İran'da seçim ikinci tura kaldı! Pezeşkiyan ve Celili 5 Temmuz'da bir daha yarışacak
İran'da Cumhurbaşkanı Reisi'nin geçirdiği kaza sonrası hayatını kaybetmesinin ardından İran halkı 14’üncü dönem Cumhurbaşkanlığı seçimleri için sandığa gitti. Yüzde 50+1 kuralının sağlanamaması nedeniyle en çok oy olan reformcu Pezeşkiyan ile muhafazakar kanadı temsil eden Celili 5 Temmuz tarihinde yeniden yarışacak. İşte detaylar...
88 milyon nüfusa sahip ülkede, yaklaşık 62 milyon seçmen, 59 binden fazla merkezde kurulan sandıklarda oy kullandı. Ayrıca, 95 ülkede kurulan seçim merkezlerinde ülke dışındaki İran vatandaşları da sandığa gitti.
OY KULLANIM SÜRESİ 3 DEFA UZATILDI
İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezi Sözcüsü Muhsin İslami, yerel saatle 08.00'de başlayan ve 18.00'de sona ermesi gerekirken üç defa uzatılan oy kullanma süresinin 24.00'te sona erdiğini duyurdu.
İslami, 24.00 itibarıyla seçim merkezlerinin kapılarının kapatıldığını ve yalnızca içeride kalanların oy vermeye devam edeceğini söyledi.
İŞLEM 18 SAAT SÜRDÜ
İranlı yetkili, sandıkların açılarak oy sayımına başlanacağını duyurdu. Cumhurbaşkanı seçiminde oy verme süresi önce 20.00'ye sonra 22.00'ye daha sonra 24.00'e kadar uzatılırken toplamda 18 saat sürdü.
KİMLER YARIŞTI?
Seçimlerde reformist aday Mesud Pezeşkiyan, muhafazakar adaylar Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Said Celili ve eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi yarıştı.
Muhafazakar adaylar Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ve Emir Hüseyin Kadızadehaşimi, "muhafazakar kanatta birliği sağlamak için" seçime saatler kala adaylıktan çekildi.
YÜZDE 50+1
Adayların ilk turda seçilebilmesi için yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. İlk turda yüzde 50+1'in üzerine çıkan aday olmaması halinde en fazla oyu alan 2 aday ikinci tura kalacak ve 5 Temmuz'da yapılacak ikinci turda kazanan isim ülkenin 9. Cumhurbaşkanı olacak.
İLK SONUÇLAR GELDİ
İran'da 14'üncü Dönem Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Mesud Pezeşkiyan, yüzde 43,5 ile yarışı ilk sırada götürürken onu yüzde 37,7 ile Said Celili takip ediyor. İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezi Sözcüsü Muhsin İslami, gece yarısı sandıkların açılmasından bu yana 19 milyon 69 bin 713 oyun sayıldığını açıkladı.
Oy dağılımına bakıldığında Pezeşkiyan, 8 milyon 302 bin 577 oy alarak yüzde 43,5 ile yarışı önde götürüyor. Şu ana kadar sayılan oyların 7 milyon 189 bin 756'sını alan Celili onu yüzde 37,7 ile Pezeşkiyan'ı takip etti.
Sayılan 19 milyon oyun 2 milyon 676 bin 512'sini alan Muhammed Bakır Kalibaf yüzde 14 ile üçüncü, Mustafa Purmuhammedi yüzde 0.8 ile dördüncü sırada yer alıyor.
SEÇİM İKİNCİ TURA KALDI
İran'da gerçekleştirilen seçimler yüzde 50+1 kuralı nedeniyle ikinci tura kaldı. En çok oyu alan reformcu Pezeşkiyan ve muhafazakar Celili 5 Temmuz tarihinde yeniden yarışacak.
REFORMİSTLERİN ADAYI PEZEŞKİYAN ANKETLERDE ÖNDE
Son olarak İranlı Öğrenciler Anket Ajansı (ISPA) tarafından 26 Haziran'da ülke genelinde 3 bin 589 kişiyle yüz yüze gerçekleştirilen kamuoyu yoklamasında, yarışın ilk sırasında yüzde 33,1 ile Pezeşkiyan, ikinci sırasında yüzde 28,8 ile Celili yer alırken diğer muhafazakar aday Muhammed Bakır Kalibaf ise yüzde 19,1 ile üçüncü sırayı aldı.
Anketlere göre, Pezeşkiyan'ın Türk, Kürt ve Beluç vatandaşların yoğun olduğu bölgelerde diğer adaylara göre yüksek oy oranı aldığı görülüyor.
"İRAN'DA DA SEÇİMLERE KATILIM ORANI, HALKIN İSLAM CUMHURİYETİ'NE DESTEĞİNE İŞARET ETMEKTEDİR"
Oy kullanmak için İrşad Hüseyniyesi'ne gelen eski Meclis Başkan Yardımcısı Ali Mutahhari, değerlendirmelerde bulundu.
Seçimlerin tüm ülkelerde halkın ülkedeki siyasi sisteme ve yönetime destek göstergesi olduğunu belirten Mutahhari, "İran'da da seçimlere katılım oranı, halkın İslam Cumhuriyeti'ne desteğine işaret etmektedir." dedi.
Bu sayede İran'ın dünyadaki konumunun daha etkili olacağını ifade eden Mutahhari, "Bu durum, İran'ın ekonomik ve siyasi sorunlarının çözümü için kesinlikle etkili olacaktır. Bu açıdan ben halka seçimlere kesinlikle katılmalarını tavsiye ediyorum." diye konuştu.
"GELİŞMİŞ, ÖZGÜR, BAĞIMSIZ VE DEMOKRATİK İRAN İÇİN OY VERDİM"
Mütercim olduğunu belirten Mahnaz Caferiye, "Gelişmiş, özgür, bağımsız ve demokratik İran için oy verdim. İran'ın sorunlarının ortadan kaldırılması ve dünya ile barış için. İran, inzivadan çıkmak istiyor." dedi. Caferiye, Filistin'in yalnız kalmaması için oy verdiğini belirtti.
İletişim teknolojileri mühendisi Merziye Bolbolvend ise İran'ın kalkınması ve ilerlemesi için sandığa geldiğini söyleyerek, "Katılım bugün çok iyi, bu da halkın birliğini ortaya koyuyor. Farklı görüşlere sahip olsak da birbirimizin yanındayız." dedi.
Ailesiyle birlikte sandığa gelen Muhammed Kazım Muhammedi de "Yüksek katılım yalnızca İran için. Halkın yaşamı, doğru kararlar ve siyasete bağlı. Elbette doğru bir seçim süreci geçirmeliyiz ancak bizim katılımımız etkili ve olumlu olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.