CANLI YAYIN
A HABER GALERİ
2021 yılında dünyayı neler bekliyor? Tüm gözler ABD ve Çin'e çevrildi | Ticaret savaşı, koronavirüs, kuraklık...
2020 yılı, Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının yol açtığı ekonomik daralmanın yanı sıra savaşlar ve kuraklık nedeniyle yoksul ülkelerin daha da yoksullaşmasına sahne oldu. 2021 yılında koronavirüs salgınına çare bulunması beklenirken, ticaret savaşlarının alevlenmesi ve çatışma bölgelerinde hareketliliğin artması bekleniyor. Dünyada 2021 yılının sıcak gündem maddeleri de şöyle sıralandı.
Dünyada 2020 yılı, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının yol açtığı ekonomik daralma ve azalan üretimin yanı sıra savaşlar ve kuraklık nedeniyle yoksul ülkelerin daha da yoksullaşmasına sahne olurken, 2021'de ticaret savaşlarının yeniden alevlenmesi ve çatışma bölgelerinde hareketliliğin artması bekleniyor.
2021'de Suriye, Filistin-İsrail, Doğu Akdeniz, Afganistan, Yemen, Etiyopya, Libya gibi kriz ve çatışma bölgeleri gündemde kalmayı sürdürecek.
Yanı sıra başta Çin ve ABD arasında olmak üzere ticaret savaşlarının yeniden alevlenmesi ve birçok ülkenin siber saldırıya uğraması öngörülüyor.
Yeni yılın ilk günlerine aşıların, Kovid-19'un mutasyona uğrayan türüne karşı etkili olup olmayacağı tartışmaları damgasını vururken, salgının sadece ekonomik alanda değil askeri güç dengesinde de birtakım değişimlere yol açacağı, krizi çabuk atlatan ülkelerin ekonomide olduğu kadar askeri alanda da etkinliğini artıracağı ifade ediliyor.
Uluslararası Para Fonuna (IMF) göre, Kovid-19'a karşı sağlanan devlet yardımları ve teşvikler sebebiyle dünyanın sanayileşmiş veya gelişmekte olan 20 ekonomisinden oluşan G20'de, 2021 için bütçe açıklarının büyüyeceği belirtiliyor.
Birleşmiş Milletler'in (BM) hazırladığı bir rapor, 2021'de "Deepfake" ve "5G" üzerinden devlet kurumları, özel şirket ve şahıslara yönelik siber saldırıların yoğunlaşacağını, ülkelerin bu saldırılara karşı siber savunma orduları geliştireceğini ortaya koyuyor.
FIRAT'IN DOĞUSU YİNE ISINABİLİR
ABD ve Rusya YPG/PKK konusunda taahhütlerini yerine getirmez ise Fırat'ın doğusu yine ısınabilir.
Suriye'de İdlib ve YPG/PKK'nın işgalinin sürdüğü kuzeydoğu bölgelerinin, 2021'de gündemdeki yerini koruması bekleniyor. Esed rejimi güçleri ve İran Devrim Muhafızları'nın seferber ettiği terörist gruplar, 2020'nin son aylarında İdlib cephe hatlarına büyük yığınaklar yaptı.
Türkiye ve Rusya'nın, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Bahar Kalkanı Harekatı sonrasında vardığı mutabakat, rejim güçleri tarafından aşındırılmaya çalışılıyor.
Rusya, Türkiye'den diplomatik ve askeri kanallar üzerinden M4 yolunun güneyinde kalan sahadan çekilmesini isterken, Türkiye bu alanda askeri pozisyonunu sağlamlaştırarak böyle bir çekilmenin söz konusu olmayacağını gösterdi.
ABD ve Rusya'nın YPG/PKK konusunda Türkiye'ye verdikleri taahhütleri yerine getirmemesi, 2021'de Fırat Nehri'nin doğusunun yeniden ısınmasına neden olabilir. Türkiye, iki ülkeye, YPG/PKK'nın, sınırın 30 kilometre gerisine çekileceğine dair verdikleri sözü yerine getirmeleri gerektiğini her fırsatta hatırlatıyor.
BIDEN DÖNEMİNDE ABD!
ABD'de Biden döneminde uluslararası iş birliğine odaklanılacağı düşünülüyor.
Dünyanın en büyük ekonomisi ve askeri gücü olmayı sürdüren ABD'de 2020'de ırkçılık karşıtı protestolar, Kovid-19 salgını sürecinde artan işsizlik, kapanmaya karşı çıkan gruplar ve seçim sonuçlarına itirazlar, yağmalara varan sosyal patlamalara neden oldu.
ABD Kongresi binasının 6 Ocak'ta göstericiler tarafından işgal edilmesi, 2021'de iç siyasette zor bir dönemin yaşanabileceğine işaret ederken, dış politikada Trump'ın "Önce Amerika" söyleminin, ABD'yi yalnızlaştırdığını savunan 46. Başkan seçilen Joe Biden, "Başka uluslarla çalışmak bizi enayi yerine koymaz" diyerek, yeni dönemde izleyecekleri siyasetin işaretini verdi.
Biden döneminde önemli başlıklardan biri transatlantik ilişkileri olacak. Yeni yönetimin, Paris İklim Anlaşması ve İran ile nükleer anlaşma konusunda olumlu bir gündeme sahip olduğu belirtiliyor.
Trump ile Biden'in muhtemelen hemfikir olduğu tek konu ise yükselen Çin tehdidi. Biden'ın Çin'in teknoloji şirketlerine yönelik baskıları artırması ve insan hakları ihlallerini gündeme getirmesi, ayrıca nükleer faaliyetleri konusunda Kuzey Kore'ye baskı kurması bekleniyor.
Rusya'nın saldırganlığına karşı NATO'nun askeri kabiliyetlerini daha etkili kullanması gerektiği görüşünü taşıyan Biden'e göre, uluslararası normları ihlal ettiği için Rusya bedel ödemeli.
Türk Amerikan ilişkilerinde Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) liderinin iadesi, Pentagon'un PYD/YPG'ye desteği, Türkiye'ye yönelik S-400 yaptırımları ve Türkiye'nin F-35 savaş uçağı programından çıkartılması konuları, Biden yönetiminin önünde çözüm bekleyen sorunlar olarak sıralanıyor.
Suriye'de daha aktif politika izlemesi, Rusya'yı dengeleyecek adımlar atması beklenen Biden, Yemen'de Suudilere verilen desteğin geri çekileceğini, silah anlaşmalarının da kendi prensipleriyle çelişmeyecek şekilde yapılacağını söylüyor.
Arap ülkelerinin İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesini destekleyen Biden'ın, ABD büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınmasından vazgeçmesi ise beklenmiyor. "Yüzyılın Anlaşması" projesine karşı çıkan ve iki devletli çözümden yana olduğunu dile getiren Biden'ın, Filistin'e kesilen yardımlarını yeniden başlatması da öngörülüyor.
GÖZLER LİBYA'DA
Libya'da Hafter etrafındaki milis kuvvetlerin dağılma ihtimali güçleniyor.
Türkiye'nin BM'nin tanıdığı Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) "Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası" ve "Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası" ile destek vermesinin ardından 2020'de darbeci general Halife Hafter'in ülkenin tamamında kontrolü ele geçirmesine engel olundu.
2021'de Türkiye'nin Libya'daki meşru hükümete askeri desteğini devam ettirmesi ve siyasi çözüm girişimlerini artırması, UMH karşısında yeterli güce sahip olmadığı bilinen Hafter'in etrafındaki milis kuvvetlerin dağılma ihtimalini güçlendiriyor.
24 Aralık 2021'de yapılması planlanan seçimler ve yeni anayasa çalışmaları, ülkede barışın sağlanmasına dair beklentileri yükseltiyor.
Rusya, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Fransa'nın desteklediği Hafter ve Libya konusunda Biden döneminde ABD'nin izleyeceği politika da merak konusu.
