CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Son dakika af yasası nasıl olacak? Genel af ne zaman çıkacak? Ceza infaz düzenlemesi kimleri kapsıyor?
Af yasası ile ilgili heyecanlı bekleyiş sürüyor. 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Seçimleri öncesi MHP tarafından dile getirilen af yasası gündemi uzun süre meşgul etmişti. 31 Mart Mahalli İdareler Seçimi'nin gelmesiyle af gündemi yerini seçim çalışmalarına bırakmıştı. Seçimin ardından af gündemi Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamaları ile yeniden alevlendi. Başkan Erdoğan Esenler'de katıldığı bir iftar programında herkesin affedilmesinin mümkün olmadığını ancak Adalet Bakanlığı'nın bir düzenleme üzerinde çalıştığını söyledi. Başkan'ın sözleri sonrası gözler Adalet Bakanlığı'na çevrildi. Adalet Bakanlığı'nın af yasası çalışmaları sürerken bazı detaylar ortaya çıktı. Peki af yasası nasıl olacak? Genel af ne zaman çıkacak? İnfaz düzenlemesi kimleri kapsıyor? İşte af yasası ile ilgili son dakika gelişmeleri...
Başkan Recep Tayyip Erdoğan Ramazan ayında Esenler'de bir iftar programına katıldı. Erdoğan burada yaptığı konuşma sırasında vatandaşlardan gelen af talebine yanıt verdi. Başkan Erdoğan, "Adalet Bakanlığımızın bu konularla ilgili bir çalışması var. Temenni ederim ki bu çalışmada sizlerin yakınları da bunun içine dahil olur. Çünkü herkesi kusura bakmayın, herkesi serbest bırakmak gibi bir şey olmaz. Bırakılması gerekenler noktasında Adalet Bakanlığımızın çalışması var. İnşallah bu çalışma neticesinde bırakılabilecek olanları, dediğim gibi inşallah seçimlerden sonra Meclis açıldığında tekrar oralarda bunlar görüşülecek." ifadelerini kullandı. Bu sözlerin ardından kader mahkumları ve yakınları af yasası için heyecanlı bekleyişe başladı. Ceza infaz düzenlemesi üzerinde yoğun şekilde çalışan Adalet Bakanlığı bazı formüller üzerinde duruyor. Adalet Bakanlığı'nın çalışması ile 170 bin kişinin aftan yararlanabileceği belirtiliyor. Kademeli af formülü de masada. İşte ceza infaz düzenlemesinde son durum...
YARGI REFORM PAKETİNİN İLKİ SEÇİM ÖNCESİ GÖNDERİLEBİLİR
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Yargı Reformu Strateji Belgesi'ni yaptığı tarihi konuşma ile dünya kamuoyuna duyurmuştu. Taraflı tarafsı tüm çevrelerden tam not alan Yargı Reformu Strateji Belgesi ile planlanan düzenlemelerden ilkinin seçim öncesi TBMM'ye gönderilerek komisyonda görüşülmesi planlanıyor. İlk pakette; hâkim ve savcı yardımcılığı, avukatlara yapılacak meslek sınavı, istinafta kesinleşen 5 yılın altındaki cezalara temyiz yolunun açılmasının da aralarında bulunduğu kapsamlı düzenleme içermeyen değişikliklerin yer alması bekleniyor.
CEZA İNFAZ SİSTEMİ DÜZENLEMESİ SEÇİM SONRASI GÖRÜŞÜLECEK
Yargı reformu ile ilgili ikinci paket ise seçim sonrası Meclis'e gönderilecek. Başkan Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada, kamuoyunda af olarak dillendirilen ceza infaz yasası düzenlemesinin İstanbul seçimlerinden sonra Meclis'te görüşüleceğini söylemişti. Meclis'e gönderilecek ikinci pakette; ceza infaz sisteminde değişiklik, erken yaşta evlilikler, nafaka gibi birden fazla maddede değişiklik gerektiren düzenlemelerin konulması planlanıyor. Paketlere Başkan Recep Tayyip Erdoğan'la yapılacak son değerlendirmenin ardından netlik kazandırılacağı kaydediliyor.
3'TE 2 UYGULAMASI YARIYA DÜŞÜRÜLECEK
Ceza infaz sürelerinde yapılan değişiklikle cezanın yarısının yatılması şartı, 3'te 2'ye çıkarılmıştı. Bu uygulamayla 20 yıl hapis cezası alan kişi 10 yıl içeride yatarken, 13 yıl 3 ay içeride yatmaya başlamıştı. Ceza infaz yasası düzenlemesi ile cezai sürenin yeniden yarıya indirilmesi bekleniyor. Ancak kulislerde 5'te 3 uygulamasına da gidilebileceğine dair görüşler var. 5'te3 uygulaması hayata geçirilirse 20 yıl ceza alan bir kişi 12 yıl hapis yatacak. Böylece 1 yıl 3 ay bir azalma olacak.
KADEMELİ SİSTEM
İnfaz sürelerinin yeniden belirlenmesinin yanı sıra "denetimli serbestlik"sürelerine de kademe getirilmesi planlanıyor. Mevcut yasaya göre, tahliyesine (koşullu salıverilmesine) 1 yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlülerin, talebi halinde cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak tahliyesine karar verilebiliyor.
Denetimli serbestlik süresine kademe getirilmesi, her ceza için ayrı süreler belirlenmesi üzerinde duruluyor. AK Partili yöneticiler "20 yıl hapis cezası alan hükümlü de 2 yıl hapis cezası alan hükümlü de tahliyesine 1 yıl kala denetimli serbestlikten yararlanıyor. 20 yıl için 2 yıl, 2 yıllık ceza için 2 ay gibi süreler belirlenebilir. Bunların hangi formülle uygulanacağı üzerindeki çalışmalar sürüyor" görüşünü dile getirdi.
AF YASASI NASIL OLACAK?
TERÖRÜ, TECAVÜZCÜYÜ, ŞİDDETİ VE İSTİSMARI KAPSAMAYACAK
Yeni çalışma; terör, tecavüz, kadın ve çocuğa şiddet ve istismar suçlarını kapsamayacak. Ancak infaz rejimi uyarınca adli suçlarda cezanın yüzde 66'sının yatılmasında değişikliğe gidilerek, bu oran yüzde 50'ye çekilecek. Yani cezaevinde kalma süresi kısalacak.
ÇOCUKLU KADIN TUTUKLULAR
Önemli bir düzenleme de cezaevindeki çocuklu kadın tutuklu hükümlülerle ilgili. Adalet Bakanlığı'nın çalışmasında, çocuklu kadın mahkumların cezalarının ev hapsine dönüşmesini sağlayacak bazı düzenlemelere de yer veriliyor.
EKONOMİK SUÇLAR PARA CEZASINA ÇEVRİLECEK
Aralarında ekonomik suçlar ile ilgili maddelerinde bulunduğu bazı suçlar için verilen hapis cezalarının ise para cezasına çevrilmesi planlanıyor.
BU SUÇLARA AF YOK
ATATÜRK'E, CUMHURBAŞKANINA, MECLİS'E HAKARET
ANAYASA'YI İHLAL
TERÖR
CASUSLUK
SİLAHLI ISYAN
CİNAYET
TECAVÜZ VE CİNSEL SALDIRI
170 BİN KİŞİ AF EDİLEBİLİR
Cezanın yüzde 66'sı olan hapiste kalma süresi 50'ye çekilecek. 10 yıla mahkum olanlar 5 yılda çıkacak. Cezasının yarısını yatmış olanlar derhal salınacak. Terör suçlularına indirim yapılmayacak. Kadın cinayeti işleyenler en az 40, çocuk istismarcıları ise 50 yıl cezaevinde kalacak. Ekonomik suçlara para cezası verilecek. Bazı suçlarda hapis cezası da paraya çevrilecek.
Bu aftan kimlerin yararlanamayacağının detayları da ortaya çıktı. Şu anda cezaevlerinde 268 bin tutuklu ve hükümlü bulunurken, aftan faydalanacakların sayısının 170 bin civarında olduğu öğrenildi. Ceza indirimi dışında kalan suçlar söyle sıralandı: Cinayet, cinsel suçlar ve cinsel saldırı suçları. Yani tecavüz ve taciz... Atatürk'e, Cumhurbaşkanı'na, TBMM'ye hakaret, Anayasa'yı ihlal. Terörle Mücadele Kapsamı'ndaki suçlar. Casusluk, silahlı kalkışma, hükümete karşı işlenen suçlar... Düzenleme ile "denetimli serbestlik" de 2 yıldan 3 yıla çıkarılıyor.
YARGI REFORMU PAKETİNDE NELER VAR?
Hak ve özgürlüklere ilişkin standartların geliştirilmesine yönelik mevzuat paketleri hazırlıyoruz. Bu konudaki davalarda kanun yolu güvencesinin artırılmasını sağlayacağız. İfade özgürlüğüne ilişkin kararların istinaf aşamasından sonra Yargıtay tarafından incelenmesini sağlayacağız. Tutuksuz yargılamayı asıl yöntem olarak görüyoruz. Bu sürelerin soruşturma ve kovuşturma için ayrı ayrı düzenlemeyi ele alıyoruz. Bir internet sitesinin tamamına değil, belli sayfanın erişiminin engellenmesine yönelik çalışmalar yapacağız.
Hakim ve savcılar için coğrafi teminat getiriyoruz. Coğrafi teminat hakim ve savcıların isteği olmaksızın başka yere tayin edilememesi anlamına geliyor. Mesleki teminatlarının güçlendirilmesi hedefliyoruz. Mülakat kurulunda HSK ile yüksek mahkemelerden temsilciler bulundurulmasını amaçlıyoruz. Hakimler ve savcılar hakkında disiplin prosedürlerini yeniliyoruz. Hakimler ve savcılar kanundaki cezalarla ilgili tartışmaları ortadan kaldırıyoruz. Disiplin cezalarını da yeniden belirliyoruz. 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğindeki ihraç kararına ilişkin yargı yolu açılmıştı.
Reform belgemizin üçüncü amaç başlığı insan kaynaklarının nitelik ve niceliğinin artırmasıdır. Hukuk fakültelerinin eğitim süresi ve başarı ölçütünü yeniden belirliyoruz. Eğitim süresinin 5 yıla çıkarılması, kontenjanın azaltılması gibi düzenlemeler planlıyoruz. ÖSYM tarafından yapılacak sınavda belli puan alanlar avukatlık stajına başlayabilecek. Hakim, savcı ve noter olabilmek için de özel meslek sınavlarına girilmesi gerekecek. Devlet ve vakıf üniversitelerini kalite ekseninde otokontrole sevk etmeyi planlıyoruz.
Hakim ve savcı yardımcılığı müessesinin getiriliyor olması başka bir yeniliktir. Mezun olanlar önce yardımcı olacaklar, ardından yeni bir sınavla mesleğe geçecekler. Mesleğe kabuller yardımcılar arasından yapılacak.
Dördüncü amaç başlığı performanstır. HSK bünyesinden performans ölçüm ve takip merkezi kuruyoruz. Uzun süren davalar bu sistemle takip edilecektir. Gerekiyorsa yargı bağımsızlığına halel getirilmeden uzama sebeplerinin çözümü sağlanacak. Uzun süren soruşturma ve davaları takip etmek için 2019 başı itibariyle başlamıştık. Makul sürede yargılanma hakkı için mahkeme ve savcılıklar için farklı performans kriterleri oluşturacağız.
İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz. 11 istinaf mahkemesi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde 4 bölge adliye mahkemesi daha faaliyete geçecektir. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın beyanlarının alınabilmesi ve dilekçe sunabilmesi sağlanacak. Mahkeme nöbet sistemini geliştirerek 24 saat esasıyla hizmet vermesini planlıyoruz. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız yabancı ülke tarafından verilen kararlarla ilgili önemli sorunlar yaşayabiliyor. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın da sıkıntılarını çözüyoruz.
Beşinci amaç başlığı savunma hakkının etkin kullanımının sağlanmasıdır. Savunma hakkı ayrı bir amaç başlığı altında düzenlenmiş bulunmakta. Avukatların bilgi ve belge temini için yetkilerini geliştiriyoruz. Kira ve eser başta olmak üzere belirli değerin üzerindeki bazı sözleşmelerin, bağış ve ölüm gibi işlemlerin avukat yardımıyla hazırlanması zorunlu olacak. Avukatlık hizmetlerinin vergilendirilmesi konusundan iyileştirici düzenlemeler yapıyoruz. Çocuk mahkemelerindeki uyuşmazlıklarda olduğu gibi aile hukukunda da avukatlık ücreti vekaleti bedelini indiriyoruz.
Maaş ve özlük haklarının yetersiz olması nedeniyle kamuda nitelikli avukat çalıştırmak güç oluyor. Kamuda görev yapan avukatlarla ilgili sorunları çözüyoruz. Türk avukatlık camiası uluslararasında faaliyet gösterecek şekilde hızlı bir girişim içindedir. Avukatların mesleki kariyeri gelişiyor. Avukatlara da yeşil pasaport hakkı vererek uluslararası faaliyetlerini kolaylaştırmayı hedefliyoruz.
Altıncı başlık adalete erişimin kolaylaştırılması. Sürelerin farklı olması karışıklıklara neden olmuyor, mağduriyetlere de yol açıyor. Görevsizlik ve yetkisizlik nedeniyle bozma kararı verilme oranı oldukça yüksektir. Bu durum yargılama sürecini uzatıyor. Tanıklık uygulaması, maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına doğrudan etki eden yöntemdir. Tanıklığı zorlaştıran uytgulama ve yaklaşımların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma yapılacak.
Yedinci amaç başlığı ceza adalet sisteminin artılmasıdır. Cumhuriyet Savcılarının yetkileri genişletilecektir. Yeterli şüphe kavramı basit şüphe olarak tatbik edilmekte bu da dava sayısını artırmaktadır. Küçük soruşturmalarda dahi Cumhuriyet savcıları tarafından dava açılmaktadır. Şüphelilerin yüzde 52'si hakkında kovuşturmaya yer verilmemiştir. Sistemi mahkumiyet ihtimali az olanlar için açılmaması yönünde geliştirmemiz gerekiyor.
AF YASASINA KİM NASIL BAKIYOR?
BAHÇELİ: HİÇBİR DÜŞÜNCE RAFTA ESKİMEZ
24 Haziran seçimleri öncesi partiinin vaatlerini açıklayan MHP lideri Devlet Bahçeli genel af yasasını gündeme getirmişti. Bahçeli, af konusundaki ısrarını sürdürürken 23 Mart'ta bir televizyon programında düşüncelerini yeniden dile getirdi. Bahçeli, "Biz aftan ziyade ceza indirimi olarak kararlılığımızı sürdürüyoruz. Bizde hiçbir düşünce rafta eskimez. Çıkarmak için gayret gösteriyoruz. 360 küsur cezaevi var. Bunlara cevap vermek lazım. Cezaevi şartları çok iyi değil" diye konuştu.
YARGITAY BAŞKANI CİRİT: SIKINTILAR DOĞURUR
Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit'e de af ile ilgili görüşleri soruldu. Cirit konuya dair yaptığı kısa değerlendirmede, "Toplumda barışın ve huzurun sağlanmasında bazı sıkıntılar doğacaktır. Ben kurumsal görüş olmamakla birlikte affın çıkmasına karşıyım" dedi.
MHP'NİN AF TALEBİ
MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız af ile ilgili 25 Nisan'da bir açıklama yaptı. Yıldız açıklamasında, "Bu beklentinin farkındayız. MHP'nin sayın liderinin mali idareler seçiminden önce bir televizyon programında söylediği gibi MHP teklifleri rafta kalmaz, lafta da kalmaz" dedi.
MHP'NİN AF TEKLİFİNDE NELER VARDI?
Teklif, 19 Mayıs 2018 tarihinden sonraki suçları kapsam dışı bırakıyor. Bu tarihten önce işlenen, düzenlemede ayrık tutulanlar hariç, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) ve 765 sayılı TCK ile özel kanunlardaki suçlar yönünden tabi oldukları infaz hükümlerine göre çekilmesi gereken toplam ceza sürelerinden şartlı indirim yapılmasını öngören teklif, bunun sonucu infazı kalmayan hükümlü ve tutukluların salıverilmesini amaçlıyor.
