CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Emekli maaşını yüksek alabilirsiniz! Emekli maaşını yükseltmek için ne yapılmalı?
Her çalışanın en büyük hayallerinden birisi şüphesiz emekli olabilmek. Hemen hemen herkes ne zaman emekli olacağını, ne kadar maaş alacağını hesap ediyor. Çalışırken alınacak bazı tedbirler ile emekli maaşını artırmak mümkün. Bu duruma istinaden emekli adayları emekli maaşını yüksek almak için aramalar yapıyor. Peki, emekli maaşını yüksek almak için neler yapılmalı? Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem merak edilen bütün detayları açıkladı. İşte emekli maaşını fazla almanın formülü...
Her çalışanın hayali emekli olabilmek. Herkes ne zaman emekli olacağını, ne kadar maaş alacağını merak edip hesap yapıyor. Çalışırken alınacak bazı tedbirler ile de ileride alınacak emekli maaşını artırmak mümkün. Brüt maaşın yüksek olması bunlardan en önemlisi. Fakat şimdi size 1261 formülünden bahsedeceğim. 5510 Sayılı Yasa'yla tüm sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında toplanmış olsa da Bağ-Kur, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) ve Emekli Sandığı mensuplarının emeklilik hesaplamaları ayrı ayrı yapılıyor.
Haliyle alacakları maaş ve zamlar da bağlı olunan kurumlara göre değişiklik gösteriyor. Ancak son 3.5 yıl yani 1261 gün ile emeklilik statünüzü kendiniz değiştirebilirsiniz. Çünkü bir kişinin hangi kurumdan emekli olacağını son 3.5 yıldaki çalışmaları belirliyor.
ŞARTLAR DEĞİŞİYOR
Emeklilik tarihlerinden önceki son 7 yılın yarısından bir fazla olan 1261 gün çalışma hangi statüde gerçekleşmişse o statüden emekli olunur. Dolayısıyla 10 yıl Bağ-Kur'lu olarak çalışmış olsanız bile emekliliğinize 1261 gün kala SSK'lı olarak çalışmaya başlarsanız bu kurumdan emekli olabilirsiniz. Böylece Bağ-Kur'a göre daha yüksek maaş alma imkanınız doğar. Ayrıca daha erken maaşa kavuşursunuz. Buradaki 7 yıl geriye doğru takvim olarak değil sigortalı geçen 7 yıl olarak anlaşılmalı.
EŞİTLİK OLURSA
Yani 2000 ile 2004 yılları arasında çalışan biri daha sonra 2014 ile 2017 arasında 3 yıl daha çalışmışsa 7 yıl 2000'den başlıyor. Dolayısıyla bu 7 yıllık sigortalılık süresinde hangi kurumdan daha fazla çalışılmışsa yani 1261 gün hangi kurumda geçmişse o statüden emekli olunuyor. Eşitlik halinde ise son kuruma bakılıyor. 1 Ekim 2008 sonrasında sigortalı olanlarınsa tüm çalışma hayatına bakılıyor ve hangi kurumdan daha fazla prim ödenmişse orası emekliliği belirliyor.
ERKEN BAĞLANIR
Bir örnekle açıklayalım: Bay A 10.05.1992'de Bağ-Kur'lu olarak çalışmaya başladı. Bay A için emeklilik şartları 9000 gün (25 yıl) prim ödemek ve 53 yaşını tamamlamak. Bay A, eğer son 1261 günde Bağ-Kur yerine SSK'lı olursa bu kez ödeyeceği prim günü 5600'e düşecek ve daha erken emekli olacak. Eğer yaşı da müsaitse emekli olup 9.5 yıl daha fazla maaş alacak, üstelik maaşı Bağ-Kur emeklisine göre daha yüksek olacak.
YARIM GÜN İŞE TAZMİNAT VAR/ SİZDEN GELENLER
Part-time çalışanlarda kıdem tazminatı şartlarında değişiklik oluyor mu? Esin BEKER
Bu konuda bir yasal düzenleme yok. Ancak Yargıtay kararları var. Bir Yargıtay kararı şöyle: "Kısmi çalışma kanunda yer almasına rağmen, kıdemin nasıl belirleneceği, ihbar, izin gibi haklardan nasıl yararlanacağı, bu haklarla ilgili hesap şekli yine normatif olarak düzenlenmiş değildir. Konu, yargı kararlarıyla çözüme kavuşturulmaktadır. Buna göre, kısmi çalışma ister haftanın bir veya bazı günleri çalışma şeklinde gerçekleşsin, ister her gün birkaç saat şeklinde olsun, işçinin işyerinde çalışmaya başladığı tarihten itibaren bir yıl geçince kıdem tazminatı hakkının doğabileceği ve izin hakkı kazanacağı dairemizce kabul edilmiştir (Yargıtay 9.hd. 4.6.2001 gün 2001/6848 e, 2001/9525 k). Hesaplamada esas alınacak ücret ise işçinin kısmi çalışma karşılığı aldığı ücret olmalıdır."
SÜREYE DİKKAT
Eşim Mart 1987 doğumlu. Mart 2004'ten beri sigortası bulunmakta. 4350 gün sigorta primi var. Kendi isteğiyle işten ayrılıp tazminatını alabilmesi için hangi şartları doldurması gereklidir? Mehmet GÖRMEK
Tazminat için 25 yıl ve 4500 gün gerekiyor. Yani 2029'u beklemek zorunda.
İŞ KIYAFETİNİN ÜCRETİNİ İŞVEREN ÖDER
Bir giyim mağazasında satış elemanı olarak çalışmaktayım. Mağazada tek tip elbise giymek zorunda bırakılıyoruz. İşverenin bu şekilde dayatma yapması doğru mudur? Giyeceğimiz kıyafetin ücretini de kendimiz ödemek zorunda mıyız? (İsmi saklı)
İş Kanunu'na göre, işçinin, işverenin emir ve talimatlarına uyma borcu bulunmaktadır. İşyerinin özelliğinden dolayı belli bir kıyafet giyme zorunluluğu kuralı varsa, buna herkes uymak zorundadır. Bu dayatma olarak kabul edilmez. Ancak kıyafeti işveren verir, bunun ücretini ödemek zorunda değilsiniz.
3 YILDA 600 GÜN PRİM GEREKLİ
Emekliliğine 7 ay kalmış birisi işten çıkarılırsa işsizlik maaşı alabilir mi? İşsizlik maaşı alması için kaç prim gününü doldurmuş olması gerekiyor? Ayşegül TİTİZ
İşten kendi istek ve kusuru dışında çıkartılan herkes işsizlik maaşı alabilir. Ancak emekli olmak için işten ayrılırsanız, işsizlik maaşı alamazsınız. İşsizlik maaşı alabilmek için son 3 yılda 600 gün prim gerekiyor. Son 120 gün de aynı işyerinde olmanız lazım.
TAZMİNAT GÜNÜ GÜNÜNE HESAPLANIR
İşyerinden yeni emekli oldum. 14 sene, 8 ay bir çalışmam var. Tazminatımı 14 sene olarak mı alacağım? İbrahim NEHİR
Tazminat hesaplanırken günlük ücret üzerinden hesap yapılıyor. Dolayısıyla 14 sene 8 ay olarak hesap yapılır. Diyelim 10 gün daha var, bu 10 günün hesabı da yapılır.
EMEKLİLİK HESABI
01.01.1961 doğumluyum. 6016 günüm var. 29.06.1995 sigorta girişim. Emekliliğimde ne kadar maaş alırım? Ümmet BORAN
25 yıl, 56 yaş ve 5825 gün gerekiyor. Priminiz tamam, yaşınızda tamam. Yılınızın dolacağı 29.06.2020 tarihinde emekli olabilirsiniz. Ne kadar maaş alacağınız bugüne kadar ödenen primlere göre belirleniyor.
Eşim 1971 doğumlu. Şubat 2011 sigorta başlangıç tarihi. İbrahim BULUT
Eşinizin emeklilik şartları 7200 gün prim biriktirmek ve 58 yaşını doldurmak.
1965 doğumluyum. 2100 işgünü SSK prim ödemem bulunuyor. Uzun süre işyerim vardı fakat giriş ve prim ödemem olmadı. Emeklilik şansım var mı? Ne yapmam gerekiyor? Deniz Polat OKAN
Bu prim günüyle emekli olmanız mümkün değil. Eğer 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olduysanız en az 3600 gün ve 60 yaş gerekir. Ancak işe giriş tarihinizi yazmamışsınız. Geçmişte işyeriniz için Bağ-Kur'a kaydınız yoksa geriye doğru tecil imkanı da bulunmuyor.
Doğum tarihim 25.06.1971. Sigorta başlangıç tarihim 02.11.1998. 20 yıl, 6 ay, 25 gün hizmetim var. Yılmaz BODRUK
SSK şartlarına göre 25 yıl, 57 yaş ve 5900 gün şartlarınız bulunuyor. 3 şart da yerine gelmemiş. Bunları tamamlayınca emekli olursunuz.
ekonomi@takvim.com.tr
