CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
GSS prim borcu son dakika! GSS prim borcu ödememek için neler yapılmalı? GSS nedir?
GSS prim borcu yüz binlerce kişinin gün aşırı sorguladığı aramalar arasında yer alıyor. Devletin iş bulana kadar gençlere tanıdığı Genel Sağlık Sigortası ile ilgili bilinmesi gereken birçok detay bulunuyor. Aksi halde gençler GSS'den yararlanma hakkını kaybedebilir. Bazı gençler ise GSS'deki avantajlar sayesinde prim borcundan kurtulabilir. Peki, GSS prim borcu ödememek için neler yapılmalı? GSS nedir? İşte Genel Sağlık Sigortası ile ilgili merak edilenler...
Türkiye, sosyal sağlık hizmetlerinin en geliştiği ülkelerin başında geliyor. Vatandaşların neredeyse tamamı sosyal güvence kapsamı altında yer alıyor. Herkesin ücretsiz sağlık hizmetinden yararlanması için Genel Sağlık Sigortası devreye giriyor. GSS ile ilgili detayları bilmeyen birçok kişi prim borcu ödemek zorunda kalıyor. Peki, GSS prim borcu ödememek için neler yapılmalı? GSS nedir? İşte GSS prim borcu ile ilgili tüm detaylar...
GSS NEDİR?
Genel sağlık sigortası; kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigortayı, ifade etmektedir.
Reformdan önce sosyal güvenlik kuruluşları farklı olduğu gibi sigortalılar sadece mensup oldukları sosyal güvenlik kuruluşunun verdiği sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyordu. Herkesin sağlık hizmetlerine eşit şekilde erişme imkânı yoktu.
Genel sağlık sigortası ile kişilerin ekonomik gücüne ve isteğine bakılmaksızın, ortaya çıkacak hastalık riskine karşı, toplumun bütün fertlerinin sağlık hizmetlerinden eşit, ulaşılabilir ve etkin bir şekilde faydalanması sağlanmıştır.
Kanundan önce ülkemizde bazı kesimler sağlık hizmetlerinden yararlanma yönünden sosyal güvenceden yoksun bulunmakta idi. Öte yandan, çeşitli sosyal güvenlik kuruluşlarınca üyelerine çeşitli miktar ve nitelikte sağlık sigortası yardımları yapılmakta ve bu yardımlar arasında norm birliği bulunmamakta idi. Yasa ile norm ve standart birliği sağlanmıştır.
Ülkemizde dağınık yapıda olan ve yararlanma koşulları birbirinden oldukça farklı ve erişimi bütün nüfusa yaygınlaşmamış bulunan sağlık hizmetlerinde yaşanan sorunlar uzun yıllar tartışılmış, çözümü için de değişik tarihlerde yasal düzenlemeler yapılmıştır.
Bütün bu gayretlere rağmen tüm nüfus sağlık güvencesi yönünden kapsam ve koruma altına alınamamıştır. Reform ile tüm nüfus kapsam altına alınmıştır.
KİMLER GSS KAPSAMINDADIR?
Zorunlu olarak herkesin genel sağlık sigortası kapsamına alınması 1/1/2012 tarihinde başlamıştır.
Kapsam dışı olarak adlandırılan banka sandıkları mensupları, hükümlü tutuklular, yurt dışından sağlık hizmeti alma hakkı olanlar dediğimiz kesim hariç olmak üzere Türkiye'de ikamet eden herkes genel sağlık sigortası kapsamındadır. Sigortalı çalışan, kendi nam ve hesabına çalışan, devlet memuru olan, isteğe bağlı sigortalı olan, kurumdan aylık ve gelir alan, 65 yaş aylığı alan, şeref aylığı alan, stajyer avukatlar, işsizlik ve kısa çalışma ödeneği alan herkes genel sağlık sigortası kapsamındadır.
Bu kişilerin yanı sıra, herhangi bir kapsamda olmayan ya da sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında olmayan yani işsiz, kurumdan gelir ya da aylık almayan ya da bakmakla yükümlü olunan olmayan kişilerde genel sağlık sigortası kapsamındadır. Bu kişiler Kurum tarafından otomatik olarak sistem üzerinden bulunup genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilmektedir.
2019 YILI GSS NE KADAR?
6824 sayılı Torba yasadan önce geliri asgari ücretin 1/3'ünden fazla olduğu için GSS primini cebinden ödeyenler için 3'lü bir yapı bulunmaktaydı. Buna göre 2017 yılı için belirlenen asgari ücrete göre geliri; asgari ücretin üçte biri ila asgari ücret arasında (592,50 ila 1.777,50 TL arası) 71,10 TLü asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında ise (1.777,50 ila 3.555 TL) 213,30 TL,ü asgari ücretin iki katından fazla ise (3.555 TL'den fazla) 426,60 TLüprim ödemekteydi. Torba yasadan sonra ise bu 3'lü yapı teke düşürülmektedir. Yeni sistemde ise 2017 yılı için belirlenen asgari ücrete göre geliri; asgari ücretin üçte birinin üstünde ise asgari ücretin %3'ü üzerinden 2017 yılı için 53,33 TL prim ödenmektedir.
YAŞ SINIRI ÖNEMLİ
Bu yaz liseyi veya üniversiteyi tamamlayan bir genç, herhangi bir işe giremese de iki yıl boyunca genel sağlık sigortası (GSS) primi ödemeden sağlık hizmeti alabilecek. Gençler bu süre içinde bir işe girerse; lise mezunu bir kişi üniversiteyi kazanırsa, ya da üniversite mezunu olan genç yüksek lisansa başlarsa 25 yaşını dolduruncaya kadar sağlık hizmeti almaya devam edecek.
İki yıllık ücretsiz tedavi hakkından yararlanabilmek için yaş sınırının aşılmaması gerekiyor. İki yıl için sağlanan ücretsiz sağlık hizmeti hakkı, yaş sınırının doldurulduğu tarihte sona ereiyor.
Örneğin, bu yıl haziran ayında liseden mezun olan genç 19 yaşında ise iki yıllık süre tamamlanmadan 20 yaşını dolduracağı için bir yıl sağlık hizmeti alabilecek. Haziran ayında üniversiteden mezun olan 23 yaşındaki bir genç iki tam yıl hizmetten yararlanabilirken, 24 yaşındaki genç sadece bir yıl yararlanabilecek.
MEZUNİYET TARİHİNDEN GEÇERLİ
İki yıllık süre, her öğrencinin okuldan mezun oldağı tarihten itibaren başlıyor. Öğrencilerin mezuniyet kayıtları Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurumu (YÖK) kayıtlarından elektronik ortamda alınarak GSS tescil işlemleri yapılıyor. İki yıllık süre, her gencin kendi mezuniyet tarihine göre belirleniyor.
YURT DIŞINDA ÖĞRENİM GÖREN GENÇLER
Yurt dışında öğrenim gören Türk vatandaşı gençler de aynı kurallara tabi bulunuyor. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için YÖK tarafından denklik verilen kurumlardan mezun olmak gerekiyor.
İKİ YILDAN SONRA GELİR TESTİ YAPTIRIN
Mezun oldukları tarihten itibaren iki yıl içinde herhangi bir işe giremeyen veya yaş sınırını dolduranlar, otomatik olarak GSS'li kaydediliyor. Bunların her ay 76.75 TL GSS primi ödemeleri gerekiyor. "Ben sağlık hizmeti almıyorum, prim ödemek istemiyorum" deme şansı yok. Primi ödemedikleri takdirde haklarında borç birikir. Sağlık hizmeti almak için hastaneye gittiklerinde bu borç karşılarına çıkar.
Bununla birlikte, "ekonomik durumum iyi değil" diyen gençler gelir testine girebilir. Gelir testinde, ailede kişi başına düşen aylık gelir asgari ücretin 3'te 1'inden az çıkarsa prim ödemekten kurtulurlar. 2019 yılı için konuşacak olursak, ailede kişi başına düşen gelirin 853 liranın altında kalması gerekiyor. Dört kişilik bir ailede net gelir 3 bin 411 liranın altında kalırsa prim ödenmesi gerekmiyor. Gelir testinde ailenin sahip olduğu konut, araba, arsa gibi varlıklar da dikkate alınıyor.
YABANCI ÖĞRENCİLERDE GSS UYGULAMASI
Türkiye'de öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler, ilk kayıt tarihinden itibaren üç ay içinde talepte bulunmaları hâlinde GSS'li olabiliyor. Bu süre içinde talepte bulunmayanlar öğrenimleri süresince GSS kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanamaz.
Okula kayıt tarihinden itibaren üç ay içinde talepte bulunan yabancı uyruklu öğrenciler, 2019 yılı için ayda 102.34 TL prim ödeyerek, Türk vatandaşlarına verilen tüm sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.
PRİM BORCU OLANLARA 31 ARALIK 2019'A KADAR KOLAYLIK
GSS kapsamında sağlık hizmetinden yararlanabilmek için, hastaneye gidildiğinde 60 günden fazla prim borcu bulunmaması koşulu aranıyor. Atmış günden fazla borcu olanlara sağlık hizmeti verilmiyor.
Geçici bir düzenleme ile prim borcu olanların 31 Aralık 2019 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesine olanak tanındı. İki yıllık süreyi doldurdukları halde GSS primi ödememiş bulunan gençler, bu yılın sonuna kadar sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edebilecekler.
Ancak, sağlık hizmetlerinden yararlanmaları, prim borçlarının silindiği anlamına gelmiyor. Ödemedikleri sürece prim borçları birikmeye devam edecek.
