CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
DEPREM HABERCİSİ Mİ? Güneş tutulmasından sonra deprem olur mu? 25 Ekim Güneş tutulması ve deprem ilişkisi nedir?
Güneş Tutulması bugün gerçekleşecek. 2022 yılının en önemli gök olaylarından Güneş tutulması ile birlikte olası deprem beklentisi de gündeme geldi. Güneş tutulması ile deprem ilişkisinin ne olduğu merak edilirken, tutulmanın depremi tetikleyip tetiklemediği de araştırılıyor. Peki, Güneş tutulması deprem habercisi mi? Güneş tutulmasından sonra deprem olur mu? Güneş tutulması ve deprem ilişkisi nedir? İşte haberin detayları...
Güneş tutulmasından sonda deprem olur mu? 25 Ekim'de gerçekleşecek Güneş tutulması ile birlikte en çok merak edilenlerden biri de "deprem ilişkisi" oldu. Gök bilimciler tarafından 'ateş çemberi' olarak adlandırılan Güneş tutulmasının depremi tetikleyip tetiklemeyeceği merak edilirken, konu hakkında uzman isim Prof. Dr. Şükrü Ersoy, A Haber canlı yayınında önemli açıklamalarda bulundu. Peki, Güneş tutulmasından sonra deprem olur mu? 25 Ekim Güneş tutulması ve deprem ilişkisi nedir? İşte ayrıntılar...
GÜNEŞ TUTULMASINDAN SONRA DEPREM OLUR MU?
Parçalı Güneş tutulması, Türkiye saati ile 12.40 ile 15.05 arasında yaşanacak; Güneş'in yaklaşık yüzde 50'si, Ay tarafından örtülecek. Güneş tutulması ile ilgili pek çok insanın merak ettiği konu ise olası büyük depremleri tetikleyip tetiklemeyeceği...
Prof. Dr. Şükrü Ersoy'un öne çıkan sözleri:
"Sonu açık olan çok belirgin olmayan konular. Halk arasında daha fazla konuşuluyor ve dedikodusu daha fazla yapılıyor. Güneş tutulması da onlardan biri oluyor. Her gün ayın çekim kuvvetine bağlı olarak dünya üzerinde denizlerde kabarma oluyor ve karada toprak kabarması oluyor. Yani bunlar ger gün oluyor.
Fakat güneş, ay ve dünyanın aynı çizgiye gelmesiyle birlikte ortada ay ve meydana güneç tutulması meydana geliyor. 25 Ekim'de de böyle bir olayı ülkemizde de yaşayacağız. Belli bölgelerde bu daha fazla yaşanacak. Bu çekim kuvvetinin dünya üzerindeki fay hatlarını tetikleyerek depremlere neden olduğu konusunda bir görüş var.
Bu görüş doğru mudur? Bununla ilgili çok araştırmalar var. Özellikle Japonların bu konuda araştırmaları fazla. Kendi noktalarında meydana gelen 12 tane depremin 9'unda böyle bir ilgiyi kurmuşlar. Hatırlanacağı gibi 1999 depreminin 1 hafta öncesinde de böyle bir durum vardı. Fakat ondan sonra 2006'da tam tutulmayla Tokat üzerinden geçen bir güneş tutulması olayı vardı.
Biz o zaman büyük bir depreme neden olmayacağı görüşümüzü belirttik. O zaman Niksar'a gittik ve halkla beraber olduk. O sırada büyük bir panik vardı. İnsanlar çadırlarda yatıyordu. Buna hatta yerbilimi uzmanı olmayan bir profesör neden olmuştu. Nitekim böyle büyük bir deprem ülkemizde meydana gelmedi. Yani direk olarak bir ilgi yok. Şöyle ki kullanılabilir bir ilgi yok.
Erken uyarı sistemi için kullanabileceğimiz bir bilgi var. Bir çekim kuvveti var ama özellikle küçük depremlerde bu ilgi hiç kurulamıyor. Büyük depremlerde tek tük paralellikler var ama bunu formülüze edebileceğimiz şekilde güneş tutulmasının tektonik kuvvetleri yenip depreme neden olduğu konusundaki bir görüşü bilim insanları buna inanmıyor.
Bu bakımdan bilim insanlarının çoğu şöyle diyor; 'Güneş tutulmasının keyfine varın, depremi düşünmeyin' Çünkü böyle bir beklenti içerisinde olmak çok doğru değil. Zaten kullanılabilir bir bilgi olsaydı biz de tüm dünya bilim insanları ile birlikte 'şuralarda deprem olacak' deyip insanları rahatlatmayı çok isterdik.
Ama bu ilgi çok kesin değil. Elbette her gün bir çekim kuvveti var. Ancak 'Ay'ın dünya üzerindeki çekim kuvveti güneşten daha fazla. Çünkü bize daha yakın olduğu için çekim kuvveti daha fazla bu bakımdan güneş tutulmasının çok artırdığını düşünmek çok doğru değil. Bu çekim kuvvetinin geçtiği yerde Kuzey Anadolu Fay Hattı var ama depreme neden olacağı konusundaki söylemler bu bilgilerimizle spekülatiftir.
SAKIN ÇIPLAK GÖZLE BAKMAYIN! KALICI KÖRLÜĞE SEBEP OLABİLİR
TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nin (TUG) Müdür Vekili Dr. Tuncay Özışık tutulmanın parçalı olduğunu, bu nedenle kesinlikle çıplak gözle izlenemeyeceğini belirtti.
Özışık, "Çünkü Güneş'in yaklaşık yüzde 50'si kapanacak ve geri kalan ışık göz için doğrudan zararlı. Özel güneş filtreleri veya tutulma gözlükleri ile daha önceki Güneş tutulmalarından ellerinde gözlüğü olanlar, bu tutulmayı izleyebilir. Fakat kesinlikle bir teleskobu, bir kamerayı veya merceği oraya doğrultup, bakmak kalıcı körlüğe sebep olur" dedi.
Dr. Özışık, "Güneş tutulması, Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girmesi. Ay tutulmasında ise olay tersine dönüyor. Ay ile Güneş'in arasına Dünya giriyor ve Ay, Dünya'nın gölgesinde kalıyor. Normalde pırıl pırıl olan dolunay bir anda kırmızı, hatta koyu kırmızı veya gökyüzünden silinecek hale geliyor. Bu tutulmalar, gölgenin neresinde olduğuna bağlı tam veya parçalı olabiliyor ama nerelerden gözlenebildiği de gözlemcinin Dünya üzerinde nerede olduğuna bağlı" diye konuştu.
GÜNEŞ TUTULMASI NASIL GERÇEKLEŞİR?
Ay Güneş'ten yaklaşık 400 kere daha küçüktür ancak bize Güneş'ten 400 kere daha yakın olduğu için gökyüzünde ikisi de aynı büyüklükte gözükmektedir.
Bir Güneş Tutulması, Ay'ın Güneş ile Dünya arasına girmesi ve bazı özel koşulların sağlanması neticesinde meydana gelir. Tutulmanın olabilmesi için, Ay'ın Yeniay safhasında olması ve yer etrafındaki yörüngesinin düzlemi ile Yer'in Güneş etrafındaki yörünge düzleminin arakesit noktaları doğrultusunun Güneş'in merkezinden geçmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle Güneş, Ay ve Dünya aynı doğrultuda olmalıdır.
Bilindiği üzere bir yıl içerisinde 12 ay vardır. Yani Ay, Dünya etrafında yılda 12 kez dolanır. Dolayısıyla,eğer Ay'ın yörünge düzlemi Dünya'nınkiyle çakışık olsaydı, bir yılda 12 kez Güneş tutulması meydana gelebilirdi. Fakat durum böyle değildir. Ay'ın yörünge düzlemi ile Dünya'nınki arasında yaklaşık 5° 9' lık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Ay ve Güneş, Ay'ın Dünya etrafındaki her dolanımında tam olarak aynı doğrultuda bulunmazlar. Böylece her ay bir Güneş tutulması oluşmaz. Nitekim bir yılda en az iki, en çok beş Güneş tutulması meydana gelebilir.
