AFP duyurdu! Rusya'dan tahıl koridoru kararı
Agence France-Presse’nin (AFP) haberine göre; Rusya tahıl koridoru anlaşmasının 60 gün uzatılmasını kabul etti. Bu kapsamda bütün dünyayı umutlandıran ilk anlaşma, Türkiye'nin Rusya ve Ukrayna'yla güçlü girişimleri sonucu 2022'nin Temmuz ayında imzalanmıştı.
Agence France-Presse'nin (AFP) haberine göre Rusya tahıl koridoru anlaşmasının 60 gün uzatılmasını kabul ediyor.
Bu haberi doğrulayan açıklama ise Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Vershinin'den geldi.
Açıklamada, "Tahıl koridoru anlaşmasının 60 uzatılmasını kabul ediyoruz" denildi.
BM: TAHIL KORİDORU ANLAŞMASI'NIN DEVAMI, KÜRESEL GIDA GÜVENLİĞİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR
Birleşmiş Milletler (BM), "Tahıl Koridoru Anlaşması'nın devamı, küresel gıda güvenliği için çok önemlidir çünkü tahıl ve gübre fiyatları ile erişilebilirliği savaş öncesi seviyelere gelmedi." açıklamasında bulundu.
BM Cenevre Ofisinden yapılan yazılı açıklamada, bugün Cenevre'de Tahıl Koridoru Anlaşması'nın uzatılmasıyla ilgili Birleşmiş Milletler (BM) Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Genel Sekreteri Rebeca Grynspan ile BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths'in, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin liderliğindeki üst düzey bir heyetle bir araya geldiği belirtildi.
Açıklamada, görüşmenin, 22 Temmuz 2022'de imzalanan iki anlaşmanın uygulanmasına odaklandığını, bu anlaşmaların Rusya Federasyonu, Türkiye, Ukrayna ve BM arasındaki "Karadeniz Tahıl Girişimi" ve engelsiz gıda ve gübre ihracatını kolaylaştırmak için Rusya ile BM arasındaki Mutabakat Zaptı olduğu bildirildi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in bugün BM'nin Karadeniz Tahıl Girişimi'nin yanı sıra Rus gıda ve gübre ihracını kolaylaştırma çabalarına tamamen bağlı kaldığını ifade ettiği aktarıldı.
Açıklamada, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyat Endeksi'nin Mart 2022'de rekor seviyelere ulaştığı, bu endeksin art arda 10 aydır düşmesinde her iki anlaşmanın da gıda fiyatlarında olumlu etkisinin olduğu vurgulandı.
BM'nin, Rusya tarafından yapılan 18 Mart'ta sona erecek Tahıl Koridoru Anlaşması'nın sadece 60 gün süreyle bir kez daha uzatılmasına itiraz etmediği yönünde açıklamayı not ettiğine dikkat çekilen açıklamada, "BM Genel Sekreteri, BM'nin Karadeniz Tahıl Girişimi'nin bütünlüğünü korumak ve sürekliliğini sağlamak için mümkün olan her şeyi yapacağını teyit etti. BM'nin İstanbul'da yapılan anlaşmalara verdiği destek, bir neslin yaşadığı en ciddi yaşam maliyeti krizine verilen küresel tepkinin bir parçasıdır." ifadelerine yer verildi.
Tahıl Koridoru Anlaşması'nın, 24 milyon ton tahılın ihracatına imkan tanıdığı belirtilen açıklamada, "Tahıl Koridoru Anlaşması'nın devamı, küresel gıda güvenliği için çok önemlidir çünkü tahıl ve gübre fiyatları ile erişilebilirliği savaş öncesi seviyelere gelmedi. Bu durum özellikle gelişmekte olan ülkelerde zorluklara neden oluyor." değerlendirmesinde bulunuldu.
ANLAŞMANIN GEÇMİŞİ
Küresel gıda krizinin çözümü için Ankara'nın koordinasyonunda yürütülen tahıl sevkiyatı anlaşması, 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın himayesinde Ukrayna, Rusya, Türkiye ve BM arasında imzalanmıştı.
"TAHIL KORİDORU"NDA SÜRE 18 MART'TA DOLUYORDU
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle "gıda krizi" riskinin ortadan kaldırılmasına yönelik Türkiye'nin çabalarıyla oluşturulan ve süresi 18 Mart'ta dolacak "Tahıl Koridoru"nun devamına yönelik çalışmaların sürdürüldüğünü bildirilmişti.
Milli Savunma Bakanı Akar, konuya ilişkin soru üzerine yaptığı açıklamada, "Tahıl Koridoru"ndan bugüne kadar 790 gemi ile 23,5 milyon tona yakın tahılın taşındığını belirtti.
Bakan Akar, anlaşmanın süresinin 18 Mart'ta dolacağını anımsatarak, "Tahıl girişiminin tarafları olan BM, Ukrayna ve Rusya ile görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Ukrayna, girişimin ikinci defa uzatılmasına yönelik olumlu görüşünü açıkladı. Rusya da benzer şekilde girişimin uzatılması konusunda olumlu tavır sergiliyor. Biz de tüm tarafların katkısıyla tahıl girişiminin devam edeceğini temenni ediyor ve bekliyoruz. Bu yöndeki çalışmalarımızı sürdürüyoruz." diye konuştu.
İLK GEMİ 1 AĞUSTOS'TA UKRAYNA'DAN HAREKET ETTİ
Türkiye'nin yoğun diplomatik gayretleri sonucu geçen temmuz ayında Birleşmiş Milletler (BM) ile koordineli olarak İstanbul'da "Müşterek Koordinasyon Merkezi" kuruldu ve tahıl ürünlerinin güvenli transferi buradan takip edilmeye başlandı.
Milli Savunma Bakanı Akar'ın taraflarla yaptığı görüşmeler ve "Müşterek Koordinasyon Merkezinin" yoğun çalışmaları sonucu 120 günü kapsayan anlaşma kapsamında tahıl yüklü ilk gemi olan Sierra Leone bayraklı Razoni, 26 bin ton mısır yüküyle 1 Ağustos 2022'de Ukrayna'nın Odessa Limanı'ndan Lübnan'ın Tripoli Limanı'na doğru hareket etti.
Razoni'den dört gün sonra üç gemi daha yaklaşık 60 bin ton tahıl ile Odessa ve Çernomorsk limanlarından ayrıldı. 13 Ağustos itibarıyla ayrılan gemilerin sayısı 17'ye ulaştı.
Gemilerin büyük bölümü Tekirdağ, İskenderun ve İzmir gibi Türkiye'deki limanlara yanaştı.
İlk geminin ayrılmasından sonraki iki hafta içinde Ukrayna limanlarından çıkan gemi sayısı 25 olurken, taşınan tahıl miktarı 800 bin tonu geçti.
Dünya genelinde gıda krizi yaşanmasının önüne geçmek için yapılan çalışmalar sonucunda varılan mutabakat, sadece Ukrayna limanlarındaki gemilerin ayrılmasını değil, aynı zamanda İstanbul'da kontrolü yapılan gemilerin Ukrayna limanlarına giderek tahıl sevkiyatı yapmasını da kapsıyordu. Bu kapsamda, İstanbul Boğazı'ndan kontrolü yapılarak Ukrayna'ya giden ilk gemi Barbados bayraklı Fulmar S oldu. Gemi, 12 bin ton mısırı Çernomorsk Limanı'ndan alarak İzmir'e ulaştırdı.
"LİDER DİPLOMASİSİ" İLE KRİZ AŞILDI
Gemilerin tahıl sevkiyatı sürerken Rusya, 29 Ekim 2022'de Sivastopol'da gerçekleştirilen saldırılar nedeniyle tahıl girişiminin geçici olarak durdurulduğunu BM ve Türkiye'deki makamlara iletti. Bunun üzerine Ukrayna limanlarından gemi çıkışı durduruldu.
Krizin daha da derinleşmesine engel olmak için Türkiye harekete geçti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuya ilişkin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
"Lider diplomasisi" gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatı doğrultusunda, Milli Savunma Bakanı Akar da "Tahıl Koridoru"nun açık kalmasına yönelik yoğun çalışma yürüttü.
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile yakın temas içinde olan Akar, görüşmelerinde "tahıl girişiminin tüm taraflar için yararlı olduğu, bunun bozulmasının tüm taraflar için sıkıntı oluşturacağını" vurguladı.
"KIRMIZI HAT" BİR KEZ DAHA DEVREDE
Tahıl krizinin çözümüne yönelik çalışmalar kapsamında, mayıs ayında hayata geçirilen "kırmızı hat" diplomasisi de bu süreçte Bakan Akar'ın talimatı üzerine yeniden aktive edildi.
Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri, anlaşmanın uzatılmasına yönelik, Ukrayna ve Rusya askeri yetkilileri ile bu hat üzerinden yoğun görüşmeler gerçekleştirdi.
Telefon diplomasisi ve görüşmelerin ardından Türkiye, Ukrayna, Rusya askeri heyetleri ve BM temsilcileri, "Tahıl Koridoru"nun temellerinin atıldığı Kalender Kasrı'nda bir araya geldi.
Olumlu geçen görüşmelerin ardından anlaşmanın geçerliliğinin dolmasına iki gün kala Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı açıklamada, "anlaşmanın 120 gün süreyle uzatılmasına karar verildiğini" kamuoyuna duyurdu.
Söz konusu uzatma kararının süresi 18 Mart'ta dolacaktı.
Devam eden sevkiyat kapsamında, Ukrayna limanlarından dün itibarıyla ayrılan gemi sayısı 790'a ulaştı, sevkiyatı yapılan buğday, mısır, arpa gibi tahıl ürünlerinin miktarı 23 milyon 400 bin tonu geçti.
Koridordan geçen tahılların yüzde 40'ı Avrupa'ya, yüzde 30'u Asya'ya, yüzde 13'ü Türkiye'ye, yüzde 12'si Afrika'ya ve yüzde 5'i Orta Doğu'ya taşındı.