3600, 5000, 7200 günle emekli olunur mu? EYT kısmi emeklilik şartları neler? SSK - Bağ-Kur prim eşitlemesi...

'EYT kısmi emeklilik şartları neler?' sorusunun yanıtı sorgulanan konular arasında yer alıyor. EYT yasası sonrasında prim ve yıl şartını tamamlayanlar emeklilik hayallerine kavuştu. Kapsam dışında kalanlar ise emeklilik için formülleri merak ediyor. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamaları sonrasında yeni emeklilik sisteminde yer alacak maddelere gözler çevrildi. Peki, EYT kısmi emeklilik şartları neler? 3600, 5000, 7200 günle emekli olunur mu? SSK - Bağ-Kur prim eşitlemesi... Milyonları sevindiren EYT düzenlemesi yaş şartı tamamen kaldırılarak Resmi Gazete'de yayımlandı ve yürürlüğe girdi. SGK çalışanları 1 aylık işi 1 haftaya sığdırarak geceli gündüzlü mesai yaparak EYT'lilerin maaş hesaplama ve bağlama işlemlerini gerçekleştiriyor. Öte yandan 1999-2000 sonrasına da kademeli emeklilik gündeme geldi. Geçtiğimiz günlerde bu köşeden AK Parti seçim beyannamesinde özellikle annelere ve ev kadınlarına getirilecek yeni emeklilik haklarını anlatırken sosyal güvenlikte yeni bir reform ve emeklilik formülü gelebileceği gündeme geldi. Özellikle EYT sonrasında sigortalı olanların emekliliğini ilgilendiren konu birçok medya kuruluşu tarafından haberleştirildi. Böylece Türkiye'de özellikle EYT yasasından yararlanamayanlar yani 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar için bir kademeli yaş şartıyla emeklilik masaya geldi. Konunun biraz daha detayına girip burada öne çıkan iki önemli kritere dikkat çekelim. Önce emeklilik sisteminde özellikle kadınlar açısından gelecek yeniliklere göz atıp buradan esnek yaş modeline nasıl geçileceğine bakalım. EV KADININA FİİLİ HİZMET ZAMMI Bilindiğği gibi bazı mesleklerde Fiili Hizmet zammı denilen yıpranma hakkı bulunuyor. Bu sayede bu meslek sahiplerinin çalışmalarına prim gün sayısı ekleniyor ve eklenen prim güan sayısına göre de yaş şartı geriye çekiliyor. AK Parti seçim beyannamesinde yer alan ev kadınları ve anneler için getirilecek sistem biraz buna benziyor. Anneler çocuk sayısına göre aynen yıpranma uygulamasında olduğu gibi çalıştıkları primlere yapılan ilave nispetinde yaş şartını geri çekebilecek. Yine ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primlerinin bir kısmının ödenecek olması ve burada da kısmi emeklilik şartlarının esnetilmesi söz konusu olacak. Bunlar aslında emeklilik sistemine getirilecek yenilikler olarak karşımızda duruyor ve bir reformun da ipuçlarını veriyor. EYT'DE MAAŞLAR ÖDENİYOR Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili başvuru ve emeklilik işlemleri süreci devam ediyor. Yaklaşık 1.6 milyon EYT'li Mart ve Nisan aylarında emeklilik için başvururken, Mart ayında başvuru yapıp işlemleri tamamlananlar nisan ayında hem maaş farklarını hem de ikramiyelerle birlikte maaşlarını erken olarak aldılar. Bu arada Mart ayında başvuran tüm EYT'liler için maaş hesabı 1 Nisan'dan itibaren yapılmaya başladı. Bu yüzden işlemler ne zaman biterse bitsin tüm hesaplar 1 Nisan'dan itibaren yapılıp toplu para ödenecek. SIRA EYT SONRASINDA EYT yasası ile bir yandan yaş şartı olmadan milyonlarca vatandaş emekli olurken bu yasayı küçük zaman dilimiyle kaçıranlar da bulunuyor. Örneğin 9 Eylül 1999 tarihinde sigortalı olmuş birisi bir gün önce sigortalı olan bir EYT'liye göre 17 yıl daha geç emekli oluyor. 9 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar kadınlarda 58 erkeklerde ise 60 yaşında ve 7 bin gün primle emekli olabiliyor. 2008 sonrasında ise prim gün sayısı 7200'e erkeklerde yaş şartı ise 61'e çıkıyor. Bu noktada 9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olanlar için de bir kademeli yaş indirimi söz konusu olabilecek. Peki nasıl olacak biraz daha yakından bakalım. YAŞ ŞARTI ESNETİLEBİLİR Bugün bütün dünyada emeklilik yaşının artırılması tartışmaları yapılıyor. Türkiye'de ise EYT yasası ile milyonlarca insan yaş şartı olmadan emekli oluyor. Ancak bundan sonraki reform çalışmalarında yaş şartının tamamen ortadan kalkması mümkün görünmüyor. Burada emekli sayısı ile çalışan sayısı arasındaki dengenin sosyal güvenlik sisteminin devamı için korunması önemli. Ancak EYT düzenlemesini kısa sürelerle kaçıranlar açısından bir kademe çalışması gündemde. Burada 60 olan yaş şartının geriye doğru kademeli olarak çekilmesi söz konusu olabilecek. Burada prim ve yıl kriterleri devreye girecek. 2 KRİTER ÖNE ÇIKIYOR Burada işe ilk girilen tarihe göre iki kriter öne çıkıyor. Öncelikle 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olan birisi için prim şartının tamamlanması önem kazanıyor. Burada 2008'e kadar olan sürede 7 bin gün prim ödeyerek çalışmak gerekecek. İkinci kriter olarak düşünülebilecek şart ise yıl şartı. EYT sonrası için yıl şartı yok. Ancak kademeli yaş indiriminde bir yıl şartı konulabilir. Bu yine kadınlarda 20 erkeklerde 25 olabilir. Bu kriterlerin her ikisi de kullanılabileceği gibi bir tanesi de seçilebilir. BAĞKUR PRİM EŞİTLİĞİ Bütün bunlar tartışılırken bir yandan da Bağ-Kur ile SSK arasında prim eşitliğinin sağlanması da söz konusu. Bu durumda 9 bin gün olan erkek Bağ-Kur'luların prim gün şartını SSK'daki gibi kadınlarla eşitleyip 7200 güne çekilmesi söz konusu. Bu durumda Bağ-Kur'lulara 5 yıllık bir erken emeklilik avantajı gelecek. 3600-4500 GÜNLE KISMİ EMEKLİLİK Öte yandan Bağ-Kur ile SSK arasındaki prim farkının giderilmesi kısmi emeklilikte de eşitliği sağlayabilir. Bu kapsamda 5400 gün olan kısmi emeklilik şartı da işe giriş tarihine göre 4500 gün ya da 3600 gün olarak uygulanabilir. Çünkü SSK'da 8 Eylül 1999 öncesinde kısmi emeklilik 15 yıl 3600 gün, sonrasında ise 25 yıl 4500 gün olarak uygulanıyor.

A HABER GALERİ

3600, 5000, 7200 günle emekli olunur mu? EYT kısmi emeklilik şartları neler? SSK - Bağ-Kur prim eşitlemesi...