İşçi ile iş veren arasındaki uyuşmazlıklarda yasa kimi koruyor?

Ülkemizde işçi ile işveren arasındaki önemli uyuşmazlıklardan birisini de çalışanların istemedikleri birimlere gönderilmesi ya da işyeri şartlarında yapılan değişiklikler oluşturuyor. 'Çalışma şartlarında esaslı değişiklik' kavramı, mevzuatımıza ilk kez 4857 sayılı İş Kanunu ile girdi. Böylece işçisini ihbar tazminatı vermeden çıkartmak isteyen kötü niyetli işverenlerin de önüne geçildi.

'Esaslı değişiklik' kavramı yasada tam olarak tanımlanmasa da uygulamalar ve Yargıtay kararları sınırları belirliyor. Burada bakılan ise değişikliğin işçinin aleyhine ve durumunun ağırlaştırılmış olması. Aleyhte değişikliğin işçinin ücret ve benzeri haklarında, mesleğinde, statüsünde gerçekleşmesi gerekiyor.

YEMEK KALKARSA
Maaşta sözleşmeye aykırı indirim, iş tanımında olmayan bir işin yaptırılması, sözleşmede belirlenen statünün dışına çıkılması bu kavramı kapsıyor. Yine işçinin uzak bir şubede çalışmaya zorlanması da esaslı değişiklik kavramı içerisinde değerlendiriliyor. Dinlenme sürelerinin azaltılması, yemek hizmetinin kaldırılması gibi konular da değişiklik kavramı içinde yer alıp işçiye tazminat hakkı veriyor. Yukarıda özetlediğimiz durumlar ortaya çıktığında çalışanlar İş Kanunu'nun 22. Maddesi'ndeki haklarını kullanabiliyor. Bu maddede özetle şöyle deniliyor: "İşveren, çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir.

Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından 6 iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21. Madde hükümlerine göre dava açabilir. Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir." Değişikliği kabul etmediği için çıkartılan işçi, 21. Madde ile işe iade hakkını kullanabiliyor.

İŞ YERİ TAŞINAN TAZMİNAT ALIR MI?
Kıdem tazminatı almanın sebeplerinden birisi, sözleşme şartlarında esaslı değişiklik olması halidir. İşyerinin taşınması da esaslı değişiklik unsurlarından birisidir. Taşınma büyükşehirlerde büyükşehir belediye sınırlarını, normal yerlerde belediye sınırları aşmış ise işçi yeni adrese gitmek zorunda değildir ve gitmezse işveren tazminatını ödemek zorundadır. Ancak hizmet akdinde aksi yazmamalıdır.

TAKVİM