Çalışanlar dikkat! Ödenmezse tazminat hakkı doğuyor

Türkiye'de çalışanlar genel olarak çok uzun tatil yaptıklarıyla gündeme geliyor. Özellikle kamu tarafında ortaya çıkan idari izinlerle 9-10 güne çıkan bayram tatilleri de eklenince yıl içindeki tatil günlerimiz 100 günü geçiyor. Resmi tatillere baktığımızda ise yine Avrupa'da ön sıralarda yer alıyoruz. 15 Temmuz'un da resmi tatil olmasıyla birlikte toplam gün sayısı 15'e çıktı. Bu konuda Slovakya ile birlikte Avrupa'da birinciliği paylaşıyoruz. Diğer ülkelerde ise resmi tatiller 12-13 gün arasında değişiyor. Haftalık çalışma saatinde de ön sıralardayız.

YÜZDE 23.3'LE BİRİNCİYİZ
Kanunlarımıza göre bir işçi haftada en çok 45 saat çalıştırılabiliyor. Bunun yukarısı fazla çalışma ve mesaiye giriyor. Türkiye'deki ortalama çalışma süresi ise 47.8 saat. Buna göre her işçi haftada en az 3 saat mesaiye kalmış oluyor. OECD verilerine göre, Türkiye'de çalışanların yüzde 44'e yakını haftada 50 saatten fazla çalışıyor. Bu oran OECD ortalamasında sadece yüzde 9. Türkiye'de 'ücretli işlerde' erkeklerin yüzde 47'si, kadınların ise yüzde 33'ü çok uzun saatler çalışıyor. Haftalık ortalama çalışma saatleri Hollanda'da 30, Fransa'da 35, İngiltere'de 36.5, Almanya'da 38 saat, Çin'de 40 saat, Yunanistan'da ise 42.1 saat. 60 saatin üzerinde çalışanlar listesine baktığımızda ise Türkiye yüzde 23.3 oran ile birinci sırada. OECD'de aynı oran yüzde 5.6.

KARŞILIĞI ÖDENMELİ
Türkiye'de mesai yapan işçinin onayının alınması şartı bulunuyor. İşveren işçinin yaptığı fazla çalışma saatlerini hesaplayarak bunları yüzde 50 fazla ücret ile ödemek zorunda. Parası ödenmezse haklı fesih şartları oluşuyor. Bu durumda çalışan isterse tazminatını talep edebiliyor. Bunun dışında fazla çalışılan saatler için işçi isterse para almak yerine serbest zaman da talep edebiliyor. Serbest zaman da aynen para hesabında olduğu gibi yüzde 50 fazlasıyla veriliyor. Yani 2 saat mesai yapan bir işçi 3 saat serbest zaman kazanıyor. Denkleştirme yöntemiyle de fazla çalışma yaptırılıyor. Bu durumda da mesai ücreti ödenmiyor.

HATIR SİGORTASI GEÇERSİZ
Annemin hiç sigorta girişi yok. Şu an onu sigortalı gösterip, toplam primi toplu ödeme imkânımız var mı? Selen ÖZÇORAPÇI
Sigortalı göstermek kanunlarımıza aykırı. Fiilen çalışması lazım. Çalışma imkânı yoksa isteğe bağlı sigorta yaptırabilirsiniz. Toplu ödeme ile emeklilik mümkün olmuyor.

TAKSİT İMKÂNI YOK
Annem 11.09.1970 doğumlu sigorta girişi 1996 yılında sadece 1 ay ödenmiş. Emekli olabilmesi için primleri taksitlendirme yapıp ödeyebilir miyim ? Selda Nur ÖZDEMİR
Emeklilikte geçerli primler fiilen çalışarak ödeniyor. Dolayısıyla bunları toplu ya da taksitle ödeme imkânı yok. Ancak 1996'dan sonra doğum varsa borçlanma yapılabilir.

EN AZ 3.600 GÜN
Kayınbabam 83 yaşında. Hep sigortasız çalışmış. Geçmişe ait sadece 7 günlük bir sigortası var. Emekli olması mümkün mü? Gamze KİNİK
En az 3.600 gün primi olması lazım. Sigortasız çalıştığı günler için bilgi ve belgelerle hizmet tespit müracaatı yapın. O günleri saydırma imkânınız olabilir.

NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?

04.12.1973 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 20.12.1989. Toplamda 8.212 günüm var. Yusuf GÜLERAY
25 yıl 52 yaş ve 5525 gün şartlarınız var. Yaşı bekleyeceksiniz. Diğer sorunlarınız için ALO 170'e şikâyette bulunun.

03.02.1977 doğumluyum.1991 tarihli ise girişim var ama 299 gün sigortam var ne zaman emekli olabilirim? Şenol CAYKO
Bu sigorta günü ile emekli olamazsınız. Tam emeklilik için en az 5525 kısmi emeklilik için ise en az 3600 gün gerekiyor.

18.10.1970 doğumluyum. 01.11.1991 tarihinde sigortalı oldum. Çalışmaya devam ediyorum. Şeyma HAKAN
20 yıl 48 yaş ve 5525 gün şartlarınız var. Yıl şartı tamam. Prim de tamam ise 18.10.2018'de emekli olursunuz.