CANLI YAYIN
Uzmanlardan uzaylı bakteri uyarısı! Gelirse...
Montreal'deki McGill Üniversitesi'nde istila biyolojisi profesörü Anthony Ricciardi, gelecekte uzaydan Dünya'ya getirilen çeşitli numunelerin üzerinde uzaylı bakterilerin bulunabileceğini ve buna hazırlıksız olunduğunu söyledi. Peki böyle bir senaryo gerçekleşebilir mi?
Astrobiyolog Dr. Öğr. Üyesi Özge Kahraman Ilıkkan ve NASA'da çalışan Türk Astrofizikçi Dr. Umut Yıldız dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
UZAYLI ORGANİZMALAR DÜNYA'YA ULAŞIRSA...
Henüz uzayda herhangi bir organizmaya rastlanmadığını belirten Dr. Özge Kahraman Ilıkkan, "Eğer uzayda, kendi gezegenimizde henüz keşfedemediğimiz dolayısıyla varlığından haberdar olamadığımız, uzay koşullarına ve uzay aracı ile Dünya'ya ulaşabilecek kadar dayanıklı bir tür varsa, onun da Dünya'daki yaşama ne kadar uyum sağlayabileceği ayrı bir tartışma konusu olacaktır" dedi.
Milliyet'in haberine göre Dr. Ilıkkan ayrıca uzay araçlarının dünyaya dönerken yüksek ısılara maruz kaldığını, dolasıyla yine bizim bildiğimiz formda bir organizmanın bu sıcaklıklara dayanmasının zor olduğunun altını çizdi.
"FARKLI GEZEGENLERDE MİKROBİYAL YAŞAM BULUNABİLİR"
Yabancı bir gezegende karşılaşılan herhangi bir istilacı türün mikrobiyal olması ve Dünya'daki bakterilere benzemesi ihtimali üzerine açıklamalar yapan Dr. Ilıkkan, "Şu an ki bilgilerimize göre ve yine kendi gezegenimizde gözlemlediğimiz kadarıyla LUCA (Last common ancestor) olarak tâbir ettiğimiz son ortak atamızın bir mikroorganizma olduğunu düşünüyoruz. Başka bir gezegende yaşam şekillenmişse ve bizim gezegenimizdeki mekânizmaya benzer bir oluşum sergilemişse orada da mikrobiyal yaşamın bulunması olasılıklar dâhilinde" bilgisini paylaştı.
Dr. Ilıkkan, ancak Dünya'da yüksek sıcaklık, yüksek asitlik, yüksek tuz gibi uç yaşam koşullarına adapte olmuş mikroorganizmaların genellikle arkea olarak adlandırılan mikroorganizma grubuna girdiğini, bu nedenle başka bir gezegende bulunan mikroorganizmanın bakteriden ziyade arkea grubuna dahil olma olasılığının daha yüksek olduğunu ifade etti.
"İNSANLIĞI YOK ETMESİ ÇOK OLASI DEĞİL"
Bu tür senaryonun insanlığı yok etme olasılığının çok düşük olduğunu açıklayan Dr. Özge Kahraman Ilıkkan, "Bunun olması için pek çok faktör gerekli. Örneğin, bir mikroorganizmanın insanı hasta edebilmesi insan vücudunda yaşamaya adapte olmasıyla ilişkili. Başka bir gezegende yaşama olasılığı olan bir mikrobiyal türün orada yaşamaya adapte olduğunu düşünürsek, insanlığı yok edebilmesi için çok uzun zamana ihtiyaç olacak" diye konuştu.
"MİKROORGANİZMALAR UZAY KOŞULLARINDA MUTASYON GEÇİREBİLİR"
Bununla beraber, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda yapılan bazı deneylerde, insanlarda hastalık yapan salmonella enterica isimli bir bakterinin uzay radyasyonuna ve yer çekimsiz ortama (Uluslararası Uzay İstasyonu koşullarında) maruz kaldıktan sonra hastalık yapma yeteneklerinin arttığını belirten Dr. Ilıkkan, "Bu durum mikroorganizmaların bu tarz ortamlarda mutasyon geçirme sürelerinin ve adaptasyon süreçlerinin daha hızlanabileceği fikrini düşündürüyor. Tabii bu fikri desteklemek için daha fazla deney ve gözlem yapılması gerekiyor" şeklinde konuştu.
"ZARAR GÖRMESİ İÇİN ÇOK UZUN SÜRELERE İHTİYAÇ VAR"
Dünya'dan uzaya kontrol dışı olarak taşınan organizmaların oradaki olası yaşama zarar vermesi hakkında konuşan Dr. Özge Kahraman Ilıkkan, geçtiğimiz yıllarda aya yollanan bir uzay aracında taşınan su ayısı denilen Tardigrad'ların, aracın aya çarpması sonucu ay yüzeyine saçılmış olabileceğini belirtip şunları söyledi:
"Su ayılarının yüksek radyasyon ve kuraklık koşullarına dayanıklı olduklarını ve bu koşullarda dormant dediğimiz uyku durumunda yaklaşık 30 seneye kadar kalabileceğini biliyoruz. Ancak bu canlılar, su, yosun ya da liken bulamadıkları sürece yaşamlarını sürdüremezler, o nedenle ayda da yaşamlarını sürdürebilmeleri imkânsız görünüyor."
Dr. Ilıkkan, Dünya'dan uzaya kontrol dışı taşınan organizmaların oradaki olası yaşama zarar verebilmesi için oranın yaşam koşullarına adapte olması gerektiğini vurgulayıp, bu durumda bile oradaki ekosistemin değişmesi ya da zarar görmesi için çok uzun sürelere ihtiyaç olacağını ifade etti.
DÜNYA DIŞI YAŞAM HÂLÂ ARAŞTIRILIYOR
Yaşam barındırma olasılığı en yüksek bölgeleri hedef almayı amaçlayan yeni uzay araştırmalarının yaratabileceği biyolojik risklere dair açıklama yapan Astrofizikçi Dr. Umut Yıldız, henüz hâlâ Dünya'dan başka hiçbir yerde yaşama dair herhangi bir ize rastlanmadığını, bu yüzden dış kaynaklı bir biyolojik riskten söz edilmesinin mümkün olmayacağını belirtti.
Öte yandan birçok kişinin en çok merak ettiği "Evrende yalnız mıyız?" sorusuna Dr. Umut Yıldız, iki ayrı bakış açısıyla Dünya dışı yaşamın araştırıldığını belirterek cevap verdi. Dr. Yıldız, "Biri başka yıldızların çevresinde dolanan Dünya benzeri öte gezegenleri uzaktan keşfedip buralarda akıllı yaşama dair izler aramak, diğeri de Güneş Sistemi içinde bize yakın gezegen ve uydularda yaşama dair izler aramak. Her hâlükârda Güneş sisteminde bizden başka hem akıllı hem de kompleks yaşam olabileceğini tahmin etmiyoruz. O nedenle şu an da Mars'ta en azından basit yapılı da olsa bir yaşam arıyoruz" ifadelerini kullandı.
Bu yıl şubat ayında gönderilen Perseverence'nin bu amaçla şu anda Mars'ta geçmiş ya da şimdiki yaşama dair izler aradığını vurgulayan Dr. Yıldız, "Henüz hâlâ kesin ize dair bir haber gelmedi. Başka bir gezegenden gelebilecek biyolojik riskin şimdilik neye benzeyebileceğini bilemediğimiz için plan hazırlamak da şimdilik Dünya benzeri yaşama nasıl davranıyorsak o şekilde olacaktır" diye ekledi.
GÜNÜN MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN
