CANLI YAYIN 
A HABER GALERİ
Yapay zekadan korkmak mantıklı mı? Uzmanlardan önemli uyarı: Seferberlik başlatmalıyız
Son yıllarda bilgisayarlarla birlikte yapay zeka teknolojileri de hızla hayatımızda yer edinmeye başladı. Bu teknoloji birçok yeniliği de beraberinde getirirken, zaman zaman bazı korkuları da tetikliyor. Peki ama yapay zeka nasıl bu kadar ilerledi? Yapay zeka alanında Türkiye ne durumda? Yapay zeka hangi meslekleri bitirecek? İşte uzmanlardan önemli açıklamalar...
Teknolojik gelişmeler dünyada birçok değişime neden oldu. En hızlı gelişen teknoloji ise yapay zekâ. Hayatımızın hemen her anına etki eden bu teknoloji başımızı döndürecek hızda ilerliyor. İnsana neredeyse bire bir benzeyen robotlar, tez hazırlayan yazılımlar ve son olarak ses taklidiyle dolandırıcılığa karışan teknikler. Dünyada bazı ülkeler yapay zekâ teknolojisi alanında büyük adımlar atıyor. Uzman isimler 1,5 yıl gibi kısa bir süre sonra yapay zekânın dünyanın merkez odağında yer alacağını vurguluyor.
Türkiye'de ise toplumun büyük bir çoğunluğu ise "Yapay zekâ nedir?" sorusuna doğru cevabı veremiyor. Bir araştırmanın sonucuna görü Türkiye'de toplumun yüze 20'sinin aklına yapay zekâ denilince robot geliyor. Türkiye'de yüzde 71 oranında kişi, gelecekte yapay zekâ ile ilgilenmeyi düşünmezken, uzmanlar, ABD, Singapur, Çin gibi ülkelerdeki güncel gelişmeleri örnek göstererek devlet desteğiyle yapay zekâya yönelik adımların atılması gerektiğine vurgu yapıyor.
Yapay zekâyı masaya yatıran SABAH, "Tarihi, geçmişi nereye kadar dayanıyor?", "Son 15 yılda neden bu kadar ilerledi?", "Faydaları ve zararları neler?", "Dünya Yapay zekâya nasıl bakıyor ve Türkiye bu alanda geç mi kaldı?", "Ne gibi gelişmeler var?", "Hangi meslekler bitecek hangileri türeyecek?" ve "Araştırmalarda neler var?" sorularına yanıt arıyor. SABAH'a konuşan uzman isimler ise bu konuyu derinlemesine ele alıyor.
YAPAY ZEKÂ 10-15 YILDA İLERLEDİ
Yapay Zekâ Derneği Başkanı Prof. Dr. Ali Serhan Koyuncugil, yapay zekânın geçmişinin çok eskilere dayandığını, ilk faaliyetlerinin 1200'lerde robotik olarak El-Cezirî tarafından yapıldığını, sonra Leonardo da Vinci'nin 1500'lerde otonom araçlar yaptığını ve modern anlamda yapay zekâ olgusunun temellerinin ise 1930'lu yıllarda Alan Turing tarafından atıldığını belirtiyor. Prof. Dr. Koyuncugil şunları söylüyor: "Alan Turing 'Acaba biz düşünen bir makine yaratabilir miyiz?' diye soruyor. 1950'de yayınladığı bir makalede bunun mümkün olduğunu belirtiyor. Yapay zekâ dediğimiz olgu da insanın işlerini makinaya yaptırma gayretinin bir sonucu."
İnsanın sürekli olarak işlerini nesnelere ve makinalara yaptırma gayreti içerisinde olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Koyuncugil, "Bunun kurumsal ismine ise sanayi devrimi diyoruz. 1700'lerde buharlı makinalar, 1800-1950'lerde elektrikli makinalar, 1970'de otomasyona dayalı sistemler, nihayet 2000'de otonom sistemler yani kendi kendine karar veren yapay zekâ temelli sistemler ortaya çıktı. Yapay zekâ, 1950'de fikir olarak ortaya çıktığı halde 2000'lere kadar beklendi. Çünkü elimizde yeterli veri yoktu ama artık mobil cihazların ortaya çıkmasıyla hepimiz birer veri üreticisi haline geldik ve 10-15 yıl içerisinde ilerleme kat edildi" diyor.
"OTONOM SİSTEMLERİ SÜRECE DÂHİL ETMEZSEK DÜNYANIN GERİSİNDE KALIRIZ"
Prof. Dr. Koyuncugil, insan muhakemesi yerine bir makinenin kullanılmasına Yapay zekâ dendiğini ifade ederek "İnsanın karar verme sürecini bir makine yapıyor. İnsanoğlu ile yapay zekâ arasındaki fark ise yapay zekâda duygunun olmaması. 1. sanayi devriminden 2. sanayi devrimine geçiş 150 yıl, 2. sanayi devriminden 3. sanayi devrimine geçiş 130 yıl, 3. sanayi devriminden 4.'ye geçiş 30 yıl. 5. sanayi devrimine geçiş 20 yıl. 2030 yılında 6. sanayi devrimi ilan edilecek. Eğer gerekli tedbirleri alıp otonom sistemleri yeterince sürecin içerisine dâhil edemezsek dünyada bu konudaki gelişmiş ülkelerin gerisinde olacağız. Bu şu anlama geliyor: Otomasyon sistemleri o ülkeler kullanırken, bizim buhar teknolojilerini kullanmamız anlamına geliyor" şeklinde konuşuyor.
"ABD'DE 2030'DA TAKSİCİLİK TAMAMEN OTONOM OLACAK"
Prof. Dr. Koyuncugil, yapay zekâ ile çok fazla iç içe olacağımızı ve bunun için toplumda entegrasyonun gerekli olduğunu vurgulayarak örnekler veriyor: "Amerika San Francisco'da dünyada ilk defa otonom taksiler resmi olarak ortaya çıktı. 2030 yılından itibaren taksicilik sektörünün büyük bir kısmı otonom araçlarla ilerlemesi planlanıyor. Çin'de fabrikalarda benzer biçimde ilerliyor. Japonya'da yapay zekâ CEO'su işe başladı. Dünyada hâkim ve yargıçlarla ilgili süreç de ilerliyor. Türkiye'de dronlar yapay zekâ alt yapısındaki çalışmalardan biri. Türkiye'de yapay zekâ çalışmalarının gelişmesi açısından Togg'u çok önemli bir adım olarak görüyorum. Ama bu otomobille sınırlı kalmamalı. TÜBİTAK'a bağlı Yapay Zekâ Enstitüsü yapay zekâ için proje çağrılarına çıkmaya başladı. Ulaştırma Bakanlığı, yapay zekâ ile ulaştırmaya yönelik proje çağrıları yaptı. Örneğin 14 bin parça üreten bir fabrika sene sonunda altı gün sayım için kapanıyordu. Senelik 90 milyon kayıp yaşanıyordu. Ben ve ekibim Türkiye'de ilk 5 G pilot projesini yaptık. Tamamen otonom dronlarla günde 14 bin parça üretim yapan fabrikanın envanter sayımını yaptık. Artık 6 gün kapanmayacak. Böylece hem hız katmış oluyor hem de maddi açıdan kazanç oluyor. Kurumsal hafızaya katkısı oluyor. Ancak benim açımdan en önemli konu ulusal güvenlik. Kuzey Kore Siber Güvenlik Komutanlığı'nı kuran ilk ülke. Başında rütbeli siber güvenlikçiler var. Yapay zekânın siber güvenlik açısından hem kişisel olarak hem ulusal güvenlik açısından tehlikeleri var. Devlet ileri teknolojiye dönük destekleri arttırmalı ve gerekli güvenlik tedbirlerini almalı."
"EN BÜYÜK YANLIŞ YAPAY ZEKÂYI GELECEĞİN TEKNOLOJİ OLARAK ADLANDIRMAK"
Yapay Zekâ Politikaları Derneği Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, yapay zekânın son 15 yılda neden bu kadar ilerlediğini şöyle açıklıyor: "Başta insanların şu an yaptığı ve gelecekte yapacağı çeşitli iş ve görevleri eşdeğer ve üzeri bir performans sergilemesine "makine öğrenmesi" diyoruz. Bir başka tanımlama yapacak olursak, makinaların kendilerine verilen görevleri nasıl başaracağına dair insanlardan yardım almadan kendi kendine performans göstermesine "makine öğrenmesi" diyoruz. Makine öğrenmesi Yapay Zekâ demek. Biz insanların yaptıkları ya da yapacağı işleri makinaların yapması yapay zekâ... Bu fikir 1952 yılında ortaya atılmış, 71 yıllık bir kavram. Yapay zekâyı çok konuşmamızın nedeni verilerin çok daha fazlalaşması. Çünkü yapay zekâ veriden beslenen bir teknoloji. Veriler sosyal medyada, bilgisayarlarda! Her yer veri üretiyor. İnternet hızı da veriyle birleştiği için yapay zekâ çok konuşulmaya başlandı. En büyük yanlış yapay zekâyı geleceğin teknoloji olarak adlandırmak. Yapay zekâ bugünün teknolojisi. Çünkü yapay zekâ tarım, enerji, dış politika, spor, ekonomi, eğitim, savunma, güvenlik ve iklim gibi her alanı dönüştürmeye başladı. 1. 2. 3. endüstri devrimlerinde buharda, elektrikte, bilgisayarda toplumlar çok etkilenmişti. Ama şu anda yapay zekâyı yaşadığımız 4. endüstri devriminin sonunda toplumlar etkilenmiyor, toplumlar dönüşüyor. En büyük fark bu."
"2030 YILINDA 16 TRİLYON DOLARLIK BİR HACMİ VAR"
Küçükşabanoğlu, yapay zekânın dünya ekonomindeki yerinin ne olacağını şu şekilde anlatıyor: "Ekonomi açıdan değerlendirdiğimde dünya ekonomik forumu başta olmak üzere tüm raporlarda yapay zekânın 2030 yılına kadar 15,7 trilyon dolar ekonomik hacim yaratacağı ön görülüyor. 2030 yılında tüm dünyanın ekonomik hacmi 100 ila 130 trilyon dolar olacağı öngörüldüğüne göre yapay zekânın yaklaşık 16 trilyon dolarlık bir hacmi var. Yapay zekâya dair politikalar üretebilirsek ekonomik olarak yararlanabiliriz.
Stephen Hawking geçtiğimiz yıllarda 'Güçlü bir yapay zekânın yükselişi insanlığın başına gelen en iyi ya da en kötü şey olabilir' demişti. Yapay zekânın artıları kadar eksileri de var. En son Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın sesini taklit ederek DeepFake teknolojiyle dolandırıcılık yapmaya çalışan insanlar ortaya çıktı. Yapay zekâ iyiliğin gücü de olabilir kötülüğün gücü de. Burada insan faktörü çok önemli."
DeepFake'in dünyada çok örneği olduğunu vurgulayan Küçükşabanoğlu, "Dijital ses ya da dijital yüz nakli olarak adlandırdığımız DeepFake teknoloji ne yapıyor? İtibar zedeliyor, mahremiyeti sarsabiliyor, uluslararası kriz yaratabiliyor. Bu kadar büyük bir teknoloji bu. Seçimlerde Barack Obama ve Donald Trump döneminde de siyasi bir manipülasyon yapmak için kullanıldı. Hatta Gabon Devlet Başkanı Ali Bongo kendisi basın açıklaması yaptı ama DeepFake teknolojisi zannedildiği için askerler bile ayaklandı" diyor.
"DÜNYA YAPAY ZEKÂYA STRATEJİK BİR GEREKSİNİM OLARAK BAKIYOR"
Amerika'da yapay zekâ destekli görüntü sistemlerinin siyahi bir kişiyi tespit edip hiçbir suçu olmamasına rağmen ceza verdiğini anlatan Küçükşabanoğlu, yapay zekânın problemlerini ve etik sorunlarını ilerleyen günlerde daha fazla göreceğimizden söz ediyor: "2025 yılından sonra dünyanın en baş gündemi yapay zekâ olacak. Türkiye bir seferberlik başlatmalı, 86 milyonun gündemine yapay zekâyı almamız lazım. Yapay zekâya Türkiye'de geçici hobi ya da magazinsel bir konu olarak bakılıyor. Peki dünya nasıl bakıyor? Örneğin üç ay önce G7 zirvesinin ana gündemi yapay zekâydı. Bu ülkeler bir platform kurarak harekete geçtiler. İngiltere'de bakanlığın içine Yapay Zekâ Ofisi kuruldu. Dünyada yapay zekâ ile ilgili yeni kurumlar kuruluyor ve dünya yapay zekâya stratejik bir gereksinim olarak bakıyor. Amerika, Çin, İngiltere ve Singapur'da yüzlerce, binlerce dünyaca ünlü yapay zekâ şirketi var. Türkiye'de yapay zekâ şirketlerini say deseniz birkaç tane sayabilirim. Birleşik Arap Emirlikleri Abu Dabi'de dünyanın ilk ve tek yapay zekâ üniversitesini kurdu. Türkiye ikinci yapay zekâ üniversitesini neden açmasın? Bu üniversite açıldığı zaman başvuru rakamları rekor kıracak. Yapay zekâ liseleri de açılmalı, kamu spotları hazırlanmalı, seminerler yapılmalı, Yapay Zekâ Sertifikasyon Enstitüsü Kurulmalı. Toplum da yapay zekâ başta olmak üzere teknolojik gelişmelerde devletin kendisini yönlendirmesini istiyor."
"TOPLUM YAPAY ZEKÂYI BİLMİYOR!"
Türkiye'de yapay zekânın kullanımın ne durumda olduğuna değinen Küçükşabanoğlu, "Dernek olarak 6 araştırma yaptık. 12 ilde yapılan araştırmanın sonucuna göre toplum yapay zekâyı bilmiyor. Toplumun sadece yüzde 5'i yapay zekâyı tanımlayabiliyor. İşletmeler topluma göre daha bilinçli. İşletmelerin yaklaşık yüzde 35'i yapay zekâyı doğru tanımlayabiliyor. 2022'de yapay zekâyı kullanan işletmelerinin oranı yüzde 15,2. Dünyaya baktığımız zaman bu oran yüzde 50'yi geçmiş durumda. Özetle toplum yapay zekâya ilgi duyuyor ama bilgisi yok" diyor.
GELECEKTE YAPAY ZEKÂNIN ETKİSİ NERELERDE ARTACAK?
Yapay Zekâ ve Teknoloji Derneği Başkanı Esen Girit Tümer, yapay zekânın dünyada ne durumda olduğunu ve gelecekte bizi ne beklediğini şöyle açılıyor: "Makine öğrenmesi ve özellikle derin öğrenme teknikleri, büyük veri setlerinden desenler çıkarma yetenekleri sayesinde dikkat çekti. Görüntü tanıma, dil işleme, oyun oynama gibi alanlarda önemli başarılar elde edildi. Otomotiv sektöründe otonom araçlar üzerinde çalışmalar hız kazandı. Yapay zekâ, araçların çevrelerini algılamalarını, karar verme süreçlerini ve güvenli bir şekilde hareket etmelerini sağlamada önemli bir rol oynadı.
Yapay zekâ, tıbbi görüntü analizi, hastalık teşhisi ve tedavi seçenekleri önerme gibi alanlarda büyük potansiyele sahipti. Özellikle derin öğrenme, kanser tanısı gibi alanlarda insan doktorlarla yarışır hale geldi. Gelecekte, daha genel ve çok yönlü yapay zekâ sistemleri hedefleniyor. Bu sistemler, farklı görevleri ve alanları anlayabilen, öğrenebilen ve bu alanlarda etkili bir şekilde çalışabilen yeteneklere sahip olabilir. Yapay zekâ, üretim ve endüstriyel süreçlerde daha fazla otomasyon ve verimlilik sağlamak için kullanılabilir. Akıllı fabrikalar, enerji yönetimi, kaynak tahsisi gibi alanlarda etkili olabilir. Kişiselleştirilmiş tedaviler, ilaç geliştirme, genetik analiz gibi alanlarda Yapay zekânın etkisi artabilir. Yapay zekâ, eğitimde öğrenci ihtiyaçlarına uygun içerikler sağlama, öğretmenlere destek olma ve öğrenme süreçlerini iyileştirme konularında daha fazla kullanılabilir."
Yapay Zekâ ve Teknoloji Derneği Başkanı Esen Girit Tümer
YAPAY ZEKÂNIN TEHLİKELERİ NELER VE NASIL ÖNLEMLER ANILIR?
Tümer, Yapay zekânın tehlikeleri açısından şunları vurguluyor: "Yapay zekânın hızla gelişmesi ve yaygınlaşması, beraberinde bazı tehlikeleri de getirebilir. Yapay zekâ ve otomasyon, bazı işleri insanların yerine getirebilir hale gelebilir. Bu, bazı sektörlerde işsizliği artırabilir. Özellikle rutin ve tekrarlayıcı işler, otomasyon nedeniyle tehlikede olabilir. Yapay zekâ algoritmaları, önyargıları öğrenebilir ve bu önyargılar sistemlerin ve kararların yanlış veya haksız olmasına neden olabilir. Örneğin, istenmeyen toplumsal önyargıları yansıtan kararlar alabilir. Yapay zekâ, kişisel verileri analiz etmek için kullanılabilir ve bu da gizlilik ihlallerine yol açabilir. Ayrıca, kötü niyetli kişiler yapay zekâyı saldırılar ve sahtekârlıklar için kullanabilir. Yapay zekâ tabanlı sistemler, insanları bu teknolojiye aşırı bağımlı hale getirebilir. Özellikle sosyal medya ve eğlence sektöründe bu tehlike büyüktür. Yapay zekâ, askeri sistemlerde de kullanılabiliyor. Özerk silah sistemleri, istenmeyen sonuçlara yol açabilir ve insana karşı kullanımı tehlikeli olabilir. Yapay zekâ tehlikeli boyuta ulaşabilir mi sorusu spekülatif bir sorudur ve kesin bir yanıt vermek zor. Ancak, gelişmiş yapay zekâ sistemleri üzerinde çalışılırken, etik, güvenlik ve insana odaklılık gibi değerlere ve ilkelerin sıkı bir şekilde uygulanması gerektiği unutulmamalıdır. Teknolojinin gelişimini kontrol altında tutarak, olası tehlikelerin önüne geçmek ve yapay zekânın insanlığa fayda sağladığından emin olmak önemlidir."
YENİ TÜREYEBİLECEK MESLEKLER NELER?
Tümer gelecekte hangi mesleklerin biteceğini ve hangi mesleklerin türeyeceğini şöyle açıklıyor: "Yapay zekânın gelişimi ve yaygınlaşması, bazı mesleklerin iş yapış şeklini değiştirebilir veya bazı mesleklerin yerine yeni meslekleri getirebilir. Ancak unutulmaması gereken nokta, yapay zekânın birçok mesleği tamamen ortadan kaldırmayacağı, sadece iş yapış biçimini ve gereksinimleri değiştirebileceğidir. Bitirilebilecek meslekler arasında özellikle veri girişi, hesaplamalar ve bazı düşük karmaşıklıktaki görevler, Yapay Zeka tarafından otomatikleştirilebilir. Yapay zekâ, görüntü analizi ve hastalık teşhislerinde insan doktorlara yardımcı olabilir. Ancak doktorların klinik deneyimi ve insan faktörü hala kritik önem taşır. Hukuk alanında bazı belge incelemeleri ve dava analizleri gibi işler, yapay zekâ sistemleri tarafından hızlı bir şekilde yapılabilir. Yeni türeyebilecek meslekler arasında Veri Bilimciler ve Analistler, Yapay Zekâ Etik Uzmanları, Yapay Zekâ Geliştiricileri ve Mühendisleri, İnsan-Makine İşbirliği Uzmanları, Yaratıcı Sanatçılar ve Tasarımcılar ve Eğitimciler ve Eğitim Tasarımcıları olabilir."
DOKTORLUK MESLEĞİ ORTADAN KALKACAK MI?
Tümer doktorluk mesleği ve yapay zekâ bağı ilgili olarak ise şunları söylüyor: "Yapay zekânın sağlık alanında önemli etkileri olabilir, ancak doktorluk mesleğinin tamamen ortadan kalkması mümkün değil. Yapay zekâ, doktorlara yardımcı olabilir, teşhis süreçlerini hızlandırabilir ve tedavi seçenekleri sunabilir, ancak birçok faktör göz önünde bulundurulduğunda doktorların rolü hala çok kritik bir öneme sahiptir. Yapay zekâ ve sağlık alanında sadece birkaç başlıca örnek; Teşhis ve görüntü analizi ile yapay zekâ, tıbbi görüntüleri analiz ederek hastalıkları teşhis etme konusunda yardımcı olabilir. Radyoloji, patoloji ve görüntüleme alanlarında kullanılarak doktorların daha doğru ve hızlı teşhis yapmalarına yardımcı olabilir. Tedavi seçeneklerinde yapay zekâ, büyük veri analizi sayesinde hastaların genetik yapısını ve tıbbi geçmişini değerlendirerek daha kişiselleştirilmiş tedavi seçenekleri sunabilir. İlaç geliştirme ile yapay zekâ, moleküler yapı analizi ve kimyasal etkileşimleri inceleyerek yeni ilaçların geliştirilme sürecini hızlandırabilir. Hasta izleme ve bakım ile yapay zeka, hastaların sağlık durumunu izleyerek olası komplikasyonları erken tespit edebilir. Ayrıca, robotik cihazlar ve tele-tıp ile hastaların uzaktan takibi ve bakımı daha etkili bir şekilde yapılabilir."
GELECEKTE SAĞLIK ALANINDA DÖNÜŞÜM NASIL OLACAK?
Tümer, gelecekte sağlık alanında nasıl dönüşüm olacağına dair şunları ifade ediyor: "Yapay zekâ sağlık alanında büyük potansiyele sahip olsa da, doktorluk mesleğinin tamamen bitmesi pek olası değil. Yapay zekâ, doktorların karar verme süreçlerini destekleyebilir ve sağlık hizmetlerini iyileştirebilir, ancak insan doktorların insan faktörü, empati ve karmaşıklıkla başa çıkma yetenekleri hâlâ çok değerlidir. İşte gelecekte sağlık alanında dönüşüm örnekleri:
*Kişiselleştirilmiş Sağlık Hizmetleri: Genetik analiz, tıbbi geçmiş ve yaşam tarzı verileri kullanılarak kişiselleştirilmiş sağlık hizmetleri sunulabilir. Her bireyin benzersiz sağlık ihtiyaçlarına yönelik tedavi ve önleme programları oluşturulabilir.
*Veri Odaklı Yaklaşım: Büyük veri analizi ve Yapay Zeka, hastalık yayılımını izleme, salgınların kontrol altına alınması ve halk sağlığı yönetimi gibi alanlarda daha veri odaklı yaklaşımların gelişmesini sağlayabilir.
*Daha İyi Teşhis ve Tedavi: Yapay Zeka sayesinde daha hızlı ve kesin teşhisler yapmak, daha etkili tedavi protokolleri oluşturmak mümkün olabilir. Bu da hastaların yaşam kalitesini artırabilir.
*Eğitim ve Öğrenme: Yapay Zeka, tıp öğrencilerine ve doktorlara eğitimde yardımcı olabilir. Sanal simülasyonlar, öğrenme materyalleri ve simüle hastalar, eğitimde daha etkili bir deneyim sunabilir.
*Etik ve Mahremiyet Sorunları: Yapay Zeka'nın tıbbi verileri kullanması, gizlilik ve etik konularını ön plana çıkarır. Verilerin güvenliği ve gizliliği sağlamak, bu alanın gelişiminde kritik bir önem taşır."
Yapay Zekâ Politikaları Derneği Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu:
TÜRKİYE'DE YAPAY ZEKA HIZLA GELİŞİYOR
Türkiye'de yapay zekâ kullanımın hızla geliştiğini ifade eden Tümer, "Genel olarak, Türkiye'de Yapay Zeka, çeşitli sektörlerde farklı derecelerde kullanılıyor. Özellikle finans, sağlık, üretim, otomotiv ve e-ticaret gibi alanlarda Yapay Zeka'nın uygulamalarını sıkça görebiliyoruz. Türkiye'de yapay zekânın gelişimim için öneriler Farkındalık ve Eğitim, araştırma ve geliştirme açısından üniversiteler, araştırma merkezleri ve özel sektör, Yapay Zeka alanında daha fazla araştırma ve geliştirme faaliyetleri yapmalıdır. Yerel çözümler üretmek ve uluslararası alanda rekabet edebilmek için AR-GE çalışmalarına yatırım yapmak önemlidir. Sektörel uygulamalarda Türkiye'nin önde gelen sektörlerinde Yapay Zeka tabanlı uygulamaları teşvik etmek ve desteklemek, rekabet gücünü artırabilir. Örneğin, tarım verimliliği, sağlık hizmetleri, otomotiv üretimi gibi alanlarda Yapay Zeka'nın kullanımını teşvik edebilir. Ayrıca Veri Altyapısı ve Güvenlik, İşbirliği ve Ekosistem Oluşturma, Etik ve Düzenleme, Eğitim ve Beceri Geliştirme, Yatırım ve Teşvikler ana başlıkları yardımcı olabilir. Türkiye'nin Yapay Zeka alanında daha da gelişmesi için bu tür adımların atılması, rekabetçiliği artırabilir ve ülkenin teknolojik dönüşümünü hızlandırabilir."
YAPAY ZEKÂ SAVAŞLARDA KULLANILABİLİR Mİ, ETKİSİ NE OLUR?
Sözlerine devam eden Tümer olası savaşlarda yapay zekâ faktörü hakkında şunları belirtiyor: "Yapay zekânın savaşlarda kullanımı, etik, hukuki ve güvenlik açısından ciddi endişelere neden olan bir konudur. Bu konuda farklı görüşler bulunsa da, genel olarak Yapay zekânın savaşlarda kullanılması şu şekillerde olabilir:
1. Özerk Silah Sistemleri: Yapay zekâ, silahlı insansız araçlar (drone'lar), insansız deniz ve hava araçları gibi özerk silah sistemlerinin kontrolünü sağlamak için kullanılabilir. Bu tür sistemler, hedef tespiti ve saldırıları otomatikleştirebilir.
2. Savunma ve Güvenlik: Yapay zekâ, siber saldırıları tespit etme, siber güvenlik önlemleri geliştirme ve siber tehditlere karşı savunma amacıyla kullanılabilir.
3. İstihbarat Toplama: Yapay zekâ, büyük miktarda veriyi hızla analiz ederek istihbarat toplamada yardımcı olabilir. Savaş alanında hedefleri ve düşman pozisyonlarını belirlemede kullanılabilir.
4. Strateji ve Planlama: Yapay zekâ, farklı senaryolara dayalı olarak stratejiler ve operasyonel planlar geliştirme konusunda insanlara yardımcı olabilir. Ancak, Yapay Zeka'nın savaşlarda kullanılması beraberinde birçok etik, hukuki ve güvenlik sorunu getirebilir:
5.Kontrolsüz Özerk Silahlar: Özerk silah sistemleri, kontrolsüz bir şekilde çalışabilir ve insan denetimi olmadan kararlar alabilir. Bu, sivil hedeflere ve insanlara zarar verebilir. Hatalı Kararlar: Yapay zekâ algoritmalarının yanlış kararlar alması durumunda ciddi sonuçlar doğabilir. Bu yanlışlar, savaş alanında kayıplara ve haksızlıklara neden olabilir.
6.Moral ve Ahlaki Sorunlar: İnsansız savaş araçlarının kullanılması, askeri personelin moralini ve ahlakını etkileyebilir. Ayrıca, sivillerin hayatını tehlikeye atabilir.
7.Küresel Güvenlik ve Savaş Tehlikesi: Bir ülke yapay zekâ ile güçlü silahlar geliştirirse, bu durum diğer ülkeleri de benzer silahlar geliştirmeye zorlayabilir. Bu da küresel güvenliği tehlikeye atabilir. Çoğu ülke ve uluslararası topluluk, Yapay zekânın savaşlarda kullanımını düzenleyen uluslararası anlaşmaların ve yasaların oluşturulması gerektiği konusunda hemfikirdir. 2021 itibarıyla Birleşmiş Milletler bünyesinde özerk silah sistemlerini denetlemek için tartışmalar yürütülüyordu. Sonuç olarak, yapay zekânın savaşlarda kullanımı çok hassas bir konudur. Dikkatli bir şekilde düzenlenmeli ve etik değerlere uygun bir şekilde yönetilmelidir."
Yapay Zekâ Derneği Başkanı Prof. Dr. Ali Serhan Koyuncugil
İŞTE O ARAŞTIRMALAR:
TOPLUMDA YAPAY ZEKÂ ALGISI
"Yapay Zekâ Politikaları Derneği'nin (AIPA) Gelecek Araştırması: Toplumda Yapay Zekâ Algısı" araştırmasına göre;
* Yapay zekâ denilince toplumun yüzde 20'sinin aklına robot geliyor.
* Yapay zekâya yüzde 22'si Yapay Zekâ'ya dair bir fikrinin olmadığını beyan ediyor.
* Toplumun yüzde 21'i ise yapay zekâyı robotla özdeşleştiriyor. Robot kavramının öne çıkmasının ana sebebini ise Hollywood etkisi oluşturuyor.
* Yapay zekâya ilişkin doğru tanımlamayı yapan bireyler arasında kadınların oranı, erkeklere kıyasla belirgin düzeyde daha düşük.
* Yapay zekâya yönelik korkunun en başında iş kaybetme endişesi var.
* Katılımcılar bu nedenle işlerini kaybedebileceklerinden endişe duyduklarını belirtiyor. Öğrencilerde ise, bu endişeye ek olarak, Yapay zekânın kişisel bilgilere kolay erişimi ve işleme becerisi ile mahremiyeti zedeleyeceği korkusu var.
*Katılımcılara yapay zekâdan en olumsuz etkilenecek meslekler sorulduğunda yüzde 22 ile doktorluk, yüzde 15,7 ile öğretmen/eğitimci/öğretim elemanı, yüzde 14,5 ile kolluk kuvvetleri ve yüzde 11,4 ile tercümanlar listede başı çekiyor.
*Yapay zekâdan en çok etkilenecen alan sorulduğunda en başta yüzde 32,4 ile ekonomi sonra eğitim yüzde 21,4, medya ve iletişim yüzde 13,3, güvenlik ve dış politika yüzde 12 çıkıyor.
*Araştırma neticesinde ortaya çıkan en çarpıcı sonuç yüzde 71 oranında katılımcılar gelecekte yapay zekâ ile ilgilenmeyi düşünmüyor.
* Yapay zekâ ile ilgilenmeyi düşünenlerin oranı yüzde 29.
İŞLETMELERDE YAPAY ZEKÂ ALGISI TOPLUMA GÖRE YÜKSEK
"AIPA Gelecek Araştırması: İşletmelerde Yapay Zekâ Algısı-2" araştırmasına göre;
*Toplumda yapay zekâyı doğru tanımlayanların oranı yüzde 5 iken işletmelerde bu oran yüzde 35'e kadar yükseliyor.
*Yapay zekâya ilişkin bir fikri olmadığını belirtenlerin oranı ise toplumda yüzde 22 iken işletmelerde bu oran yüzde 12,8'e kadar düşüyor.
*Hollywood etkisi ile yapay zekâyı robotlar ve robotlaşma ile özdeşleştirme oranı toplumda yüzde 21 iken işletmelerde yüzde 9,9'a kadar düşüyor.
*Gelecekte yapay zekâyı kullanmayı düşündüğünü belirten işletmelerin oranı yüzde 54,2.
*Gelecekte yapay zekâyı kullanmayı düşünen 100 üzeri çalışana sahip şirketlerin oranı yüzde 75 iken, daha küçük işletmelerde bu oranın yüzde 50'ye kadar düşüyor.
ÖĞRETMENLER YAPAY ZEKADAN KORKUYOR!
"AIPA Gelecek Araştırması: Eğitimde Yapay Zekâ Algısı" algısı araştırmada öğretmenlere, öğrencilere ve okul sahiplerine yöneltilen sorulara verilen yüzdelik oranlar şöyle:
*Katılımcıların yüzde 34.5'inin "Yapay zekâ nedir?" sorusuna ilişkin cevabı yok.
*Öğrenci, öğretmen ve okul sahiplerinin yüzde 34.5'e "Yapay zekâ nedir?" sorusuna cevap veremiyor.
*Hollywood etkisi olarak tanımlanan robot, robotlaşma, robot zekâsı toplumda yüzde 21, işletmelerde yüzde 9.9 olarak ön plana çıkarken, öğrencilerde bu oran yüzde 9.1 olarak görülüyor.
*Yapay zekâdan korkma oranları ise genelde yüzde 20.8 çıkıyor. Okul sahiplerinde yüzde 14.3, öğrencilerde yüzde 15.7, öğretmenlerde ise yüzde 32.4 olarak görülüyor. Öğretmenlerdeki korku oranı öğrencilerden 2 kat daha fazla.
*Korkunun en büyük nedeni yüzde 40.6 ile insanın ürettiği bir şeyin insanı ele geçirme kabiliyetinin olması, istila edebilmesi, kontrolden çıkması olarak nitelendirilen Hollywood etkisinden kaynaklanıyor.
