İşte 2025 bütçesinin detayları! Toplumun her kesimini kucaklayacak
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından açıklanan ve TBMM’ye sunulan 2025 yılı merkezi yönetim bütçesinin detayları belli oldu. 2025 Yılı Merkezi Bütçe Teklifi'nin görüşmeleri 30 Ekim 2024'te yapılacak. İşte bütçe teklifindeki bazı başlıklar...
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda 22 Ekim 2024 tarihinde Yılmaz tarafından sunulacak 2025 Yılı Merkezi Bütçe Teklifi'nin görüşmeleri 30 Ekim 2024'te yapılacak. 31 Ekim'de TBMM bütçesiyle başlayacak olan komisyon görüşmeleri, 29 Kasım'da Cumhurbaşkanlığı bütçesiyle sona erecek. Bütçe teklifi, Aralık ayında TBMM Genel Kurulu'nda görüşülerek yasalaştırılacak.
Bütçe teklifindeki bazı başlıklar özetle şöyle:
BAĞIMLILIKLA MÜCADELE
Sabah Gazetesi'nden Önder Yılmaz'ın haberine göre 2025 yılı merkezi yönetim bütçesinden ailenin korunması ve güçlendirilmesi için 16.6 milyar TL, bağımlılıkla mücadelesi için 11.8 milyar TL, çocukların korunması için 41 milyar TL, engellilerin toplumsal hayata katılımı için 192.2 milyar TL, yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşmaya 362 milyar TL ödenek ayrıldı.
ULAŞIM YATIRIMLARI ÖNE ÇIKTI
Demiryolu ulaşımına 305.2 milyar TL, deniz ulaşımına 5.6 milyar TL ve karayolu ulaşımına 329.8 milyar TL harcanacak.
ULUSAL SAVUNMA VE GÜVENLİK
Tarım programlarına 358.1 milyar TL, tedavi edici sağlık programlarına 826.7 milyar TL, temel eğitim için 774.2 milyar TL, toplum güvenliğine 643.2 milyar TL, ulusal savunma ve güvenlik için 902.8 milyar TL, uzay ve havacılık programlarına 5 milyar TL ödenek verilecek.
ÖTV'DEN 2.1 TRİLYON GELİR
Hükümetin hedeflediği 12.6 trilyon TL'lik vergi gelirleri arasında, 2.1 trilyon gelir vergisi ve 1.7 trilyon kurumlar vergisi beklentisi bulunuyor.
2.1 trilyon TL özel tüketim vergilerinden (ÖTV), 538.1 milyar TL petrol ve doğalgaz ürünlerinden, 818.8 milyar TL motorlu taşıtlar vergisinden (MTV), alkollü içkilerden 170.7 milyar TL, tütün mamullerinden 455.6 milyar TL, kolalı gazozlardan 17.6 milyar TL vergi tahsili gerçekleştirilecek.
ŞANS OYUNLARI
Bütçeye, 56.5 milyar TL şans oyunlarından, 45.2 milyar TL özel iletişim vergisinden, 29.3 milyar TL dijital hizmet vergisinden, 19.1 milyar TL konaklama vergisinden, 282.5 milyar TL harçlardan ve 122.4 milyar TL tapu işlemlerinden gelir sağlanacak. Pasaport ve konsolosluk vergilerinden 18.3 milyar TL, yurtdışı çıkış harçlarından 8.6 milyar TL gelir elde edilecek.
BAĞIŞ HIZ KESMEYECEK
Alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirler toplamının 59.9 milyar TL'ye ulaşması bekleniyor. * Bütçede faiz gelirleri toplamının 319.8 milyar TL olması hedefleniyor.
CEZALARDAN MİLYARCA TL
261.7 milyar TL para cezalarından gelir gelmesi hesaplanıyor. Bunların 44.7 milyar TL'si idari cezalardan, 68.7 milyar TL'si trafik cezalarından elde edilecek.
TAŞINMAZ SATIŞINDA HEDEF 18.4 MİLYAR TL
Devlet, gelecek yıl aralarında 411 Milyon TL'lik lojman satışı başta olmak üzere, sosyal tesis ve arazilerin de bulunduğu taşınmazlardan yaklaşık 18,4 milyar lira gelir elde etmeyi hedefliyor. Bu kapsamda, taşınmaz kiralardan 7 milyar 93 milyon 67 bin TL, taşınmaz satışlarından ise 11 milyar 261 milyon 193 bin TL'lik gelire ulaşılması hedefleniyor. Gelecek yıl taşınmaz satışları kapsamında en fazla gelir 6 milyar 19 milyon 545 bin lirayla arazi satışlarından elde edilecek.
BİNEK OTOMOBİLDEN KAMYONA 3 BİN 374 TAŞIT
2025 yılı bütçesinde 20'si Cumhurbaşkanlığı olmak üzere kamuya binek otomobilden kamyona kadar 3 bin 374 adet taşıt alınması öngörüldü. En çok taşıt alınacak kurumların başında ise 831'i ambulans olmak üzere toplam 911 araçla Sağlık Bakanlığı geldi. İkinci sırada ise 711 araçla Emniyet Genel Müdürlüğü ve üçüncü sırada da 500 araçla Hazine ve Maliye Bakanlığı yer aldı.
MEMURUN FAZLA MESAİ ÜCRETİ BELLİ OLDU
Devlet memurlarının saat başına fazla mesai ücretleri, yeni yılda yüzde 36.7 artarak, 10 lira 10 kuruştan 12 lira 80 kuruşa çıkacak. Bakanlıkların özel kalem müdürlüklerinde çalışan makam şoförleri dahil tüm personele ayda 90 saati, genel müdürlüklerin merkez teşkilatlarında görevli şoförlere de 60 saati geçmemek üzere yeni yılda 10 lira 70 kuruş yerine 13 lira 60 kuruş fazla mesai ücreti ödenecek.
HARCIRAHLAR TUTARLARI YENİDEN BELİRLENDİ
Harcırah Kanunu uyarınca verilecek yurt içi gündelik ve tazminat tutarları da yeniden belirlendi. Yeni yılda TBMM Başkanı ve Cumhurbaşkanı yardımcılarına ödenecek yurt içi gündelik tutarı 500 liradan 715 liraya yükselecek. Anayasa Mahkemesi Başkanı, bakanlar, Genelkurmay Başkanı, milletvekilleri, kuvvet komutanlar için bu rakam, 480 liradan 686 liraya çıkacak.
PANSİYON ÜCRETLERİ
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarının pansiyon ücretleri yeni yılda ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında 39 bin lira, özel eğitim okullarında 52 bin 750 lira, mesleki eğitim kurumlarında 43 bin 750 lira olarak tespit edildi. İlköğretim kapsamındaki özel eğitim okullarında söz konusu ücretler 52 bin 750 lira olacak.
KAMU PERSONELİNE 3,5 TRİLYON TL ÖDEME
Kamu idareleri personeline gelecek yıl genel bütçenin yüzde 23.6'sına denk gelen 3,5 trilyon TL nakdi ödeme yapılması planlanıyor. Milli Eğitim Bakanlığı, personel giderleri için 1 trilyon 30 milyar 744 milyon lira ile bütçeden en fazla payı aldı.