Kazakistan'da gerilim tırmanıyor! Dükkanlar yağmalandı camiler kapatıldı! Kazakistan'da neler oluyor? Olaylar neden çıktı?
Kazakistan'da başlayan protestolarda şiddet giderek tırmanırken ülke genelinde çok sayıda bölgede finans kuruluşları kapatıldı. Camilerde de toplu ibadete ara verilirken, ülke genelinde çok sayıda dükkanın yağmalandığı belirtildi. Diğer yandan ülkenin Aktobe şehrindeki havaalanının tekrar çalışmaya başladığı da belirtildi.
Kazakistan'ın çeşitli bölgelerinde protesto eylemleri nedeniyle hayatı etkileyen sorunlar görülmeye başlandı.
FİNANS KURULUŞLARI ÇALIŞMALARINI DURDURDU
Kazinform ajansına göre, Kazakistan Merkez Bankası Sözcüsü Oljas Ramazanov, ülkede ikinci kademe bankalar dahil olmak üzere tüm finans kuruluşlarının çalışmalarının ve Merkez Bankasının faaliyetlerinin, mevcut durum, internet kesintileri ve çalışanların güvenliği nedeniyle durdurulduğunu bildirdi.
Kazakistan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Berik Şolpankulov, internet erişiminin sağlanması ve ülkedeki durumun istikrara kavuşmasının ardından vatandaşlara finans hizmetlerinin yeniden sağlanacağını duyurdu.
ÇOK SAYIDA İŞLETME YAĞMALANDI
Kazakistan Ulusal Girişimciler Odası, protestolar nedeniyle ekonomik zararın 90 milyon doları aştığını belirtirken, sadece Almatı'da yağmalanan ticari işletmelerde bu zararın ilk belirlemelere göre 23 milyon dolar civarında olduğu ifade edildi.
Ülke genelinde gıda sıkıntısının başladığı, marketlerde unlu mamuller, süt ve süt ürünlerinin eksikliği konusunda şikayetler alındığı vurgulandı.
CAMİLER DE KAPATILDI
Ülkedeki olağanüstü hal (OHAL) nedeniyle Nur Sultan'da camiler de 19 Ocak'a kadar kapalı kalacak. Nur Sultan'da Hazret Sultan Camisi Başimamı Erbolat Yusipov, yaptığı açıklamada, bu süre içerisinde camilerde cemaat ile namaz kılınmayacağını ifade etti.
Almatı Polis Sözcüsü Saltanat Azirbek, şehirde düzenlenen operasyonlar nedeniyle vatandaşların sokağa çıkmamasını istedi.
Bir önceki gece aşırılıkçıların valilik ve polis binaları ile ilçe yönetim ve polis şubelerini ele geçirmeye çalıştığını belirten Azirbek, onlarca saldırganın etkisiz hale getirildiğini, kimliklerinin belirlenmesi için çalışmaların sürdüğünü aktardı.
AKTOBE HAVAALANI TEKRAR ÇALIŞMAYA BAŞLADI
Ülkenin batısındaki Aktobe şehrindeki havaalanının tekrar çalışmaya başladığı, burasının protestocuların elinden kurtarıldığı kaydedildi. Daha önce Almatı, Aktobe ve Aktau havaalanlarının faaliyetlerini durdurduğu belirtilmişti.
KGAÖ ASKERLERİ ÜLKEDE KAMU BİNALARINI DA KORUYACAK
Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) Genel Sekreteri Stanislav Zasya, KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyi başkanlığını yürüten Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile telefonda görüştü.
Zasya, KGAÖ'nün Kazakistan'da durumun normalleşmesi için asker gönderme kararı çerçevesinde, bu ülkeye Rus ordusunun askerlerini göndermeye devam ettiğini kaydetti.
Zasya, KGAÖ barış gücünün önemli devlet ve askeri binalarını koruyacağını, ülkede durumun istikrara kavuşması ve hukuki düzene dönülmesi için yardım sağlayacağını ifade etti.
Diğer yandan Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, dün gece boyunca KGAÖ üye ülkeleri liderleri ile Kazakistan'a asker gönderme konusunu müzakere ettiklerini duyurdu.
KAZAKİSTAN'DAKİ DURUM
Kazakistan'ın batısında 2 Ocak'tan itibaren LPG'ye yapılan zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle başlatılan protestolar ülkenin diğer kesimlerine yayıldı.
Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşandı. Polis ve askeri araçları ateşe veren ve devlet binalarına giren protestoculara, güvenlik güçleri ses bombası ile müdahale etti.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, başlatılan protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti.
Protestoların yayılması sonucu önce başkent Nur Sultan, Almatı şehri ve Mangistau eyaletlerinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. Ardından OHAL kararının ülkenin tüm bölgelerinde geçerli olduğu duyuruldu.
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN TELEFON
Başkan Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev'le görüşmesinde, Kazakistan'da yaşananları yakından takip ettiklerini, Kazakistan'la dayanışma içinde olduklarını ifade etti.
Başkan Erdoğan, Tokayev'le görüşmesinde, Kazakistan'da yeni hükümetin bir an önce kurulması ve gerginliğin kısa sürede sona ermesi temennisini dile getirdi.
İLETİŞİM BAŞKANLIĞI GÖRÜŞMEYE DAİR DETAYLARI AÇIKLADI
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, başta olmak üzere, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile gerçekleştirdiği telefon görüşmelerinde Kazakistan'daki son gelişmeler üzerine fikir teatisinde bulundu.
Başkan Erdoğan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ile yaptığı görüşmede, dost ve kardeş Kazakistan'da yaşanan gelişmeleri yakından takip ettiğini belirterek, olaylarda hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralananlara şifa temennisinde bulundu.
Türkiye'nin Kazakistan'la dayanışma içinde olduğunu ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı'nın da yaptığı açıklamada Kazakistan'a desteğin altını çizdiğini belirtti. Kazakistan'da yeni hükümetin bir an önce kurulmasını ve gerginliğin kısa sürede sona ermesini temenni ettiğini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kazakistan halkının karşılıklı güven ve diyalog çerçevesinde sorunları aşacağına inandığını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, gerek duyulması halinde Türkiye'nin her türlü teknik bilgi ve tecrübe paylaşımını gerçekleştirmeye hazır olduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev ile görüşmelerinde de Kazakistan'ın istikrarı ve güvenliğinin komşuları başta olmak üzere tüm bölge için mühim olduğunu vurgulayarak, kardeş Kazakistan'ın diyalog yoluyla bu sorunu aşacağına emin olduğunu ifade etti.
CUMHURBAŞKANLIĞINDAN AÇIKLAMA
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ''Kazakistan'da yaşanan hadiselerden ve can kayıplarından dolayı büyük üzüntü duyuyoruz.'' dedi.
Kalın, Kazakistan'daki olaylara ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Kazakistan'ın barış, istikrar ve huzuru en büyük önceliğimizdir. Türkiye her daim Kazakistan'ın yanında olmaya devam edecektir." ifadelerine de yer verdi.
ABD: ASKER TALEBİNİN MEŞRU OLDUĞUNA YÖNELİK SORU İŞARETLERİMİZ VAR
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Kazakistan'ın ülkedeki olaylar nedeniyle Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünden (KGAÖ) asker talep etmesine ilişkin, "Kazakistan'ın bu talebinin içeriğine ve bunun meşru olup olmadığına ilişkin soru işaretlerimiz var." dedi.
Psaki, düzenlediği günlük basın toplantısında, Kazakistan'daki gelişmeleri değerlendirdi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in, Kazakistan Dışişleri Bakanı Muhtar Tileuberdi ile yaptığı telefon görüşmesinde ABD'nin Kazakistan'ın anayasal kurumlarına tam desteğine vurgu yaptığını anımsatan Psaki, insan haklarını ve basın özgürlüğünü de desteklediklerini ifade etti.
Psaki, "KGAÖ'nün Kazakistan'a barış güçleri gönderdiğine ilişkin haberleri yakından takip ediyoruz. Kazakistan'ın bu talebinin içeriğine ve bunun meşru olup olmadığına ilişkin soru işaretlerimiz var. Şu anda dünyanın insan haklarına aykırı bir şeyi izleyip izlemediğini bilemiyoruz." diye konuştu.
Sözcü Psaki, KGAÖ güçlerini, sorunun barışçıl yollarla çözülmesi için insan haklarına saygılı bir şekilde hareket etmeye çağırdı.