CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
EYT için net rakam belli oldu! 1996, 1997, 1998, 1999, 2000 sigorta girişliler... 4 büyük değişiklik an meselesi! Prim, staj ve borçlanma...
EYT için net rakam belli oldu! 1996, 1997, 1998, 1999, 2000 sigorta girişliler... 4 büyük değişiklik an meselesi! Prim, staj ve borçlanmaya kadar birçok konu masada yer alıyor. Ekim ayının sonlarına geldiğimiz dönemde çalışanlar için yeni adımlar atılmaya devam ediyor. Torba yasadan sonras EYT düzenlemesi için Bakan Vedat Bilgin, Aralık ayını işaret etmişti. Milyonlarca vatandaş EYT kapsamını ve son durumu merak ediyor. İşte, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinde son gelişmeler...
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi için yeni düzenlemeler peş peşe gelmeye devam ediyor. TBMM'nin Ekim ayında açılmasının ardından birçok yasal düzenleme için adımlar atılmaya başladı. Torba yasanın Meclis'e gelmesinin ardından sosyal konularda 4 büyük değişiklik yaşanacak. Milyonlarca EYT'li vatandaşa emeklilik yolu açacak düzenleme için geri sayım sürerken, 2000 yılı öncesi primler büyük önem taşıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, EYT düzenlemesi için Aralık ayını işaret etmişti. Prim eksiği olanlar, staj mağdurları EYT'den faydalanacak mı sorusu sık sık araştırılıyor. İşte, düzenleme için son gelişmeler...
1) EYT'DE SAYI BELLİ OLDU
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinde sona yaklaşılıyor. Bu noktada yasanın içeriği de netleşmeye başladı. Buna göre prime dayalı bir sistem ile sigortalılar emekli olacak. Belli bir primi ve yıl şartını yerine getirenler emeklilik hakkı kazanacak. Primini tamamlayamayanlar ya da henüz yılı dolmamış olanlar için ise kademeli bir emeklilik gelecek.
Böylece şartları tamamladıklarında emeklilik hakkını kullanabilecekler. Yapılan hesaplamalara göre ilk etapta 1.5 milyon sigortalı EYT kapsamında emekli olacak. Geriye kalan 2-3 milyon arasındaki vatandaş ise şartları tamamladığında emekliliğe kavuşacak. Söz konusu düzenlemenin Kasım sonu ile Aralık başı gibi kamuoyu ile paylaşılması bekleniyor.
2) EMEKLİYE ASGARİ ÜCRET
Milyonlarca emeklinin yeni maaş artışı için de geri sayım başladı. Ocak ayında açıklanacak 6 aylık enflasyon oranı emeklilerin maaş artışlarını belirleyecek. SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 aylık enflasyon artışı alırken, memur emeklileri yüzde 8 toplu sözleşme artışı ve enflasyon farkı alacak. Ancak emeklilerin taban maaşının da artırılması bekleniyor. 1500 TL'den 3.500 TL'ye çıkartılan taban maaşın asgari ücret seviyesine çekilmesi söz konusu. Bu konuda hesaplamalar yapılıyor. Bu arada Ocak ayı ile birlikte 3600 ek gösterge artışları da memur emeklilerinin maaşlarına yansıtılacak.
3) SÖZLEŞMELİ KADROSU GENİŞLİYOR
Kamuda sözleşmeli olarak görev yapan memurların 4A kadrolarına geçirilmesi ile ilgili çalışmada da sona gelindi. Memur sendikalarıyla yapılan müzakereler de tamamlandı. Sendikalar kendi taleplerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na sundu. Bu noktada yaklaşık 550 bin sözleşmelinin kadroya geçerek yeni mali ve sosyal haklara kavuşması bekleniyor. Ayrıca kamuya ait çağrı merkezi çalışanlarının da kapsama alınması planlanıyor. Böylece toplam sayı 600 bini bulacak. Bu noktada geçici işçilerin tam yıl çalışması ve tazminat hakkına kavuşması da sağlanacak.
4) ÜCRETTE KAYIP BİTİYOR
Çalışanların gelir vergisi dilimleri sebebiyle özellikle Eylül ayından sonra düşen ücretleriyle ilgili de tedbir alınıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığı bu konuda görüşmelerini sürdürüyor. Çalışma tamamlandığında vergi dilimleri yeniden belirlenerek ücret düşüşlerinin de önüne geçilecek.
VATANDAŞ NE İSTİYOR?
Bir yandan yasal çalışmalar devam ederken bir yandan da bazı kesimlerin talepleriyle ilgili çalışmaların da sonuçları bekleniyor. Birçok kesim kendi durumlarıyla ilgili gelişmeleri yakından izliyor.
Bize gelen yüzlerce mesajdaki taleplerden bazıları şöyle:
STAJ VE ÇIRAKLIK: İş hayatına stajyer veya çırak sigortasıyla başlayan vatandaşların bu girişleri ve primleri emeklilikte kullanılmıyor.
Çalışma Bakanı Vedat Bilgin bu konuyla ilgili bir çalışma başlattıklarını söylemişti.
Bu çalışma sonunda staj ve çıraklık sigortasının de durumu belli olacak. Vatandaşlar kendilerine borçlanma hakkı verilmesini istiyor.
EMEKLİLİKTE EŞİTLİK: Yine özellikle Bağ-Kurlu vatandaşların sorunu olan yüksek primlerle ilgili Çalışma Bakanı Vedat Bilgin bir açıklama yaparak emeklilikte standart getirilmesi gerektiğini ve bu konuda bir çalışma başlattıklarını söylemişti.
Bağ-Kur ile SSK primlerinin eşitlenmesi de birçok vatandaşın beklentisi arasında.
TAŞERON KADROSU: Taşeron kadrosu sırasında kadroya geçemeyen çalışanlar yeni kadro beklerken, belediye şirketlerinde kadroya geçen taşeron işçiler ise toplu sözleşme, ikramiye gibi haklarının olmadığını belirterek bu durumların düzeltilmesini istiyor.
ANNELERE BORÇLANMA: Annelerin doğum borçlanmaları sigortadan sonrası için geçerli oluyor. Ancak birçok kadın sigortalı işe başlamadan önce yaptıkları doğumlar için de borçlanma hakkı verilmesini bekliyor.
PRİM BORÇLANMA HAKKI: Birçok vatandaş emeklilik için yaş şartını tamamlamasına rağmen yeterli prime sahip değil. 60'lı yaşlardaki birçok vatandaş primlerini borçlanarak tamamlayıp emeklilik hakkı verilmesini bekliyor.
Yine 3600 ile kısmi emeklilikte de yaş şartının esnetilmesi talep ediliyor.
BAĞKUR TESCİL SORUNU: Geçmişte vergi mükellefi olmuş ancak Bağ- Kur kaydını yaptırmamış çok sayıda vatandaş bulunuyor.
Bu sigortalılar geçmiş günlerinin tescil edilmesini ve o günleri borçlanarak emeklilik hesaplarında kullanılmasını istiyor.
2000 YILI ÖNCESİ ALTIN DEĞERİNDE
Emeklilikte yaşa takılanlar heyecanla yeni düzenlemeyi beklerken, sigortalı çalışmaya 2000-2001 yıllarında başlayanlar da kapsama girmenin yolunu arıyor.
İşe giriş tarihini öne çekecek, prim gün sayısını artıracak formüller merak edilirken, 2000 öncesi çalışmalar altın değeri taşıyor.
İşte en çok merak edilen soruların yanıtları:
1) Emeklilikte aylığı artırmada 2000 öncesi primler neden altın değerinde?
SGK'ya bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor.
Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını yükseltiyor.
Bu nedenle de 1996, 1997, 1998 ve 1999'da yatırılan primler aylığı artırmada önem taşıyor.
Emekli aylığını artırmak için 2000 öncesi yüksek tutardan borçlanmakta fayda bulunuyor.
2) Askerlik borçlanması sigortalılığın başlangıç tarihini ne kadar öne çeker?
İş Kanunu'na göre, işe başlamadan önce askerlik yapanlar hem sigorta tarihini geriye götürebilir hem de prim gün sayısını artırabilir.
Şubat 2000'de sigortalı işe başlayıp askerliğini 1999 yılında yapan borçlanarak (düzenlemenin Bakanlığın işaret ettiği 8 Eylül 1999 öncesini kapsaması durumunda) emekli olabiliyor.
Örneğin 1994 yılında 550 gün askerlik yapan bir kişinin borçlanması durumunda sigorta başlangıcı bu gün sayısı kadar geri çekilmiş oluyor.
3) Yasadan sonra borçlanma yolunun kapatılması söz konusu olur mu?
8 Eylül 1999'dan önce işe başlayanların EYT kapsamında olacağı ifade ediliyor.
Bu tarihin kesinleşmesi halinde öncesi için borçlanma imkanı bulunuyor.
Bu yolun kapatılacağı ihtimali zayıf.
Askerlik borçlanması için yasada açık hüküm bulunmasında, yönetmelikle uygulamaya açıklık getirilmesinde yarar bulunuyor.
4) Staj sigortası EYT kapsamına alır mı?
Staj sigortasıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başladıkları tarih arasında doğum yapan kadınlar başlangıç tarihini borçlanma yaptığı gün sayısı kadar geri çekebilecek.
5) Borçlanma için yasayı bekleyelim mi?
Yasa teklifi en geç Aralık'ta Meclis'e gelecek. Borçlanma primleri Ocak'ta artacak.
Teklifin içeriğini gördükten sonra, ihtiyaç duyulan prim gün sayısı kadar yeni yıldaki artışa takılmadan borçlanmaya gitmek yararlı olacak.
6) Kasım 1999'da işe başladım, yıpranma payı emekliliği öne çeker mi?
2000 yılı öncesi, örneğin Kasım 1999 tarihinde fiili hizmet zammıyla çalışıldıysa yıpranma süresi geri çekilerek EYT kapsamına girilebilir.
