Milyonlarca vatandaş önceki gün Meclis'ten geçen yeniden yapılandırma yasası ile rahat nefes alacak. Yasa prim borcu olanları da vergi borcu olanları da kapsıyor. Daha önce çeşitli tarihlerde çıkarılan yasalarla Bağ-Kurlular'ın birikmiş prim borçları silinmiş, dolayısıyla hizmet süreleri de dondurulmuştu. Yani emeklilik hesabında kullanılamayacak duruma gelmişti. Son olarak 2015'te çıkarılan torba kanun ile Bağ-Kur prim borcu 12 ay ve daha fazla olanların bu borçları silinmiş ve hizmetleri dondurulmuştu.
TALEP ETMEK GEREKİYOR
Bu borçlardan kurtulan vatandaşlar çalışmaya ve prim ödemeye devam ettiler. Biriken primlerini ise şimdi emeklilik hesabında kullanabiliyorlar. Ancak eğer eksik primleri varsa onlar için bir fırsat var. Daha önce silinen ve dondurulan hizmet günlerini yeniden canlandırarak (ihya) emeklilik hesabına katabiliyorlar. Böylece ödedikleri süre kadar beklemeden emekli olabiliyorlar. Bu işlem için hak sahiplerinin dilekçe ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurması gerekiyor. Bu başvuru sonrasında borç tutarı hesaplanıp tebliğ ediliyor. Ödemeyi 3 ay içinde yapmak zorundasınız. Bu süre içinde borcun tamamını ödediğinizde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. Yani emeklilik hesabınızda prim günlerinize ekleniyor. Burada dikkat edilmesi gereken konu durdurulan sürenin tamamının ödenme zorunluluğunun olması. Yani daha az süreye ihtiyacınız olsa da ihyada sürenin tamamını ödüyorsunuz.
Eğer 3 ay içinde ödeme yapmazsanız ihya talebiniz iptal oluyor. Tabi çıkartılan borç da ortadan kalkıyor. Ancak daha yeniden ihya talebinde bulunma ve o tarihteki ücretler üzerinden ödeme hakkınız var.
NASIL HESAPLANIR?
Hesaplama başvurduğunuz tarihteki asgari prime esas kazanç üzerinden yapılıyor. Dondurduğunuz süreyi günlük prim miktarı ile çarpıp bunun yüzde 34.5'lik kısmını ödüyorsunuz. Örneğin, Bağ-Kur'lu esnaf Ali Bey'in 18 ay dondurulmuş süresi bulunuyor. Bu yıl müracaat ettiğinde hesaplamada kullanılacak asgari ücret 1.777.50 TL olacaktır. Buna göre Ali Bey'in 18 ay için ödeyeceği tutar şöyle hesaplanacaktır: 18 X 1.777.5 X % 34.5 = 11.038 TL
Ali Bey'in tarım Bağ-Kur'lu olması durumunda ise ödeyeceği miktar biraz daha az olacak. Bu yıl için hesaplama 24 günden yapılacak. Burada ise hesaplama şöyle şu şekilde oluyor:
18 X 1.777,5 X % 34.5 X 24/30 = 8.830 TL
BORÇLANMAYA GEREK YOK
24.05.1971 doğumluyum. 10 Haziran 1988 sigorta girişim var. 1991'de askere gittim. Askerlik borçlanması yapmalı mıyım? Şemsettin AKKOYUN
Sigortadan önce yapılan askerlikler borçlanıldığında bir yıl erken emekli olmak mümkün. Primi yeterli olanların sonradan yaptıkları askerlikleri borçlanmalarına gerek yok.
ÜÇ FARKLI HESAP VAR
Emekli maaşımın hesabında farklı aylık bağlama oranları gördüm. Bun bu farklılıkları anlamadım. Bilgilendirir misiniz? Mahmut DALMAZ
Reformlar sonrasında üç ayrı aylık bağlama oranları bulunuyor. 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere farklı hesaplamalar yapılıyor. Böylece emekli maaşı ortaya çıkartılıyor.1991'de askere gittim. Askerlik borçlanması yapmalı mıyım? Şemsettin AKKOYUN Sigortadan önce yapılan askerlikler borçlanıldığında bir yıl erken emekli olmak mümkün. Primi yeterli olanların sonradan yaptıkları askerlikleri borçlanmalarına gerek yok.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
Babamın sigorta başlangıcı 1979/2 dönemi. Toplam 2066 pirim gün sayısı var. 01.01.1954 doğumlu. Emekli olabilir mi? Metin YILMAZ
Bu primle emekli olamaz. Tam emeklilik için en az 5 bin gün kısmi emeklilik için ise 3600 güne ihtiyacı var. Kısmi emeklilikte yaş şartı 60 olur.
SGK girişim 01.01.1987. Toplamda 2292 günüm var. Şu anda yurtdışında çalışıyorum. Ancak sigortalı değilim. Nasıl emekli olurum? İzzet UTUGEN
Yurtdışındaki çalışmalarınızı borçlanabilmeniz için kayıtlı olması gerekiyor. Bu durumda Türkiye'de prim ödeyip en az 3600 günü tamamlamanız gerekiyor.
15.03.1971 doğumluyum. 01.01.1986 tarihli sigorta başlangıcım var. 6472 günüm bulunuyor. Askerliği ödesem ne zaman emekli olurum? Erdal KALSIN
25 yıl 49 yaş ve 5300 gün şartlarınız var. Priminiz tamamlanmış askerlik borçlanmasına gerek yok. 15.03.2020'de emekli olursunuz.