Katil İsrail'in yargılanma süreci nasıl işleyecek? Uzman isimler A Haber'de anlattı! Dikkat çeken BMGK detayı...
Katil İsrail Gazze Şeridi'nde yaptığı katliama 112 gündür devam ederken binlerce masum Filistinli soykırımcılar tarafından öldürüldü. Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika’nın İsrail’e karşı açtığı soykırım davasında ihtiyati tedbir talebine ilişkin kararını açıklarken, İsrail'in dosyanın reddi talebini reddedildi. Böylece İsrail soykırım suçlamasıyla ilk kez yargılanacak. Peki İsrail'in yargılanma süreci nasıl olacak? BMGK'nın süreçteki rolü ne? Uzman isimler tüm detayları A Haber ekranlarında paylaştı. İşte detaylar...
Katil İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarda BM Soykırım Sözleşmesi'ni ihlali gerekçesiyle İsrail'e karşı Uluslararası Adalet Divanında (UAD) açılan davada ihtiyati tedbir talebine ilişkin karar açıklandı.
TARİHTE BİR İLK! İSRAİL YARGILANACAK
Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Soykırım Sözleşmesi çerçevesindeki yükümlülüklerinin bazılarını ihlal ettiğine ilişkin ihtiyati tedbir kararı almaya yetkisi olduğuna hükmetti.
"İNSANİ TRAJEDİNİN FARKINDAYIZ"
Tedbir kararı, kamuya açık bir oturumda Divan Başkanı Yargıç Joan Donoghue tarafından okunurken şu ifadeler kullanıldı:
"Gazze'de yaşanan insani trajedinin son derece farkındayız ve can kayıplarından derin endişe duyuyoruz.
"TÜM TARAFLAR YÜKÜMLÜLÜKLERİ YERİNE GETİRMELİ"
İsrail, soykırımın yaşandığını yalanlamaktadır, soykırım suçlamalarını reddetmiştir, hukuksal temelden yoksun olduğunu ifade etmiştir.
Mahkemenin görüşüne göre, Güney Afrika'nın iddialarının bir kısmı sözleşmenin maddelerinin bir kısmı içine girebilir. Tüm taraflar sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmelidir.
"GÜNEY AFRİKA'NIN BAŞVURUSU UYGUN"
Güney Afrika'nın İsrail'e ilişkin başvurusu uygundur. Güney Afrika'nın ortaya koymuş olduğu iddiaların makul olup olmadığı değerlendirilecek. Taleplerin mantıklı olup olmadığı konusunda henüz karar verilmemiştir.
Sözleşmeye göre soykırıma iştirak etmek ve cesaretlendirmek de soykırım suçları arasında sayılmaktadır.
"FİLİSTİNLİLER KORUMA ALTINDA OLMALI"
Soykırım sözleşmesiyle korunan insanların korunması için tüm ülkeler adım atabilir. Filistinlilere baktığımız zaman soykırım sözleşmesinin 2. maddesi uyarınca koruma altında olması gereken bir gruptur.
İsrail saldırıları, çok sayıda insanın ölmesine, sivil alt yapının zarar görmesine, insanların yerinden edilmesine neden olmuştur.
Gazze nüfusunun yüzde 93'ü kriz seviyesinde bir açlıkla karşı karşıyadır. Gazze'deki çocuklar ciddi travmalarla kraşı karşıya, 1,4 milyon insan sığınaklarda yaşamaktadır, hastalıklar yayılmaktadır. Bir neslin buna maruz kaldığı görülmektedir, pek çoğu annesiz ve babasız kalmıştır. Çocukların yaşadığı dram gerçekten yürek parçalayıcıdır."
İstanbul 2 Nolu Baro Başkanı Yasin Şamlı A Haber ekranlarında alınan kararı değerlendirdi.
İşte Şamlı'nın konuşmasında öne çıkanlar:
MAHKEME BU KARARI VERMESEYDİ...
Ben de kararı çok dikkatli şekilde dinledim. Soykırımın durdurulması ve soykırım delillerinin korunması ve gıda girişine izin veren kararlar oldukça önemli. Lahey kendi meşruiyeti ile ilgili bir karar verecekti. Yoksa dünyanın gözü önünde kadın ve çocuklarının içinde olacağı 26 bin kişi öldürüldü. Eğer ki mahkeme bu kararı vermeseydi kendini tartışmaya açacaktı. İnsanlık daramı öyle bir boyuttaki anlatılmıyor. BM görevlileri ve çocuklar öldürülüyor. Burada vatanları işgal edilmiş insanlar var diğer tarafta ise modern silahlar kullanana bir ordu var. Bu da yetmiyormuş gibi ABD ve İngiltere gibi ülkelerin desteği söz konusu.
OPERASYONLARIN TAMAMEN DURMASINA YÖNELİK KARAR OLMALIYDI
Operasyonları tamamen durmasına yönelik kararlar var mı burada var. Sözleşmenin 2. maddesinde buna yönelik ibareleri var. Ama burada operasyonların tamamen durması gerektiğine dair bir kararın olması gerekirdi.
SETA Hukuk Araştırmacısı Doç. Dr. Cem Duran Uzun da alınan kararlar sonrası neler olacağına yönelik A Haber'e konuştu.
İSRAİL KARARDAN ÇEKİNİYORDU
Lahey'de çok tarihi bir gün yaşandı. Soykırım sözleşmesi 1948 yılında Holokost nedeniyle hazırlanmıştı. Bu İsraillileri uğradığı bir soykırımdı. Bugün soykırıma uğrayan İsrail soykırım ile yargılanıyor. İsrail soykırım ile yargılanıyor. Bu çok önemli. İsrail buradan çıkacak karardan çok çekiniyordu. Yükümlülükleri yerine getirmediği gerekçesiyle yargılanıyor. Burada ihtiyati tedbire karar verildi. Bu son derece önemli bir karardır.
BMGK DEVREYE GİRER Mİ?
UAD'nın elinde kararları uygulayacak bir güç yok ancak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ni harekete geçirebilir. Bu soykırımın derhal durdurulması istendi. Bu durum gerçekleşmezse BMGK'dan devreye girmesi istenecektir. Hukuken bu dosya BMGK'ya gidebilir oradan da bir veto çıkmazsa süreç başlar. Ama ABD BMGK'da İsrail'i her konuda koruyor.
NE OLMUŞTU?
UAD'dan yapılan yazılı açıklamada, kararın cuma günü Türkiye saatiyle 15.00'te açıklanacağı ifade edildi. Açıklamada, tedbir kararının kamuya açık bir oturumda Divan Başkanı Yargıç Joan E. Donoghue tarafından okunacağı kaydedildi. Güney Afrika, Divan'dan, İsrail'i "soykırım yapmamaya, soykırımı önlemeye ve soykırımın faillerini cezalandırmaya" zorlamak için geçici tedbir uygulanmasını istemişti. Bu kapsamda İsrail saldırılarının durdurulması, soykırımın önlemesi için gerekli tedbirlerin alınması insani yardıma erişiminin sağlamasına, soykırıma karışanların cezalandırılmaları için gerekli adımların atılması gibi tedbirler talep edilmişti.