CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
Emekliye 4'lü artış formülü
Temmuz ayı ile birlikte milyonlarca memur ve emeklinin gelirleri artacak. Ayrıca sosyal ödemeler ve kıdem tazminatı tavanı da değişecek. 6 aylık enflasyon artışının dışında 3 ayrı ilave zam konusu da gündemde. Peki kimler için hangi formüller düşünülüyor? Kök ve taban maaşlara seyyanen artış olacak mı? Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem detayları anlattı. İşte soruların cevapları...
Milyonlarca memur ve emekli 3 Temmuz'da açıklanacak enflasyon verisine kilitlenmiş durumda. 5 aylık enflasyonun yüzde 22.72 çıkmasından sonra haziran enflasyonu ile birlikte 6 aylık oran da belli olacak.
6 aylık oran SSK ve Bağ-Kur emeklisi için enflasyon artışını ifade ederken memurlar ve memur emeklileri için de farkın yüzde kaç olacağını ortaya koyacak.
Tahminler 6 aylık enflasyonun yüzde 25-30 bandında çıkması yönünde. Kesin veri 3 Temmuz'da açıklanacak oran ile belli olacak. Ancak enflasyon artışının dışında emekliler için farklı formüller de gündemde.
Bu açıdan bakıldığında 4 farklı artış söz konusu oluyor. Şimdi onlara tek tek bakalım.
6 AYLIK ENFLASYON
SSK ve Bağ-Kur emeklilerine Ocak ve Temmuz aylarında yani her 6 ayda bir oluşan enflasyon oranı kadar artış yapılıyor. Böylece maaşların enflasyon karşısında erimesinin önlenmesi amaçlanıyor. Bu temmuz ayında da SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 25-30 arasında oluşması beklenen 6 aylık enflasyon kadar artış alacak.
Memurlar ve memur emeklileri ise toplu sözleşme artışının üzerine enflasyon farkı alıyor. Ocak ayında yapılan yüzde 15'lik toplu sözleşmenin üzerinde oluşacak 6 aylık oran bu kesime fark olarak ödenecek. Ayrıca Temmuz'da yüzde 10 toplu sözleşme zammı da var.
REFAH PAYI İLAVESİ
Son dönemde 6 aylık enflasyon oranının üzerine hükümet tarafından refah payı adı altında bir ilave de yapılıyor. Ocak ayında 6 aylık enflasyonun üzerine 11.68'lik ilave yapılmış ve zam oranı yüzde 49.25'e çıkartılmıştı.
Temmuz ayında da bir refah payı ilavesi gündemde. Burada genel olarak 10-15 puanlık bir refah payı uygulanıyor.
Bu durumda emeklilerin artış oranı yüzde 35-40 bandına yükselmiş olacak. Ayrıca memur emeklileri ile SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranlarının eşitlenmesi de söz konusu olabilir.
Ocak ayında memur emeklilerinin oranı yüksek çıkmış SSK ev Bağ-Kur emeklilerinin zamları memurlar ile eşitlenmişti. Temmuz'da ise SSK ve Bağ-Kur zam oranları yüksek çıkacak. Bu durumda memur emeklilerinin oranlarının diğer kesimlerle eşitlenmesi söz konusu olabilecek.
TABAN MAAŞ
Pandemi döneminden bu yana emekliler için bir taban maaş uygulaması gerçekleşiyor. Böylece emekli maaşı çok düşük olan kesime hazineden seyyanen ödeme yapılarak aldıkları aylık artırılıyor. Bu uygulama olmasaydı bu gün 10 bin liranın altında aylık alan çok sayıda emekli olacaktı.
Burada kök aylıklar ödenen prim miktarlarına göre belirlendiği için asgari ücret üzerinden çalışan, ya da kısmi emekli olan veya malullük engel durumu gibi sebeplerle emekli olanların aylıkları da düşük oluyor. Bu yüzden bu kesimlerin aylıkları seyyanen ödemeyle tamamlanıyor.
Son olarak 7.500 TL olan taban maaş 10.000 TL'ye çıkartılmıştı. Böylece 10 bin TL'nin altındaki tüm aylıklar seyyanen ödemeyle 10 bin TL'ye tamamlanıyor. Bu zam döneminde de yeniden taban maaş belirlenmesi gündemde. Burada uygulanacak iki oran var. Birisi 6 aylık enflasyon diğeri ise emeklileri yapılacak refah payı dahil zam oranı.
Böylece 15 bin liraya kadar taban maaş çıkabilecek. Ancak emeklilerin geçim durumu ve piyasa şartları düşünülerek bütçe imkanları çerçevesinde yeni bir taban maaş belirlenirse bu durumda farklı rakamlar da olabilir.
SEYYANEN ÖDEME
Taban maaş yeniden belirlense bile yine bunun altında kalacak kök aylıklar bulunacak. Çünkü yapılan artışlar refah payı olsa da olmasa da kök aylığa yapılıyor. Bu durumda çalışırken az maaş aldığı için emekli aylığı da düşük olanlar açısından taban maaş artmaz ise sıfır zam tehlikesi de ortaya çıkıyor.
Gündemdeki taleplerden birisi de kök aylıklara seyyanen zam yapılması. Hatta bu konuda Türkiye Emekliler Derneği 15 bin TL'lik seyyanen artış talebini de açıklamıştı.
Bütün bu ilave artış formüllerine 3 Temmuz'daki enflasyon oranının belli olmasıyla karar verilecek. Hükümet ilave artış kararı alırsa bunun için Meclis'ten yasa çıkması gerekiyor. Yasa hızla çıkartıldığında emeklilerin ilave artışları maaş günlerine yetişiyor.
Yetişmediği takdirde ise ödemeler daha sonra belli bir takvimde yapılıyor.
