Merkez Bankası'nda faiz kararı için kritik hafta! Gözler Hafize Gaye Erkan ve PPK üyelerinde | Merkez Bankası faiz artıracak mı?
Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine Mehmet Şimşek'in getirilmesi ve Merkez Bankası Başkanlığı koltuğuna da Hafize Gaye Erkan'ın oturmasının ardından kritik bir haftaya girildi. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu perşembe günü toplanacak. Ekonomistler yüzde 8,5 olan politika faizinin artmasını beklerken; A Haber canlı yayınına katılan Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, bu toplantıda kararın pas geçilerek artışın bayram sonrasına bırakılabileceğini söyledi.
Merkez Bankası Başkanlığı'na Hafize Gaye Erkan'ın atanmasının ardından kritik bir haftaya giriliyor. Bu hafta perşembe günü Para Politikası Kurulu (PPK) toplanacak. Yüzde 8.5 olan faizin arttırılmasına kesin gözüyle bakılıyor ancak ne kadar arttırılacağı konusunda farklı tahminler yapılıyor. PPK yeni bir atama yapılmazsa 2 eksik üyeyle toplam 5 kişiyle toplanacak. Olası bir politika faizi artışı en fazla kredi kartlarına uygulanan faiz ile taksit avansa uygulanan faizi etkileyecek.
POLİTİKA FAİZİ NE KADAR ARTAR?
2021 yılı mart ayında politika faizi yüzde 19'du. İlk indirim 23 Eylül 2021'de geldi. Önce yüzde 18'e indirilen politika faizi yıl sonunda yüzde 14'e kadar geriledi. 2022 yılının ilk yedi ayında da politika faizi sabit bırakılırken, ilerleyen aylarda kademeli olarak düşürüldü ve kasım ayında yüzde 9'a indi. Bu yıl da şubat ayında politika faizi yüzde 8.5'e düşürüldü. Hürriyet'in haberine göre bu haftaki kararla politika fazinin yüzde 10-12 seviyesine ya da yüzde 19-20'lere çıkarılacağı tahminler arasında yer alıyor.
Politika faizinin yüzde 16'ya çıkarılması halinde yapılan tahmini hesaba göre aylık kredi kartı faizi yüzde 2.05'e yükselecek. Bu oran taksit avansı da etkiliyor. Bu durumda gecikme faizi de yüzde 2.35'e yükselecek. Politika faizi yüzde 19'a yükselirse, kredi kartı azami faiz oranının yüzde 2.33 civarına yükselmesi bekleniyor.
Bu durumda gecikme faizi de 2.63 civarına çıkacak. Merkez Bankası'nın yayımladığı bankaların uyguladığı ortalama faiz oranlarına göre 9 Haziran haftasında ihtiyaç kredisi faizi yüzde 40.02 düzeyinde bulunuyor. Taşıt kredisi yüzde 32.57, konut kredisi yüzde 18.14 ve ticari TL kredi faizi de ortalama yüzde 14.91 seviyesinde bulunuyor.
KREDİ KARTLARINDA UYGULAMA
Kredi kartlarına uygulanan azami faiz için esas alınan referans faiz oranında belirleyici olan politika faiz oranı. Kredi kartı işlemlerinde ve gecikme işlemlerinde uygulanacak faiz de referans faizin üstüne bazı eklemelerle bulunuyor. Şu anda referans oran yüzde 0.81, kredi kartı faiz oranı yüzde 1.36, gecikme faizi de yüzde 1.66. Politika faizi yüzde 15'ler civarına çıkarılırsa kredi kartlarına uygulanan faiz aylık yüzde 2 sınırına dayanacak.
7 KİŞİLİK PPK'DA 2 ÜYE EKSİK
Para Politikası Kurulu, 7 üyeden oluşuyor. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan dışında Emrah Şener, Mustafa Duman, Taha Çakmak ve Elif Haykır Hobikoğlu üye olarak bulunuyor. PPK'da Elif Haykır Hobikoğlu Banka Meclisi'nde üyelik yapıyor. Şener, Duman ve Çakmak Merkez Bankası'nda başkan yardımcılığı görevini yürütüyor. PPK son olarak 2021 yılının ağustos ayında 7 kişiyle toplandı. Geçen yıl ekim ayından itibaren ise 5 üyeyle toplantı yaptı.
KARAR BAYRAM SONRASINA BIRAKILIR MI?
A Haber canlı yayınına katılan Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, bu toplantıda kararın pas geçilerek artışın bayram sonrasına bırakılabileceğini söyledi.
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem: Türkiye o modelden vazgeçmiş değil. Öyle yorumlar oluyor Mehmet Şimşek Bey geldi 180 derecelik bir dönüş olacak diye. Hayır Türkiye yatırımı üretimi önceleyen ihracatı önceleyen ki Sayın Cumhurbaşkanı konuşmasında o hedefleri koydu ve sonuçta da istihdam oluşturan bir modelle devam edecek. Bu model ne işe yaradı? Pandemi sonrası Türkiye istihdamını korudu herkes iş buldu. İstihdamda cumhuriyet tarihinin en yüksek noktalarına geldik.
Şimdi her yiğidin bir yoğurt yiyişi var başka enstrümanlar var faiz da bunlardan birisidir. Artırılabilir sonra başka enstrümanlar kullanılabilir ama her zaman söylediğimiz Türkiye'nin yüksek faizle değil düşük faizle, yüksek faiz kimseye kazandıran bir şey değil ama belli dönemlerde o dönemin gereği bazı kararlar alınabilir.
Ben bu hafta şimdi ekonomistlere bir anket yaptılar oradaki bir medyan var ortalama 10 baz puan artırılacak 30 diyen de var 3 artıracak diyen de var. Ama ben 10,75'lik bir artış medyanı ortalaması diyelim.
"PAS GEÇEBİLİR"
Beklentim böyle bir beklenti içinde değilim ama pas da geçebilir. Netice itibariyle henüz daha çerçeve çizilmedi mesela Bankalar Birliği ile Merkez Bankası'nın buluşması 23'üne ertelendi yani toplantıdan bir gün sonraya toplantıdan bir gün sonra da 9 günlük bir tatil başlayacak. O yüzden de ben temmuzda 6 aylık enflasyonu görüp temmuzun 5'inde ondan sonra Merkez Bankası'nın faizle ilgili bir karar alacağını düşünüyorum.