Washington-Tahran zirvesinden sonuç: İran ve Beyaz Saray'dan açıklama: Olumluydu

İran devlet televizyonunun aktardığına göre, İran ve Amerika Birleşik Devletleri, Tahran’ın hızla ilerleyen nükleer programı üzerine yürüttükleri görüşmelerin ilk turunun ardından, önümüzdeki hafta müzakerelere devam etme kararı aldı. Dün Umman'da gerçekleşen görüşmeler, Başkan Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşünden sonra iki ülke arasındaki ilk doğrudan temas olarak kayda geçerken İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi'den ve Beyaz Saray'dan ilk açıklama geldi. Başkan Donald Trump ise görüşmenin fena gitmediği değerlendirmesine bulundu.
İran devlet televizyonu, ABD'nin Ortadoğu özel temsilcisi Steve Witkoff ile İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin, görüşmelerin sonunda Umman Dışişleri Bakanı'nın da hazır bulunduğu bir ortamda kısa bir süre yüz yüze görüştüğünü bildirdi. Bu temas, on yıllardır süren gerginlikler içinde iki ülke arasında gerçekleşen doğrudan ve dikkat çekici bir diyalog olarak değerlendirildi.
Amerikan yetkililer İran'dan gelen bu açıklamalara hemen yanıt vermedi. CNN International'a göre Tahran'ın bu haberi hızlıca kamuoyuna duyurmasının, Trump'ın olası bir sosyal medya paylaşımının önüne geçme çabası olduğu yorumları yapıldı. Ancak tarafların doğrudan, yüz yüze —her ne kadar kısa da olsa— görüşmüş olması, müzakerelerin olumlu bir havada geçtiğine işaret ediyor.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ve İran heyeti üyeleri Maskat'ta (TASNIM)
2 BUÇUK SAAT SÜRDÜ: GELECEK HAFTA TEKRAR TOPLANMA KARARI
Görüşmeler yerel saatle dün15.30 civarında başladı ve Umman'ın kırsalında, belirlenen bir lokasyonda taraflar yaklaşık iki saat süren bir toplantı yaptı. Görüşmeler saat 17.50'de sona erdi. Witkoff'un içinde bulunduğu düşünülen araç konvoyu daha sonra Maskat'a, yani Umman'ın başkentine döndü ve ABD Büyükelçiliği'nin de bulunduğu bir semtte trafiğe karışarak gözden kayboldu.
Taraflar, 2,5 saat süren görüşmede müzakerelere devam etme ve gelecek hafta tekrar toplanma kararı aldı.
TRUMP: GÖRÜŞMELER FENA DEĞİLDİ
ABD Başkanı Donald Trump, Air Force One uçağında basına açıklamalarda bulundu.
Dünya genelinde çok sayıda çatışma bulunduğuna işaret eden Trump, "Yakın zamanda bazı çatışmalara ilişkin iyi haberlerimiz olacak." dedi.
Trump, İran ile yürütülen görüşmelere ilişkin ise "Bence fena gitmiyor. Ancak sonuç alınmaması halinde hiçbir önemi yok." ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump (AP)
RUSYA-UKRAYNA'YA DEĞİNDİ: O DA FENA DEĞİL
Bu nedenle konu hakkında çok konuşmayı tercih etmediğine işaret eden Trump, Rusya-Ukrayna arasındaki görüşmelerin de "fena gitmediğini" dile getirdi.
Trump, yakın zamanda Rusya-Ukrayna görüşmeleri hakkında daha fazla bilgi ortaya çıkacağını belirterek, "Bir noktadan sonra ya elini taşın altına koyman ya da susman gerekir. Ne olacağını göreceğiz ama bence şu an işler yolunda gidiyor." değerlendirmesinde bulundu.
GÖRÜŞME SONRASI TAHRAN'DAN REST: GERİ ADIM ATMAYACAĞIZ
İran Parlamentosu Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu üyesi İsmail Kousari, İran heyetinin Umman'da ABD ile yapılan müzakerelerde nükleer alandaki tutumundan geri adım atmayacağını belirtti.
İran Parlamentosu Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu üyesi İsmail Kousari, ABD-İran görüşmelerine ilişkin açıklamada bulundu. Kousari, Tahran'ın nükleer program konusunda kararlı olduğunu kaydederek, ABD ile müzakerelerde nükleer alandaki tutumlarından geri adım atmayacaklarını kaydetti. Kousari, "Görüşmeler İran'ın nükleer programı çerçevesinde kalırsa, Tahran kesinlikle bu konudaki sorunları ele alacak ancak nükleer konudaki mevcut pozisyonlarından geri adım atmayacaktır." dedi.
İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu üyesi Kousari, İran'ın bir savaş başlatmayacağını fakat ABD ya da İsrail'in topraklarına yönelik herhangi bir saldırısına sert bir yanıt vereceğini ifade etti. Koussari, "Eğer görüşmelerde İran'ın savunma ve füze programları gibi nükleer meselenin ötesinde konular gündeme gelirse, bu İran için kırmızı çizgilerin aşılması anlamına gelir ve bu tür konuların tartışılması tüm müzakere sürecini kesinlikle durdurur." açıklamasında bulundu.
BEYAZ SARAY'DAN AÇIKLAMA: YAPICIYDI
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada "İran'la yapılan görüşmeler olumlu ve yapıcıydı." denildi ve açıklana şöyle devam etti:
"Witkoff'un gerçekleştirdiği görüşmeler ileriye doğru atılmış bir adımdır. Taraflar 19 Nisan'!da yeniden bir araya gelmek üzere anlaştı."
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI ERAKÇİ'DEN ZİRVE AÇIKLAMASI
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Umman'da gerçekleşen İran ve Amerika heyetleri arasındaki dolaylı görüşmelerin detaylarına dair açıklamalarda bulundu.
"Yaklaşık 2 buçuk saat süren dolaylı görüşmeler gerçekleştirdik. Umman Dışişleri Bakanı Sayın Buseydi'nin yoğun çabaları sayesinde, kendisi iki heyet arasında mekik diplomasisi yürüttü ve dört kez gidip geldi."
"Görüşmeler sırasında taraflardan hiçbiri uygunsuz bir dil kullanmadı."
"Her iki taraf da, her iki tarafın da çıkarına olacak bir anlaşmaya ulaşmak için görüşmeleri sürdürme konusundaki istekliliğini ortaya koydu."
"İkinci tur görüşmeler, önümüzdeki Cumartesi günü yeniden başlayacak. Bu turda artık bir anlaşmanın çerçevesine girilecek ve bu sürecin ne kadar devam edebileceğini birlikte göreceğiz."
İKİ ÜLKE ARASINDAKİ GERİLİM ZİRVEDE, MASADA NÜKLEER KRİZ VAR
İran ve Amerika, yarım asırdır süregelen düşmanlığın gölgesinde kritik bir yol ayrımında. Başkan Trump daha önce defalarca, bir anlaşmaya varılmaması halinde İran'ın nükleer programını hedef alan hava saldırılarını başlatacağı tehdidinde bulunmuştu. Diğer yandan, İranlı yetkililer de ellerindeki, silah yapımına çok yakın seviyede zenginleştirilmiş uranyum stokuyla, nükleer silah üretimine yönelebilecekleri uyarısını giderek daha sık dile getiriyor.
UMMAN DIŞİŞLERİ BAKANI: DOSTANE BİR ATMOSFER
Umman Dışişleri Bakanı Bedr el-Busaidi, Umman'ın başkenti Maskat'ta başlayan İran ile ABD arasındaki dolaylı müzakerelerin ilk turunun "bakış açılarını birbirine yaklaştıran dostane" bir atmosferde gerçekleştiğini açıkladı.
Busaidi, sosyal medya hesabından yaptığı yazılı açıklamada, "Bugün Maskat'ta, İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile ABD Başkanı'nın (Donald Trump) Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'u ağırlamaktan, adil ve bağlayıcı bir anlaşmaya varma ortak amacıyla diyalog ve müzakere sürecini başlatmak üzere arabuluculuk yaptığımızı duyurmaktan gurur duyuyorum." dedi.
Sosyal medya ekran görüntüsü
Dolaylı görüşmelerin dostça bir atmosferde gerçekleştiğine dikkati çeken Busaidi, "Bölgesel ve küresel barış, güvenlik ve istikrarın sağlanmasına yönelik, bakış açılarının birbirine yakınlaştırılmasına elverişli, dostça bir atmosferde gerçekleşen bu görüşme için iki meslektaşıma teşekkür etmek istiyorum." ifadelerini kullandı.
Busaidi, bu hedefe ulaşmak için daha fazla çaba göstereceklerini ve birlikte çalışmaya devam edeceklerini vurguladı.
TAHRAN'DAN İLK DEĞERLENDİRME
İran Hükûmeti Bilgilendirme Konseyi Üyesi, İran ve Amerika heyetleri arasında Umman'da gerçekleşen görüşmelerin perde arkasına dair önemli açıklamalarda bulundu:
Görüşmelerin atmosferi yapıcı ve karşılıklı saygıya dayalı bir şekilde ilerledi.
Taraflar, nükleer mesele ve yaptırımların kaldırılması konularını ele aldı.
Görüşmelerin önümüzdeki hafta devam etmesi konusunda mutabakata varıldı.
Müzakerelerin sonunda, İran ve ABD heyet başkanları, Ummanlı yetkilinin nezaretinde birkaç dakika boyunca doğrudan görüştü.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ve Ummanlı mevkidaşı Bedr bin Hamed el-Busaidi, ABD ile dolaylı görüşmelerin yürütülmesi konusunda istişarelerde bulundu. (AA)
SON DOĞRUDAN GÖRÜŞME OBAMA DÖNEMİNDE
Trump, başkanlığının ilk döneminde ABD'yi Tahran ile 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan çekmişti.
Trump, Ocak ayında Beyaz Saray'a dönüşünün ardından İran'a azami baskı politikası yürüteceğini söyledi. ABD, İran'ın nükleer programını ve petrol ağını hedef alan yeni yaptırımları da duyurdu.
ABD ve İran, Biden döneminde dolaylı görüşmelerde bulundu ancak çok az ilerleme kaydedildi. İki ülke arasındaki bilinen son doğrudan görüşmeler Obama döneminde gerçekleşti.
2015'te Tahran ile Batı arasında, yaptırımların gevşetilmesi karşılığında İran'ın nükleer programını sınırlayan anlaşma yapılmıştı.
Trump'ın anlaşmadan çekilmesinin ardından İran da yükümlülüklerini askıya aldı ama anlaşma hala yürürlükte. Süresininse Ekim ayında dolması bekleniyor.
