CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
NATO Zirvesi'nden flaş Rusya ve Çin kararı! Dünya için tehditler
Rusya-Ukrayna savaşı İspanya'nın başkenti Madrid'deki NATO Zirvesi'nde de gündem oldu. Rusya 2010'un ardından Avrupa için direk tehdit olarak gösterilirken, kritik zirvede Çin'in de ilk kez dünya düzeni için tehdit oluşturduğu dile getirildi.
Dünya günlerdir İspanya'nın başkenti Madrid'de düzenlenen kritik NATO zirvesini takip ediyor. Rusya-Ukrayna savaşının ana gündem maddesi olduğu zirveden çok önemli kararlar çıkarken gözler sadece Rusya'nın değil aynı zamanda Çin'in de üzerindeydi.
Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşı NATO zirvesindeki tartışmalara hâkim olurken, Çin de Batı ittifakının en endişe verici güvenlik endişeleri arasında yerini aldı.
Kritik zirvede NATO liderleri, Çin'in ilk kez dünya düzeni için oluşturduğu tehditle ilgili endişelerini dile getirdi.
NATO genel sekreteri Jens Stoltenberg dün yaptığı açıklamada, ittifakın ilk kez Pekin'in oluşturduğu tehditleri gelecekteki stratejisine rehberlik eden bir plana dahil etmeyi kabul ettiğini açıkladı.
Dünya Rusya-Ukrayna savaşına kilitlenmişken Çin, Hong Kong'un İngiltere'den Çin'e devredilmesinin 25. yıldönümü için hazırlanıyor. Fotoğrafta Çin lideri Xi Jinping'in Hong Kong'a gelmesini bekleyen güvenlik görevlileri görülüyor.
İLK OLARAK STOLTENBERG DİLE GETİRDİ
Öte yandan Stoltenberg "Çin bir düşman değil, ancak ciddi zorlukları temsil ediyor" dedi. NATO'ya göre, Pekin'in nükleer kuvvetler inşa etme, bilgisayar korsanlığı operasyonları ve Moskova ile giderek daha yakın ilişkiler kurma çabaları 'ciddi zorluklar' teşkil ediyor ve edecek.
Stoltenberg, "Artık bir stratejik rekabet çağıyla karşı karşıyayız... Çin, nükleer silahlar da dahil olmak üzere kuvvetlerini önemli ölçüde artırıyor ve Tayvan da dahil olmak üzere komşularına zorbalık yapıyor. Çin bizim düşmanımız değil, ancak temsil ettiği ciddi zorluklar konusunda net olmalıyız." sözlerini kullandı.
Çin lideri Xi Jinping, iktidara geldiğinden beri Batı dünyası ile amansız bir mücadele içinde (2014 yılında çekilen fotoğrafta Xi Jinping, Sri lanka Cumhurbaşkanı Mahinda Rajapaksa ile birlikte)
EN SON 2010 YILINDA OLMUŞTU
İttifakın son planı – veya stratejik konsepti – 2010 yılında kabul edilmiş ve Çin'den bahsetmemişti. Yeni politika, Rusya'nın güvenliğe yönelik en önemli ve doğrudan tehdit olmaya devam etmesine rağmen, Çin'in politikalarının NATO'nun çıkarlarına, güvenliğine ve değerlerine meydan okuduğunu belirtiyor.
Stratejik sonuç metni, "Çin Halk Cumhuriyeti'nin kötü niyetli hibrit ve siber operasyonları ve çatışmacı söylemi ve dezenformasyonu, müttefikleri hedef alıyor ve ittifakın güvenliğine zarar veriyor" diyor.
Sonuç metni ayrıca Çin'in Rusya ile ortak girişimlerinde "kurallara dayalı kuralları yıkmak" için derinleşen bir ortaklığa dikkat çekiyor. Bunlar arasında 'uzay, siber ve deniz alanları dahil olmak üzere uluslararası düzenler' yer alıyor.
NATO, Çin hükümetinin şeffaflığı artırmadan veya silah kontrolüne iyi niyetle girmeden ve "stratejik bağımlılıklar yaratmak ve etkisini artırmak" için ekonomik kaldıraç kullanmadan nükleer kapasitesini "hızla genişlettiği" konusunda da bir uyarı yaptı.
Çin, üçüncü uçak gemisini geçtiğimiz haftalarda törenle suya indirdi. Ülkenin güney eyaletlerinden Fucien'in adı verilen geminin tamamen yerli üretim olduğu açıklandı.
"DÜZENİ BALTALIYORLAR"
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Pekin'i "İnandığımız ve inşasına yardım ettiğimiz" kurallara dayalı düzeni baltalamakla suçladı. Blinken "Çin bir şekilde buna meydan okuyorsa, buna karşı çıkacağız" dedi.
Madrid'deki ilk NATO zirvesine katılan Avustralya başbakanı Anthony Albanese, Pekin ile Moskova arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesinin tüm demokratik ülkeler için bir risk oluşturduğu konusunda uyardı ve "Tıpkı Rusya'nın bir Rus ya da Sovyet imparatorluğunu yeniden yaratmaya çalıştığı gibi, Çin hükümeti de ister ekonomik destek yoluyla aynısını yapmaya çalışıyor" dedi.
Albanese, Avustralya'nın Çin'den "ekonomik baskıya" maruz kaldığını söyledi ve demokratik liderleri ticaret çeşitliliğini sürdürmeye çağırdı.
Çin ve Tayvan arasında süren gerilim yıllardır dünyayı diken üstünde tutuyor.
TÜM BATI DÜNYASI AYNI GÖRÜŞTE BİRLEŞTİ
Avustralya, Güney Kore, Japonya ve Yeni Zelanda, Hint-Pasifik bölgesine daha fazla odaklanmak için Madrid zirvesine davet edildi. Albanese'nin amacı, Rusya'nın Ukrayna'yı yasadışı işgaliyle meşgul olan NATO üyeleriyle bölgeyi ikinci bir stratejik rekabet tiyatrosu olarak yükseltmekti.
Yeni Zelanda başbakanı Jacinda Ardern, ilk NATO zirvesinde yaptığı konuşmada, Çin'in "daha iddialı" olacağı konusunda uyardı ancak daha fazla diplomatik katılım çağrısında bulundu. Yeni Zelanda, kısmen Çin ve Solomon Adaları arasında imzalanan bir güvenlik anlaşması nedeniyle, Pekin'in Güney Pasifik'teki artan varlığının ortasında, son zamanlarda tonunu sertleştirdi.
Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian ise bu açıklamalara NATO'nun "yeni bir soğuk savaş başlatmaya çalışmaktan" vazgeçmesi gerektiğini söyleyerek yanıt verdi.
Rusya'nın en büyük müttefiki olan Çin, Batı dünyası için tehdit olarak görülüyor.
ÇİN'DEN JET YANIT!
Zhao Lijian "Avrupa'yı karıştırdıktan sonra Asya'yı ve dünyayı karıştırmaya çalışmayı bırakın" dedi ve NATO'ya "Yapmaları gereken şey, soğuk savaş zihniyetinden, sıfır toplamlı oyunlarından ve düşman yaratan şeyleri yapmaktan vazgeçmek." diyerek seslendi.
İngiltere başbakanı Boris Johnson zirveye giderken, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin, Çin'in Tayvan'a karşı olası eylemi konusunda ekstra teyakkuz ve ihtiyat gereğini gösterdiğini söylemişti.
Johnson açıklamasında "Bence dünya çapındaki ülkeler Avrupa'daki olayları okuyamıyor ve sınırlar zorla değiştirilirse dünyanın boş boş duracağı sonucunu çıkaramıyor" dedi. "Ukrayna'dan aldığımız en önemli derslerden biri bu." ifadelerine yer verdi.
İNGİLTERE: NE KADAR HIZLI, O KADAR İYİ
İngiltere dışişleri bakanı Liz Truss da işgalden bu yana Ukrayna için önemli bir gereklilik olan savunma silahları konusunda Tayvan'a yardım etmek için daha hızlı eylem çağrısında bulunarak daha açık bir ifade kullandı.
Truss "İşleri daha önce yapmalıydık, Ukrayna'ya daha önce savunma silahları tedarik etmeliydik. Bu dersi şimdi Tayvan için almalıyız. Gönderdiğimiz her ekipman parçası için aylarca eğitim alınıyor, bu yüzden ne kadar erken yaparsak o kadar iyi." dedi.
