CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Son dakika: Ayasofya camii ne zaman açılacak? Ayasofya'da ilk namaz ne zaman kılınacak?
Son dakika... Ayasofya camii ne zaman açılacak? Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etti. Ayasofya'nın Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Başkan Erdoğan, Ayasofya'da kılınacak ilk namazın tarihini açıkladı. Peki, Ayasofya camii ne zaman açılacak? Ayasofya'da ilk namaz ne zaman kılınacak? İşte merak edilenler...
Son dakika... Ayasofya'da ilk namaz ne zaman kılınacak? Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etti.'Fethin Sembolü' Ayasofya için alınan bu karar büyük bir sevinçle karşılandı. Kararın açıklanmasının ardından ilk namazın ne zaman kılınacağı merak ediliyor. Başkan Erdoğan konu ile ilgili açıklamalarda bulundu. Peki, Ayasofya camii ne zaman açılacak? Ayasofya'da ilk namaz ne zaman kılınacak? İşte cevaplar...
AYASOFYA'DA İLK NAMAZ NE ZAMAN KILINACAK?
Başkan Erdoğan, yaptığı açıklamada, Ayasofya'da ilk namazın 24 Temmuz'da kılınacağını bildirdi.
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN AÇIKLAMA
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı açıklamada, Ayasofya Cami'nde ilk namazın 24 Temmuz'da kılınacağını söyledi. Erdoğan şunları ifade etti;
"Danıştay bugün 1934 tarihli bakanlar kurulu düzenlemesini iptal etti. Biz de buna dayanarak çıkardığımız bir Cumhurbaşkanlığı düzenlemesiyle Ayasofya'nın tekrar cami olarak hizmete açılmasını sağladık. Ayasofya 86 yıl sonra cami olarak hizmet vermeye başlayabilecektir.
Bu kararın milletimize, ümmete ve tüm insanlığa hayırlı olmasını diliyorum. Kültür ve Turizm Bakanlığımız konunun teknik hazırlıklarıyla, Diyanet de dini yönüyle ilgili çalışmalara başladı.
Ayasofya camiine ücretli giriş uygulamasını da kaldırıyoruz. Tüm camilerimiz gibi Ayasofya'nın kapıları da herkese sonuna kadar açık olacak. İnsanlığın ortak mirası olan Ayasofya yeni statüsüyle herkesi kucaklamaya çok daha samimi özgün şekilde devam edecektir. Hazırlıkları süratle tamamlayarak 24 Temmuz 2020 Cuma günü, cuma namazıyla birlikte Ayasofya'yı ibadete açmayı planlıyoruz."
DÜNYA MİRASI LİSTESİ'NE DAHİL EDİLEN AYASOFYA'NIN KULLANIM ŞEKLİ
Danıştayın gerekçesinde, Ayasofya'nın evrensel miras olarak kabul edilmesi de değerlendirildi.
Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'nin 6. maddesi hükmü bağlamında, sözleşmeye taraf devletlerin, Ayasofya kültürel ve doğal mirasının, toprakları üzerinde bulunduğu Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin egemenliğine tam olarak saygı göstererek ve ulusal yasalarının sağladığı mülkiyet haklarına zarar vermeden, uluslararası toplum tarafından iş birliği ile korunması gereken evrensel bir miras olduğunu kabul ettiklerinin açık olduğu belirtildi. Gerekçede, şu tespitler yapıldı:
"Buna göre, kullanım durumuna ilişkin herhangi bir niteleme yapılmaksızın 'İstanbul'un Tarihi Alanları" başlığı altında Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilen Ayasofya'nın kullanım şeklinin iç hukukumuza göre belirlenmesinin önünde engel teşkil eden herhangi bir kural sözleşmede yer almamaktadır. Aksine, Ayasofya'nın kullanım şeklinin iç hukukumuzda yer alan 'vakıf mülkiyet hukuku' çerçevesinde belirlenmesi, Sözleşmenin 6. maddesinde ifade edilen 'egemenliğe tam olarak saygı gösterme' ve 'ulusal yasaların sağladığı mülkiyet haklarına zarar vermeme' ilkeleri kapsamında Sözleşme'den kaynaklanan bir zorunluluktur.
Sözleşmenin asıl amacı Dünya Mirası Listesi'ne alınan doğal veya kültürel mirasın korunması olup kültürel mirasın kullanım alanı, kültürel mirasın bulunduğu ülkenin iç hukukuna göre tayin edilecektir.
Nitekim, Dünya Mirası Listesi'nde yer verilen ve ülkemizde bulunan miras alanlarından, Ayasofya'nın da içinde yer aldığı 'İstanbul'un Tarihi Alanları' ile diğer miras alanlarında, Selimiye Camii, Divriği Ulu Camii, Süleymaniye Camii, Sultan Ahmet Camii, Şehzade Mehmet Camii ve Zeyrek Camii gibi halen cami olarak kullanılan çok sayıda tarihi eser de bulunmaktadır."
"BAŞKA AMACA ÖZGÜLENMESİ HUKUKA AYKIRI"
Gerekçede, bu malların, hiçbir kişinin özel mülkiyetinde olmayıp kamunun kullanımına ve istifadesine tahsis edildiği, hayrat taşınmazların, istisnalar dışında vakfın belirlediği kullanım şekli dışında bir kullanım amacına tahsis edilemeyeceği ifade edildi.
Belirtilen istisna hükümlere göre de hayrat taşınmazların, mümkün mertebe gayece aynı diğer hayrata tahsis edilmek zorunda olduğu kaydedilen gerekçede, "Vakıf hayrat taşınmazların temel özelliği, bunların amaç dışı kullanımlara karşı üçüncü kişiler yanında, bizzat Devlete karşı da korunmuş olmasıdır. Bu vakıfların Devletin koruması altında olması, Devletin istediği zaman ve istediği şekilde vakıf malları üzerinde tasarrufta bulunması anlamına gelmez. Devlet, sadece amacı doğrultusunda kullanılmasını teminen, vakıf mallarının kendisine emanet edildiği varlık konumundadır. Düzenleyici işlemlerle vakıf hayrat taşınmazların, başka bir amaca özgülenmesi mevzuata ve evrensel hukuk ilkelerine aykırı olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Eski vakıf statüsü açıkça korunmuş olmasına rağmen, dava konusu Bakanlar Kurulu kararı incelendiğinde, tapu kaydına göre mazbut bir vakıf olan Ebulfetih Sultan Mehmet Vakfına, günümüzde Fatih Sultan Mehmet Han Vakfına ait ve vakfiyesi gereğince cami olarak kullanılması gereken hayrat taşınmaz niteliğindeki Ayasofya Camisi'nin müzeye dönüştürüldüğü belirtilen gerekçede, dava konusu Bakanlar Kurulu kararının, "vakıf senedi hangi tarihte düzenlenmişse o tarihteki mevzuatın uygulanacağını" hükme bağlayan 864 sayılı Kanun'un 1. maddesine açıkça aykırı olduğu bildirildi.
AYASOFYA İLE İLGİLİ YARGISAL SÜREÇ
Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği, Ayasofya için ilk olarak 2005'te Danıştay'a dava açmıştı. Dernek, 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali ve yürütmenin durdurulmasını istemişti.
Danıştay 10. Dairesi, 24 Haziran 2005'te söz konusu Bakanlar Kurulu kararının yürütmesini durdurma istemini reddetmişti. Daire 2008'de ise Ayasofya Camisi'nin müze olarak kullanılmasında hukuka aykırılık bulunmadığına işaret ederek, davayı reddetmişti.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Dairenin bu kararını onamıştı. Dernek, 2016'da tekrar Danıştaya dava açmıştı.
Derneğin, Anayasa Mahkemesine yaptığı bireysel başvuru hakkında ise 2018'de karar verilmişti. Yüksek Mahkeme, Ayasofya'nın namaz kılınması için ibadete açılması yönündeki talebin reddedilmesi nedeniyle din ve vicdan hürriyetinin ihlal edildiği iddiasıyla yapılan başvuruyu, "incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik" nedeniyle kabul edilemez bulmuştu.
