 ölçeğinde basılarak kullanıma sunuldu.
Bilgi notunda, Türkiye Diri Fay Haritası kapsamında haritalanan diri fayların kendi içerisinde dört sınıfa ayrıldığı kaydedilirken, deprem yüzey kırığının, 1900 ile günümüz zaman aralığında yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay olduğu, 'Holosen fayı'nın Holosen'de (son 11.000 yılda) yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay olduğu ve Holosen faylarının dirilikleri dolayısıyla, deprem potansiyellerine ilişkin verilerin kesin veya kesine yakın olduğu bildirildi.
'Kuvaterner fayı'nın, Kuvaterner'de (son 2.588.000 yılda) yüzey yırtılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş ancak Holosen aktivitesi kuşkulu fay olduğu belirtilirken, 'Kuvaterner fayı' sınıfında haritalanmış diri fay hatlarının, Holosen'de yüzey yırtılmasıyla sonuçlanan deprem üretip üretmedikleri hakkında yeterli veri toplanamayan faylar olduğuna işaret edildi.
ANKARA'NIN BATISINDA DİRİ FAY
Ankara'nın batısında yer alan diri fay ile ilgili, şu bilgiler verildi:
"Bu kapsamda hazırlanan '1:250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası Serisi Ankara (NJ 36-2) Paftası' içerisinde, Ankara'nın yaklaşık 20 km batısına rastlayan bir alanda K45°D doğrultulu, 5.5 km uzunluğunda 'Olası Kuvaterner Fayı veya Çizgisellik' yapısı haritalanmıştır. Söz konusu yapı güncel tektonik yapı içerisinde bölgesel konumu göz önünde bulundurularak belli bir sürekliliği olan ve güncel morfolojiyi birebir denetleyen bir fay olarak değerlendirilmiş ve haritalama kapsamına alınmıştır. Bununla birlikte bu yapının Anadolu'nun neotektonik dönem yapısal evrimi sürecinde terk edilmiş tektonik bir yapı olması da mümkündür."
TÜRKİYE DİRİ FAY HARİTASI
Türkiye, 7,7 ve 7,6'lık iki büyük depremle sarsıldı. Büyük depremin etkisiyle Türkiye genelinde bina sağlamlık testleri hız kazanırken, vatandaşlar yaşadıkları il ve ilçenin zeminine dair bilgi almak adına diri fay haritası araştırmalarına girdi.
TÜRKİYE'DE 45 İLDE DİRİ FAY VAR
Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü MTA, diri fat hatları haritası üzerinde bölgeleri inceliyor. Buna göre, 5,5 ve üzerinde deprem üretebilecek olan 45 ilde 110 ilçeyi kapsayan 485 fayın riskli durumda olduğu belirlendi.
İSTANBUL VE ANKARA'DA DİRİ FAY YOK
MTA diri fay hatları haritası verilerine göre en uzun diri fay Kuzey Anadolu hattı, İstanbul ve Ankara'da ise diri fay görünmüyor. Ancak İstanbul ve Ankara yakınlarında bulunan diri fay hatları bu illerde de risk teşkil ediyor.
OLASI İSTANBUL DEPREMİ YAKLAŞTI
Özellikle uzmanlar İstanbul depremi için zamanın yaklaştığını vurguluyor. İstanbul deprem haritasına göre Orta Marmara diri fay hattı içerisinde bir deprem riski bulunuyor.
BİRİNCİ DERECEDE RİSKLİ YERLER
İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale, Siirt.
İKİNCİ DERECE RİSKLİ YERLER
Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı, Çorum.
ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.
EN AZ RİSKLİ BÖLGELER
Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman'dır.
DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLÇELER LİSTESİ
Adıyaman- Gölbaşı
Afyon- Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı
Ankara- Şereflikoçhisar
Antalya- Demre
Aydın- Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar
Balıkesir- Gönen, Manyaz
Batman-Kozluk
Düzce- Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı
Elazığ- Palu, Sivrice
Erzincan- Üzümlü
Eskişehir- İnönü
Antep - İslahiye
Hakkari- Şemdinli
Hatay- Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas
Isparta- Eğirdir, Senirkent, Uluborlu
İzmir- Kemalpaşa, Seferihisar, Tire
Kahramanmaraş- Nurhak, Türkoğlu
Kayseri- Talas, Yeşilhisar
Kırıkkale- Keskin
Kırşehir- Akpınar, Mucur
Kocaeli- Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe
Konya- Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın
Kütahya- Gediz, Simav
Malatya- Akçadağ.
Manisa- Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu
Mersin- Çamlıyayla, Mut
Muğla- Menteşe, Milas
Muş- Korkut, Varto
Niğde- Altunhisar, Bor
Osmaniye- Düziçi, Toprakkale
Sakarya- Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca
