CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
DİHA için tarih verildi! DİHA'nın özellikleri hayran bıraktı! DİHA ne zaman çıkacak?
TEKNOFEST'te görücüye çıkan Türkiye'nin yeni gözdesi DİHA, seri imalat ve teslimat için gün sayıyor. Dikey iniş kalkış özelliğiyle dar alanda operasyon kabiliyeti sağlayan DİHA için tarih verildi. İşte Bayraktar Dikey İniş Kalkışlı İnsansız Hava Aracı Sistemi'nin hayran bırakan özellikleri.
İlk kez TEKNOFEST'te sergilenen ve uçuş testlerinde sona gelinen Bayraktar Dikey İniş Kalkışlı İnsansız Hava Aracı Sistemi'nin (DİHA) seri imalat ve teslimatlarının 2022 içerisinde yapılması hedefleniyor.
Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali TEKNOFEST'te görücüye çıkan Bayraktar DİHA, dikey iniş kalkış özelliğiyle dar alanda operasyon kabiliyeti sağlıyor.
150 kilometreye kadar haberleşme menziline sahip olan araçta, sensör füzyonu yardımlı tam otonom iniş, kalkış ve seyir özelliği de bulunuyor.
Bayraktar DİHA'nın düşük yakıt tüketimli benzinli motoru, yüksek dayanım süresi sunuyor.
Baykar Hava Aracı Tasarım Mühendisi Burak Özbek yaptığı açıklamada, Bayraktar DİHA'nın pist gereksinimi olmadan olduğu yerden havalanarak hem deniz platformlarında hem de karakollarda veya birlikler içerisinde konuşlanarak bu pist ihtiyacını ortadan kaldırıp uçuşu gerçekleştiren bir hava aracı olduğunu söyledi.
Kalkış ve inişini üzerinde bulunan 4 adet elektrik motoruyla gerçekleştirdiğini belirten Özbek, "Daha sonra arkasındaki içten yanmalı benzinli motoruyla da normal seyrini gerçekleştiriyor. Bu şekilde hibrit bir yapıya sahip olması nedeniyle de herhangi bir elektrikli hava aracının sahip olamayacağı kadar uzun şekilde 12 saate kadar havada kalabiliyor." diye konuştu.
HAREKETLİ PLATFORMLARI İNİŞ KALKIŞ YAPABİLİYOR
Özbek, Bayraktar DİHA'nın aynı zamanda içten yanmalı motorunun üzerindeki alternatör sayesinde bataryalarını şarj edilebildiğini aktararak, şunları kaydetti:
"Faydalı yük kapasitesi 5 kilogram. Üzerinde bulunan gündüz kamerası, termal kamera, lazer işaretleyici ve mesafe ölçer ile yerdeki birlikleri koordine edebiliyor. 50 kilogramlık kalkış ağırlığı var. Kanat açıklığı 5 metre ve 20'ye 20 metrelik bir alan içerisinden dikey iniş kalkışını gerçekleştirebiliyor.
9 bin feet bu uçak için operasyon irtifası, ancak 15 bin feete kadar çıkabiliyor. Seyrini de 45-50 knot arasında gerçekleştiriyor. Bu bir gözlem İHA'sı, uzun süre havada kalabiliyor, hareketli platformlara da iniş kalkış yapabiliyor.
5 kilogramlık faydalı yük, operasyona göre değişiklik gösterebiliyor. Kamerada olduğu gibi motorda da yerli çözüm ortaklarımız var, bununla ilgili bir proje de yürütülüyor. Mevcut test edilen uçak üzerinde Erin Motor'un geliştirdiği motor takılı. Bu motorun uçakta kullanılması planlanıyor. Bu motor, elektronik yakıt enjeksiyonlu bir motor. İrtifalara göre kompanzansiyonunu yapabiliyor. Karbüratörlü bir motorla karşılaştırıldığı zaman çok daha güvenilir oluyor. Ayrıca, üzerindeki alternatör sayesinde de bütün sistemi besleyebiliyor."
UÇUŞ TESTLERİNDE SONA GELİNDİ
Baykar Hava Aracı Tasarım Mühendisi Özbek, dünyada bu tarz ürünlerin olduğunu ancak sayılarının çok az olduğunu vurgulayarak, "Zira bu ara bir seviye. Mini İHA gibi elden atılan 5 kilogram ağırlığında da değil, taktik sınıfındaki TB2 kadar ağır da değil." ifadelerini kullandı.
Özbek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Dikey kalkışı elektrikli yaptığımız için batarya teknolojisi ile birebir orantılı olarak bu teknoloji geliştikçe bu ürün de sürekli gelişecek ve kapasiteleri artacak. Farklı görevler yapabilen, mühimmat taşıyabilen versiyonlarını da ileride DİHA'larda görebiliriz. Bu hava aracının içerisinde kullanılan aviyonikler, elektronik sistemler ve yazılımlar, zaten kendini Mini İHA'da, Bayraktar TB2'de ve AKINCI'da kanıtlamış sistemler. Benzer sistemleri ve yazılım metodolojisini Baykar olarak bütün ekosistemdeki araçlara uyguluyoruz. Bayraktar DİHA'nın şu anda uçuş testlerini bitiriyoruz, testleri bitirdikten sonra seri imalat ve teslimatlarını inşallah 2022 içerisinde görebiliriz."
YERLİ MOTOR BAYKUŞ DA SERGİLENDİ
Dikey İniş Kalkışlı İnsansız Hava Araçları'nda (DİHA) kullanılabilen ve Bayraktar DİHA ile test edilen yerli motor "Baykuş", Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali TEKNOFEST'te sergileniyor.
Erin Motor Genel Müdürü Ersin Şahin, Anadolu Ajansının medya paydaşı olduğu TEKNOFEST'te AA muhabirine yaptığı açıklamada, geliştirdikleri 3 motoru etkinlikte sergilediklerini söyledi.
Şahin, bu motorlardan birinin düşük basınçla çalışabilen doğalgazlı bir motor olduğunu ifade etti. Ağırlıklı olarak jeneratörlerde kullanılacak bu motorun elektronik kontrollü bir motor olduğunu, kart tasarımının ve yazılımın tamamen kendilerinin Ar-Ge ekibine ait olduğunu belirten Şahin, "Oradaki tecrübeyi diğer iki motorumuzda kullandık. Baykuş ismini verdiğimiz diğer iki motor da İHA'larda kullanılabilen küçük, iki zamanlı, iki silindirli motorlar. Motorlardan biri 6 diğeri 12 beygir." diye konuştu.
Şahin, TEKNOFEST'te de görülebileceği gibi bazı firmaların DİHA üzerinde çalıştığını aktararak, şunları kaydetti:
"Bu dikey kalkıştan dolayı uçaklar bu kalkış anında çok enerji istiyor. Burada en önemli konu düşük ağırlıkla yüksek güç elde etmek. 12 beygir de genelde küçük İHA'lara yetiyor. Biz de onlara yönelik bir ürün yaptık. İnşallah daha büyük motorlar da gelecek. Her iki motor da 5 metre kanat açıklığındaki bir İHA'yı uçabiliyor ama kamera gibi yükler artıkça 12 beygirlik motor gerekiyor, daha küçüklerde 6 beygirlik kullanılıyor.
DİHA daha çok gözetleme amaçlı kullanılıyor. Bu motorun gücü ona yetiyor. Genel olarak motorun iki çeşidi var, biri elektronik kontrollü biri ise karbüratörlü. İhtiyaca göre kullanılıyor. Bir tanesinin kontrol ünitesi ile daha hassas kontrol mümkün oluyor ve elektronik olarak alternatörle başlatılıyor, diğeri elle pervaneden başlatılıyor."
BAYRAKTAR DİHA İLE TEST UÇUŞU YAPILDI
Bayraktar DİHA'yı geliştiren Baykar'la görüştüklerini belirten Şahin, "Bayraktar DİHA'da bir motorumuz ile test uçuşu yapıldı. İnşallah DİHA'larda hedefimiz bizim motorumuzu kullanmaları. Açıkçası bizi bu işe teşvik eden ve yönlendiren de Selçuk Bayraktar ve Haluk Bayraktar oldu. Bize duydukları güvenden ve yönlendirmelerinden dolayı kendilerine müteşekkiriz. Firma ziyaretlerimizde 'siz bu işi neden yapmıyorsunuz' sorusuyla biz bu işe girdik, kendilerine şükranlarımızı iletiyorum. Hedefimiz öncelikle yerli pazar ancak uygun firmalara ihracat da yapacağız." ifadelerini kullandı.
Şahin, firmaların bu motoru tercih etmesiyle yerli mühendisliğe ve cari açığın kapanmasına destek olunacağına işaret ederek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Türkiye'de İHA üreten bir firma iseniz yurt dışı ürünlere göre yüzde 30-35'lik fiyat avantajına sahip oluyorsunuz. Savunma sanayinde önemli olan fiyat avantajından çok yurt dışına bağımlı olmamak. Motorun yüzde 90'ı yerli. Yüzde 100'ünü yerli olarak yapmayı hedefliyoruz. En kritik en stratejik parçalarını Türkiye'de üretiyoruz. Seri üretim aşamasına gelindi, taleple birlikte hemen seri üretime geçebiliriz.
'Baykuş' isimli motorlarımız kadar diğer ürünümüze de çok değer veriyoruz. Şu an bir jeneratör firması ile görüşüyoruz, ürün çok başarılı oldu. Bunun yerli ikamesi yok, yurt dışında da tek silindirli bu güçte başka bir doğalgazlı motor görmedik. Çok önemli bir ürün, burada yaptığımız işten çok tecrübe edindik."
