CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
ABD ile Çin arasındaki gerilim tırmandı! 'Nancy Pelosi Tayvan'a gelirse uçağını düşürürüz'
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin ağustosta yapmayı planladığı iddia edilen Tayvan ziyareti, ABD ile Çin arasındaki gerilimi tırmandırıyor. ABD'ye gözdağı veren Çin'in askeri tatbikat yapması ve hatta Pelosi'nin uçağının düşürülebileceği iddiaları "Yeni bir savaş kapıda mı?" sorusunu gündeme getirdi.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin ağustosta yapmayı planladığı öne sürülen Tayvan ziyareti, birkaç gündür ABD ile Çin arasındaki gerilimi tırmandırıyor.
"South China Morning Post" gazetesinin haberine göre, ABD donanmasına ait Ronald Reagan savaş gemisi, harp filosuyla Güney Çin Denizi'nde egemenlik tartışmalarına konu olan Spartly Adaları'nın 185 kilometre güneyinde seyrediyor.
Hafta başında güdümlü füze taşıyan bir destroyer ve kruvazör ile Singapur'dan ayrılarak kuzeydoğu yönünde Güney Çin Denizi'ne doğru hareket eden filonun varış hedefine ilişkin açıklama yapılmazken, söz konusu doğrultuda ilerlemesi halinde Tayvan'a ulaşacağı öngörülüyor.
Bu ziyareti desteklemeyen Çinli yetkililer hafta içinde ABD'ye art arda uyarılarda bulundu.
"South China Sea Brief" adlı bloğun yazarı Vietnamlı deniz güvenliği uzmanı Duan Dang, kişisel Twitter hesabında, bir "Tip 052D" destroyer ve bir "Tip 054A" fırkateynin olduğu iki Çin savaş gemisinin, ABD uçak gemisinin 27 kilometre ve 25 kilometre yakınında görüldüğüne dair deniz takip verilerini paylaştı.
Öte yandan bölgede iki ülkenin savaş ve keşif uçaklarının arttığı dikkati çekiyor. Duan, ABD uçak gemisinin Singapur'dan demir aldığı 26 Temmuz'da Çin'in Spartly Adaları'nda uçak pisti inşa ettiği Fiery Cross resifine bazı savaş uçaklarını konuşlandırdığını bildirdi.
Uçakların bir süre sonra kuzeye uçarak üslerine döndüğünü kaydeden Duan, Çin ordusunun Pelosi'nin ziyareti halinde Güney Çin Denizi'nde gerginliği tırmandırabileceğine dair bir mesaj olduğunu yorumunu yaptı.
Bu arada Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması, ülkenin güneyindeki Guangdong eyaleti açıklarında rutin tatbikata başladı.
Çin Deniz Güvenliği İdaresi, tatbikat nedeniyle Güney Çin Denizi'nin Makau'nun 89 kilometre güneyine kadar olan bölgenin yarın gemi trafiğine kapatılacağını bildirdi. Vietnam'a komşu Tonkin Körfezi de topçu talimi nedeniyle salı ve çarşamba günleri seyre kapatılacak.
Associated Press (AP) haber ajansına konuşan ABD'li yetkililer, henüz doğrulanmayan ziyaretin yapılması halinde, "ABD ordusunun Hint-Pasifik bölgesindeki güçlerinin ve harp vasıtalarının hareketini artıracağını", "Pelosi'nin Ada'ya ulaşabilmesi için savaş uçakları, gemiler, keşif araçları ve diğer askeri sistemleri kullanarak iç içe geçen koruma halkaları oluşturacağını" bildirmişti.
ABD'li yetkililer, Çin'in, Pelosi'nin ziyaret kararı alması halinde, Tayvan çevresine uçak gemisi yollayarak uçuşa yasak bölge oluşturabileceğini, savaş uçaklarıyla Pelosi'nin Ada'ya inmesini engelleyebileceğini ihtimal dahilinde görüyor.
Beyaz Saray güvenlik yetkililerinin, ziyaret ile ilgili kaygıları olduğu, uluslararası basındaki haberlere yansımıştı. Biden, Pelosi'nin ziyaretiyle ilgili, "Ordu, iyi bir fikir olduğunu düşünmüyor." ifadesini kullanmıştı.
Olası hazırlıklara rağmen flaş bir açıklamada bulunan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Direktörü John Kirby, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'a yapacağı ziyaret öncesi bu bölgedeki askeri hareketliliğin arttığına ilişkin somut bir kanıt görmediklerini söyledi.
Kirby, ABD'nin yakın zamanda Ukrayna için yeni bir askeri yardım paketi açıklayabileceğini kaydetti.
John Kirby, Pelosi'nin gelecek ay yapmayı planladığı iddia edilen Tayvan ziyareti öncesinde Çin ve ABD ordularının bölgedeki hareketliliğinin arttığına ilişkin haberlerin sorulması üzerine, "Tayvan'a karşı askeri hareketliliğin arttığına yönelik fiziki, somut bir kanıt görmüyoruz." dedi.
Öte yanda Çin medyasında ve bazı Çin siyasilerden savaş açıklamaları gelmeye devam ediyor. Çin Halk Komünist Partisi ve yayın organı Halkın Günlüğü'nde özel yorumcu olarak görüş bildiren Hu Şijin, Pelosi'nin ziyaretiyle ilgili, "Eğer Nancy Pelosi ve ona eşlik eden savaş uçakları uyarılarmızı dikkate almazsa önce uyarmaya devam ederiz. Ancak Tayvan'a yaklaşmaya devam ederlerse o zaman hem Pelosi hem de çevresindeki savaş uçaklarını vururuz" dedi.
Yayın Organı Halkın Günlüğü bunun dışında "Sonra Uyarmadı Demeyin" başlıklı bir haber de yayımladı.
82 yaşındaki Pelosi'nin nisanda Tayvan'a yapmayı planladığı ziyaret, Kovid-19'a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin "tek Çin" ilkesinin tanımladığı "kırmızı çizginin aşılması" anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu.
Ziyaretin gerçekleşmesi halinde Pelosi, 25 yıl aradan sonra Ada'yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olacak. Daha önce, 1997'de Newt Gingrich, bu görevi yürütürken Tayvan'ı ziyaret etmişti.
İkinci Dünya Savaşının ardından çıkan iç savaşta Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 1949 yılında iktidarı ele geçirerek Çin Halk Cumhuriyeti'ni kurması üzerine Çin Milliyetçi Partisi üyeleri Tayvan'a yerleşerek 1912 yılında kurulan Çin Cumhuriyeti'nin Tayvan'da devam ettiğini ileri sürüp bağımsızlık ilan etmişlerdi.
Tayvan temsilcileri, Çin tarafının bunu kabul etmemesine rağmen 1971 yılına kadar Birleşmiş Milletler'de (BM) Çin'i temsil etmişti. Ancak 1950'li ve 1960'lı yıllarda pek çok ülke Tayvan'daki Çin Cumhuriyeti yerine Çin Halk Cumhuriyeti ile ilişki kurunca Tayvan'ın uluslararası alandaki yeri belirsiz bir hale düştü.
Pekin yönetimi ise 'Tek Çin' ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi toprakları olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle de Tayvan'ın dünya ülkeleriyle ilişkiler kurmasını istemiyor. ABD ise son zamanlarda Tayvan'a destek verdiğine yönelik söylemleriyle gündeme geliyor.
