CANLI YAYIN
Emeklilikte yaşa takılanlar için geri sayım sürüyor! Yasadaki detaylar EYT kapısını aralıyor | Bu tuzağa sakın düşmeyin
Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesinin şubat ayı itibariyle yürürlüğe girmesi beklenirken İş Kanunu'ndaki bazı kritik detaylar EYT kapısı açabiliyor. Sigortasız çalışan herkes hizmet tespit davası açabilir. İşte EYT kapısını aralayan detaylar.
Primi yatırılmayanlar için 3 başlıkta dava yolu açık bulunuyor. Buna göre, 8 Eylül 1999'a kadar bir girişi olup ancak primi yatırılmayanlar için dava kapısı açık bulunuyor.
İşe giriş tarihi, "çırak, stajyer" olunmadığı halde bu statü ile gösterildiyse ya da Eylül 1999'dan önce işe başlanmasına karşın 2000'den sonra sigorta girişi yapıldıysa zaman aşımı süresi işlemez, dava açılabilir.
Çalışılan işyerinde en az bir sigortalı çalışanın şahitliği ile dava kazanılabilir. Hizmet tespit davaları yaklaşık 2 ayda sonuçlandırılır. Hak düşürücü süre sigorta yapılıp primlerin yatırılmadığı ya da müfettiş incelemesi ile belgelendirilen durumlarda işlemez. Bunlara ilaveten bir de önce sigortasız çalıştırıldığı işyerinde daha sonra sigorta yapılan işçilerde 5 yıllık süreye bakmadan geriye doğru tescil davası için başvurulabilir.
Örneğin 1998 yılında işe başlayıp SGK'ya sigorta bildirimi yapılmasına karşın ilk prim ödemesi aynı işyerinde 2000 yılında başlatıldı. Kuruma başvurularak ilk işe giriş tarihinin fiilen çalıştığı tarihin olması gerektiğini belirterek sigorta başlangıç tarihi düzeltilmesi talep edilebilir. Olumsuz yanıt durumunda da hizmet tespit davası açılabilir.
Sabah Gazetesi'nden Hazal Ateş'in haberine göre EYT kapsamında emekli aylığı bağlanmasını sağlayacak bazı kritik detaylara yönelik merak edilen soruların yanıtları şöyle:
1-SİGORTASIZ ÇALIŞILAN YILLARA YÖNELİK DAVA AÇMA SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
Sigortalılığın başlangıcı, kişinin kurum kayıtlarına geçen ilk işe giriş bildirgesindeki yazılı tarihtir. Bir işyerinde 2 yıl sigortasız çalıştıktan sonra işten çıkarılan personel için beş yıllık hak düşürücü süre işten tarihten ayrıldığı günden itibaren başlar. Diğer yandan 2 yıl sigortasız çalıştırıldıktan sonra sigortası yapılıp 10 yıl daha çalıştırılan kişi 2022 tarihinde işten çıktıysa 2027 yılının sonuna kadar sigortasız çalıştırıldığı dönem için dava açabilir. Kesintisiz çalışmanın bittiği yılın sonu başlangıç kabul ediliyor.
2- Sigorta girişim 1997 olmasına karşın prim başlangıcım 2001 görünüyor. Bu durumda hizmet tespiti için dava açma hakkım var mı?
Çalıştığı halde işe başlaması SGK'ya bildirilmeyen ya da geç bildirilen dava açarak EYT'li olabilir. 1997 yılında işe girmenize karşın adına prim yatırılmamış ve sıfır gün olarak işveren tarafından çıkarılmışsanız iki yolla hakkınızı arayabilirsiniz. Birinci adımda SGK'ya başvurup sigorta başlangıç tarihinin düzeltilmesi istenebilir. Olumsuz yanıt gelirse da hizmet davası açılabilir. Çalıştığınız işyerinde en az bir sigortalıyı varsa iki şahit göstermeniz davayı kazanmanızı kolaylaştıracaktır. Bu durumda 5 yıllık zaman aşımı süresi söz konusu olmayacak.
3- AYNI İŞ YERİNDEN BİRDEN FAZLA GİRİŞ ÇIKIŞ YAPANLARIN DAVA AÇMA SÜRESİ NE ZAMAN BAŞLAR?
Hizmet tespit davasını kişinin kendisi veya vefat durumunda mirasçıları açabilir. Hizmet tespitine konu işyerinde hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde mahkemeye başvurulabilir. Aynı iş yerinde birden fazla giriş çıkış yapanların dava açma süresi de işten ilk ayrıldıkları tarihte başlar. Sigortalının vefatı durumunda mirasçılar sigortalının ölüm tarihinden itibaren dava açabilir.
4- Bazı hukuk büroları sigorta girişi tarihini 8 Eylül 1999 çekerek EYT'li yapabileceklerini iddia ediyor. Bu hukuki olarak mümkün mü?
Son dönemde geriye dönük olarak sigorta girişi yaptırabileceklerini iddia eden hukuk bürolarına karşı dikkatli olmakta fayda var. Organize çalışan bu avukatlar, "Dosyanı biz alacağız. Bir şirket var oraya dilekçe vereceksin, senin işlemlerin geç yapılmış diye işlemleri takip edeceğiz, 8 Eylül 1999 öncesi işe başlatmış göstereceğiz" şeklinde vaatlerde bulunuyor. Bakanlık bu kapsamda yapılacak başvuruları risk grubunda ayrıca ele alacak. Bu tür organize çalışmalar kapsamındaki müracaatlar değerlendirilmeyecek.
5- Dava yaklaşık kaç ay sürer, mahkemenin lehime karar vermesi durumunda EYT kapsamına girebilir miyim?
Muhakeme usulüne göre yaklaşık iki ayda sonuçlanıyor. Karar yüksek mahkemeye taşındıysa bir ay içinde gerekçeli karar bildirilir. İş Kanunu'nda öngörülen zorunlu arabuluculuk kapsamı dışında bulunuyor. Hizmet tespit davası açmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu bulunmuyor. Bu davada sonuç kesinleşmeden icra edilemeyen kararlardır.
6- Çalıştığım yıllara ilişkin bordro değil de hesap fişi olması 5 yıllık zaman aşımını önler mi?
Yönetmelikte yer alan belgelerin verilmesi durumunda olduğu gibi çalışmaların sigorta müfettiş raporuyla saptanması halinde de hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemez. Yargıtay kararına göre aylık sigorta primleri bildirgesi, dört aylık sigorta primleri bordrosu, sigortalı hesap fişi gibi belgeleri sunanlar için hak düşürücü süre uygulanmıyor. Nitekim Yargıtay kararında bu belgelerden birisinin işveren tarafından verilmesi halinde burada Kurum'un işçinin çalışmasından haberdar olduğu kabul ediliyor. Kararda bu durumda hizmet tespiti davası için hak düşürücü sürenin varlığından söz edilemeyeceği belirtiliyor.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
